Vụ hồ tiêu mất mùa, mất giá

Nông dân xã Lâm San (H.Cẩm Mỹ) thu hoạch tiêu. Ảnh: B.Nguyên

Do thời tiết thất thường nên nhiều vùng trồng tiêu ở Đồng Nai rơi vào cảnh mất mùa.

* Giá tiêu giảm mạnh so với cùng kỳ

Vụ thu hoạch năm 2022, giá tiêu bán ra tại vườn có mức dao động từ 82-85 ngàn đồng/kg. Nhưng năm 2023, ngay từ đầu vụ, giá hồ tiêu bán tại vườn đã giảm mạnh xuống dưới 60 ngàn đồng/kg. Hiện nay, giá hồ tiêu tăng nhẹ từ 61 ngàn đồng/kg nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với cùng kỳ năm ngoái.

Ông Nguyễn Đức Ban, nông dân trồng tiêu tại xã Thanh Sơn (H.Tân Phú) so sánh: “Năm trước, giá tiêu bán ra tại vườn hơn 80 ngàn đồng/kg, nông dân trồng tiêu còn có lợi nhuận. Hiện giá tiêu chỉ còn khoảng 60 ngàn đồng/kg trong khi đó, chi phí phân bón, công lao động đều tăng cao nên thu không đủ bù chi, nông dân trồng tiêu lại đối mặt với vụ thu hoạch thua lỗ”.

Một thời, hồ tiêu được coi là “vàng đen” vì giá cao gấp 3-4 lần hiện nay. Vì thế, nhiều nông dân trong tỉnh đã đầu tư những vườn chuyên canh hồ tiêu và đẩy năng suất lên 5-7 tấn/ha/năm. Được mùa, trúng giá, nhiều nhà vườn từng lời 500-800 triệu đồng/ha/năm. Thế nhưng, 3-4 năm trở lại đây, thời tiết thất thường, năng suất hồ tiêu giảm mạnh. Cùng với đó, giá hồ tiêu liên tục lao dốc khiến người trồng tiêu gặp khó khăn buộc phải chuyển đổi dần diện tích. Nhiều nhà vườn tại các huyện: Trảng Bom, Tân Phú, Định Quán, Cẩm Mỹ, TP.Long Khánh đã chuyển đổi dần diện tích tiêu sang trồng mít, sầu riêng.

Chủ tịch Hội Nông dân xã Lâm San (H.Cẩm Mỹ) Trương Đình Bá cho biết: “Vụ thu hoạch năm nay, có thời điểm giá hạt tiêu giảm xuống chỉ còn 56-57 ngàn đồng/kg. Với mức giá trên, nông dân đang chịu lỗ hơn 10 ngàn đồng/kg hạt tiêu”. Cũng theo ông Bá, năm trước, thấy giá tiêu thấp nhiều nông dân đã trữ tiêu lại hy vọng năm nay giá tăng sẽ bán nhưng không ngờ giá lại hạ sâu khiến những hộ càng trữ nhiều càng mất lớn.

Tuy giá hạt tiêu hiện đang giảm sâu nhưng nhiều nông dân vẫn phải bán hàng ra để có tiền thanh toán công thợ, mua phân bón, thuốc bảo vệ thực vật chăm sóc lại vườn tiêu sau vụ thu hoạch.

* Hồ tiêu hết thời

Thời hoàng kim, tổng diện tích cây tiêu trên địa bàn tỉnh lên đến hơn 19 ngàn ha. Vài năm trở lại đây, giá hồ tiêu liên tục đứng ở mức thấp, nhiều thời điểm giảm sâu so với giá thành sản xuất. Nông dân đua nhau chặt bỏ khiến diện tích hồ tiêu của tỉnh giảm hàng ngàn ha. Hiện toàn tỉnh chỉ còn gần 11,4 ngàn ha. Không chỉ giảm về diện tích mà năng suất hồ tiêu hiện nay cũng giảm nhiều so với trước đây.

Theo nông dân trồng tiêu trên địa bàn tỉnh, do vài năm trở lại đây, giá tiêu giảm mạnh, nông dân trồng tiêu liên tục gặp cảnh thua lỗ nên không có điều kiện đầu tư chăm sóc vườn tiêu. Đây là nguyên nhân khiến năng suất bình quân của cây tiêu hiện chỉ đạt hơn 2 tấn/ha/năm, giảm gần một nửa so với mức năng suất cao của cây trồng này. Bên cạnh đó, những năm gần đây, biến đổi khí hậu khiến thời tiết thất thường cũng ảnh hưởng không nhỏ đến năng suất của cây trồng này. Đây cũng là nguyên nhân khiến hồ tiêu đang từ cây trồng thuộc tốp đầu về lợi nhuận trở thành cây trồng ít lợi thế cạnh tranh so với nhiều mô hình sản xuất khác.

Ngoài ra, thu hoạch tiêu chỉ tập trung trong vòng hơn 1 tháng nên những nhà vườn có diện tích lớn cần thuê đội ngũ lao động đông để thu hoạch. Theo đó, mỗi vụ thu hoạch tiêu, nhà vườn luôn gặp bài toán khó về tìm nhân công cũng như chi phí thuê công lao động không ngừng tăng cao.

Ông Phan Kiệm, nông dân xã Lâm San chỉ ra, vụ thu hoạch năm nay, nhà vườn phải trả từ 280-300 ngàn đồng/ngày cho một công thu hoạch, tăng khoảng 30% so với năm ngoái mà không phải lúc nào cũng thuê được. Gia đình ông đã phải bỏ ra cả trăm triệu đồng mua lưới rải trong vườn tiêu hơn 2ha để hứng tiêu chín rụng vì dịp Tết Nguyên đán không có công thu hoạch. Ngoài ra, không thu hoạch kịp, tiêu chín rụng rồi khô trong vườn khiến tỷ lệ hao hụt cũng cao hơn.

Dự báo năm 2023, xuất khẩu hồ tiêu sẽ tiếp tục đối mặt với khó khăn trong bối cảnh giá thế giới chịu áp lực do nhu cầu tiêu thụ thấp. Đây cũng là nguyên nhân khiến giá hồ tiêu vụ thu hoạch năm 2023 giảm mạnh so với cùng kỳ năm ngoái.

Bình Nguyên