Vụ phá xe trên quốc lộ và một số vấn đề pháp lý

Báo Pháp Luật TP.HCM vừa đăng tải loạt phóng sự điều tra “Chiêu trò phá xe của khách trên các quốc lộ” phản ánh các chủ tiệm sửa xe đã phá hỏng xe của khách rồi "vẽ bệnh" để bắt thay, sửa với giá tiền cao.

Sau khi loạt bài được đăng tải, nhiều bạn đọc cho biết họ từng là nạn nhân và mong rằng cơ quan chức năng phải xử lý thật nghiêm, trong đó nhiều ý kiến cho rằng phải xử lý hình sự các đối tượng có hành vi bất lương.

Trao đổi với PLO, TS Trần Thanh Thảo (Trường ĐH Luật TP.HCM) cho rằng: Những chủ tiệm xe, nhân viên... mà loạt phóng sự phản ánh đã có các hành vi cố ý rạch vỏ xe, ruột xe, chọc cao su đùm hoặc làm hư hỏng một số thiết bị khác của xe, làm cho xe không thể hoạt động như bình thường. Đây là hành vi cố ý làm cho tài sản mất đi một phần giá trị sử dụng, tức hành vi cố ý làm hư hỏng tài sản theo quy định tại Điều 178 BLHS (Tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản).

Nhóm phá xe Quốc lộ 51 sử dụng trẻ em để thực hiện hành vi phá xe khách đi đường ghé ăn uống, nghỉ ngơi. Ảnh: NHÓM PV

Bên cạnh đó, những người này còn thực hiện hành vi tháo mobin sườn để xe không hoạt động, sau đó lại nói với nạn nhân là xe hỏng dây curoa, bộ nồi, mobin sườn… làm cho nạn nhân tin tưởng và buộc họ phải thay bằng các thiết bị, phụ tùng trôi nổi để chiếm đoạt tiền của nạn nhân.

"Đây bị coi hành vi sử dụng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của nạn nhân theo quy định của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 174 BLHS)", TS Trần Thanh Thảo nhận định.

Bên cạnh đó, theo hướng dẫn tại Thông tư liên tịch số 02/2001/TANDTC-VKSNDTC-BCA-BTP thì trong trường hợp một người thực hiện nhiều lần cùng loại hành vi xâm phạm sở hữu, nếu các hành vi xâm phạm sở hữu được thực hiện một cách liên tục, kế tiếp nhau về mặt thời gian thì người thực hiện nhiều lần cùng loại hành vi xâm phạm sở hữu phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội phạm tương ứng theo tổng giá trị tài sản của các lần bị xâm phạm.

Do đó, nếu thuộc trường hợp này thì có thể truy cứu trách nhiệm hình sự những người nêu trên về Tội cố ý làm hư hỏng tài sản (Điều 178 BLHS) và Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 174 BLHS) khi tổng giá trị tài sản của các lần bị xâm phạm được xác định là từ 2 triệu đồng trở lên.

Cũng theo TS Trần Thanh Thảo, để xác định hành vi phạm tội có thuộc trường hợp phạm tội có tổ chức hay không, đòi hỏi phải chứng minh dấu hiệu “có sự câu kết chặt chẽ giữa những người cùng thực hiện tội phạm”.

Dựa theo tinh thần tại Nghị quyết 02/1988 của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao thì có 3 trường hợp bị xem là phạm tội có tổ chức, trong đó có trường hợp “Những người đồng phạm đã cùng nhau phạm tội nhiều lần theo một kế hoạch đã thống nhất trước”.

Do đó, chỉ trong trường hợp chứng minh được những người này đã lên kế hoạch từ trước đó, thống nhất thực hiện theo kế hoạch này và thực hiện tội phạm nhiều lần thì mới có thể xem là phạm tội có tổ chức. Tình tiết này nếu được áp dụng sẽ là tình tiết định khung tăng nặng trách nhiệm hình sự tại điểm a khoản 2 Điều 178 và điểm a khoản 2 Điều 174 BLHS.

YẾN CHÂU