Vụ vi phạm về cho vay tại Cần Thơ: Ngân hàng khẳng định chưa có căn cứ xác định thiệt hại
Trong quá trình điều tra, xét xử vụ án liên quan tới Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân, Nguyễn Bửu Tâm, Phan Duy Phương…Công an TP Cần Thơ luôn khẳng định các bị can đã gây thiệt hại lớn cho Agribank Cần Thơ. Tuy nhiên, ngân hàng thì vẫn cho rằng chưa có căn cứ xác định thiệt hại.
Tài sản bảo đảm gấp đôi khoản vay
Liên quan tới sự việc này, trước đó, TAND TP Cần Thơ đã 2 lần trả hồ sơ điều tra bổ sung đối với vụ án “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng xảy ra tại Agribank – Chi nhánh Cần Thơ đối với các bị cáo Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân (giám đốc Công ty TNHH MTV Nông thủy sản Tây Nam), Nguyễn Bửu Tâm, Phan Duy Phương…Qua hai phiên sơ thẩm, đại diện của Agribank tham dự phiên tòa khẳng định ngân hàng không bị thiệt hại. Thậm chí, vị đại diện ngân hàng này còn từ chối ngồi vào ghế của bị hại.
Sau nhiều lần bị yêu cầu điều tra bổ sung, ngày 19/2/2021 vừa qua, Công an TP Cần Thơ đã công bố bản Kết luận điều tra bổ sung số 25/KLĐTBS đối với vụ án. Kết luận điều tra xác định các bị can đã tự thỏa thuận nâng khống giá trị các tài sản thế chấp để vay vốn gây thiệt hại cho Ngân hàng Agribank - Chi nhánh Cần Thơ (Agribank Cần Thơ).
Khu đất 51 Nguyễn Trãi được làm tài sản bảo đảm cho khoản vay của Công ty Tây Nam
Sau khi có kết luận điều tra bổ sung, ngày 12/3/2021, Ngân hàng Agribank đã có Công văn số 2344/NHNo-PC về việc xác định thiệt hại trong vụ án Công ty Tây Nam vay vốn tại Agribank Cần Thơ. Công văn của Agribank cho rằng: Khoản vay của Công ty Tây Nam, Công ty TNHH MTV Đồng Bằng Xanh, Công ty TNHH MTV TM-DV Nam Bộ Cửu Long và các cá nhân Nguyễn Bửu Tâm, Phan Duy Phương tại Agribank Cần Thơ liên quan đến “Vụ án vi phạm quy định cho vay” mà cơ quan tố tụng đã khởi tố cách nay 5 năm là các khoản vay có bảo đảm bằng tài sản.
“Các tài sản này hiện đang được kê biên...Agribank được biết Công ty Tây Nam, Công ty TNHH MTV Đồng Bằng Xanh, Công ty TNHH MTV TM-DV Nam Bộ Cửu Long, cá nhân vay vốn, thành viên góp vốn của công ty vẫn tồn tại. Do vậy, Agribank chưa có căn cứ xác định thiệt hại từ khoản vay trên”- văn bản của Agribank khẳng định.
Văn bản 2344 của Agribank khẳng định chưa có căn cứ xác định thiệt hại
Trước đó, ngày 25/03/2016, Agribank đã có Công văn số 2203/NHNo-PC trả lời phúc đáp Công văn số 59/ANĐT ngày 15/03/2016 của Cơ quan An ninh điều tra – Công an TP Cần Thơ. Công văn của Agribank cho rằng dự án đầu tư xây dựng cụm nhà máy chế biến nông thủy sản Tây Nam (Công ty Tây Nam là chủ đầu tư) được Agribank Cần Thơ xác định là đối tượng được hỗ trợ lãi suất theo Quyết định số 63/QĐ-TTg ngày 15/10/2010 của Thủ tướng Chính phủ và Thông tư số 65/2011/TT-BTC ngày 16/5/2011 của Bộ Tài chính.
Trong quá trình thi công, dự án của Công ty Tây Nam bị chậm tiến độ, chưa cấp được hồ sơ kiểm toán, quyết toán khối lượng thi công. Vì vậy, căn cứ quy định tại Thông tư 65, thỏa thuận, thống nhất giữa các bên, ngày 01/08/2014, Agribank Cần Thơ đã chuyển toàn bộ khoản vay của Công ty Tây Nam sang khoản vay thông thường. Vì thế toàn bộ số tiền lãi hơn 59 tỷ đồng đã được loại ra khỏi số lãi hỗ trợ nên đây chỉ là khoản tiền lãi chưa thu của Agribank đối với Công ty Tây Nam, số tiền lãi trên Agribank chưa thực hiện quyết toán với Bộ Tài chính. Số tiền này cũng được Công ty Tây Nam cam kết trả nợ đầy đủ.
“Như vậy, số tiền lãi hơn 59 tỷ đồng nói trên được coi là số tiền chưa thiệt hại và nằm trong số tiền lãi mà Công ty Tây Nam chưa trả cho Agribank Cần Thơ. Đồng thời, với thực trạng hoạt động và tài sản thế chấp cũng như các tài sản hiện có của Công ty Tây Nam, Agribank Cần Thơ có thể thu được nợ gốc và nợ lãi theo hợp đồng tín dụng đã ký”- văn bản của Agribank khẳng định.
Các văn bản của Agribank khẳng định khoản vay của Công ty Tây Nam được hỗ trợ lãi suất
Tiếp đến ngày 01/07/2016, Ngân hàng Agribank tiếp tục có văn bản số 653/HĐTV-KHL gửi Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND, Giám đốc Công an, Viện trưởng VKSND TP Cần Thơ về việc cho Công ty Tây Nam vay tại Agribank Cần Thơ. Theo đó, Agribank khẳng định tài sản Công ty Tây Nam bảo đảm cho khoản vay là mảnh đất 51 Nguyễn Trãi, TP Cần Thơ. Giá trị tài sản thế chấp được ngân hàng định giá 333,074 tỷ đồng (giá do cơ quan thẩm định giá Hoàng Quân thẩm định là 360 tỷ đồng vào tháng 2/2012). Căn cứ vào các quy định, khoản vay của Công ty Tây Nam được hỗ trợ lãi suất.
Tính đến ngày 30/06/2016 Công ty Tây Nam còn dư nợ gốc tại Agribank Cần Thơ là 258 tỷ đồng. Theo báo cáo của chi nhánh Cần Thơ thì khoản vay chưa đến hạn trả nợ.
“Trước thực trạng dự án chậm tiến độ, thiếu vốn, không đáp ứng đủ điều kiện hỗ trợ lãi suất, Agribank đã chỉ đạo Agribank Cần Thơ yêu cầu Công ty Tây Nam bổ sung tài sản bảo đảm cho vay là giá trị đã thực hiện của dự án (quyền sử dụng đất, nhà xưởng, máy móc tại cụm công nghiệp, kho tàng tại xã Tân Tiến, TP Vị Thanh, Hậu Giang) là 190 tỷ đồng. Như vậy, tổng giá trị tài sản bảo đảm cho khoản vay được đơn vị chức năng định giá là 532 tỷ đồng”- văn bản số 653 của Agribank cho biết.
Ủy ban Trung ương Mặt trận tổ quốc Việt Nam lên tiếng
Ngày 07/04/2017, Ủy ban TWMTTQ Việt Nam đã có văn bản số 3388/XLĐ- MTTW-BTT gửi Giám đốc Công an TP Cần Thơ về việc đề nghị xem xét giải quyết đơn của ông Nguyễn Văn Kịch (bố bị can Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân).
Theo đó, sau khi xem xét nội dung đơn và tài liệu kèm theo, UBTWMTTQ Việt Nam cho rằng: Thứ nhất, đối với việc bắt tạm giam bị can Nhân về hành vi “Làm khống hồ sơ để lừa đảo chiếm đoạt tiền của Nhà nước” theo Điều 139 Bộ Luật hình sự thì trước hết Cơ quan An ninh điều tra phải chứng minh ông Nhân có hành vi gian dối. Cụ thể, ông Nhân có hành vi làm khống hồ sơ để được vay vốn, hỗ trợ lãi suất ưu đãi theo Quyết định số 63/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Thông tư số 65/2011/TT-BTC của Bộ Tài chính. “Tuy nhiên theo văn bản số 2203/NHNo-PC nêu trên thì Agribank đã khẳng định dự án của Công ty Tây Nam thuộc đối tượng được vay vốn, hỗ trợ lãi suất ưu đãi theo quy định. Đồng thời, đối với số tiền lãi hơn 59 tỷ đồng là số tiền chưa thiệt hại và nằm trong số tiền lãi mà Công ty Tây Nam chưa trả cho Agribank Cần Thơ. Bởi vậy bản chất đây là quan hệ dân sự giữa Công ty Tây Nam và Agribank Cần Thơ”.
Các bị cáo tại phiên tòa
Thứ hai, Cơ quan An ninh điều tra Công an TP Cần Thơ phải chứng minh được hành vi “Làm khống hồ sơ để lừa đảo chiếm đoạt tiền của Nhà nước” đã gây thiệt hại nào chưa. Căn cứ vào hồ sơ và văn bản số 2203/NHNo-PC thì không thể xác định được có thiệt hại được trong trường hợp này.
Qua các văn bản của Agribank có thể thấy, ngân hàng này đang chưa thể xác định được từ khoản vay của các công ty liên quan tới bị cáo Nhân. Tuy nhiên, các cơ quan điều tra, tố tụng vẫn cho rằng ngân hàng này đã phải chịu thiệt hại. Chính từ những mâu thuẫn này khiến vụ án kéo dài suốt 5 năm qua chưa thể có hồi kết ảnh hưởng tới nhiều cá nhân và môi trường đầu tư của Hậu Giang.