Vụ Xuyên Việt Oil: Doanh nghiệp nghìn tỷ, phong tỏa tài khoản còn 'vài đồng'

Ảnh minh họa.

Trong vụ án Xuyên Việt Oil, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đề nghị truy tố 15 bị can về các tội Đưa hối lộ, Nhận hối lộ, Vi phạm quy định về quản lý sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí, Lợi dụng chức vụ quyền hạn gây ảnh hưởng với người khác để trục lợi.

Bà Mai Thị Hồng Hạnh, nguyên Giám đốc kiêm Chủ tịch HĐTV Công ty Thương mại Vận tải và Du lịch Xuyên Việt Oil, bị đề nghị truy tố về các tội ''Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí'' và ''Đưa hối lộ''.

Trong đó, tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí, Bộ Công an đã làm rõ sai phạm trong việc sử dụng, quản lý Quỹ bình ổn giá xăng dầu (Quỹ BOG) và thuế bảo vệ môi trường.

SAI PHẠM SỬ DỤNG, QUẢN LÝ QUỸ BOG XĂNG DẦU

Theo Kết quả điều tra, năm 2015, bà Hạnh mua lại một doanh nghiệp và đổi tên thành Công ty TNHH Thương mại vận tải và du lịch Xuyên Việt Oil, vốn điều lệ năm 2021 là 3.000 tỷ đồng.

Bà Hạnh nắm giữ 98% vốn góp, em gái bà Hạnh nắm giữ 2%. Nhưng thực tế bà Hạnh là chủ sở hữu duy nhất, có toàn quyền quyết định mọi hoạt động kinh doanh của công ty. Bà Hạnh cũng là đại diện theo pháp luật, Giám đốc kiêm Chủ tịch công ty.

Đến năm 2023, Công ty Xuyên Việt Oil có 16 chi nhánh, 6 cửa hàng kinh doanh xăng dầu và 9 công ty liên quan do bà Hạnh thành lập hoặc mua lại.

Tháng 8/2016, Công ty được Bộ Công thương cấp Giấy phép kinh doanh xuất, nhập khẩu xăng dầu và từ đó trở thành thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu.

Theo quy định pháp luật về kinh doanh xăng dầu, thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu phải trích Quỹ BOG theo thông báo điều hành giá xăng dầu của Bộ Công thương.

Quỹ BOG là quỹ tài chính Nhà nước ngoài ngân sách thuộc ngân sách công, tài sản công nhưng được để tại các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu. Người đại diện của các công ty là thương nhân đầu mối được Nhà nước giao quản lý, sử dụng trên cơ sở các văn bản điều hành của Liên bộ Công thương-Tài chính theo quy định pháp luật.

Công ty Xuyên Việt Oil phải mở tài khoản Quỹ BOG tại ngân hàng thương mại. Công ty phải thực hiện trích tiền trên cơ sở số lượng doanh thu bán hàng để lập Quỹ BOG theo thông báo điều hành giá xăng dầu của Bộ Công thương. Quỹ này có mục đích sử dụng duy nhất là bình ổn giá khi giá dầu trên thế giới có biến động, cần điều chỉnh giá trong nước nhằm ổn định thị trường. Pháp luật nghiêm cấm sử dụng số tiền này vào mục đích khác.

Kết luận điều tra thể hiện, bà Hạnh là người đại diện, chủ sở hữu Công ty Xuyên Việt Oil, được Nhà nước giao thẩm quyền trong việc quản lý, sử dụng Quỹ BOG. Lợi dụng việc được Nhà nước giao thu tiền hộ Quỹ BOG, bà Hạnh đã vi phạm các quy định về trích lập, quản lý, sử dụng quỹ.

Cụ thể, bà Hạnh không chỉ đạo nhân viên trích lập Quỹ Bình ổn giá theo quy định mà chỉ đạo bị can Nguyễn Thị Như Phương chuyển tiền vào tài khoản cá nhân sử dụng cho các mục đích cá nhân dẫn đến số dư không đúng quy định, gây thất thoát tài sản Nhà nước.

Từ tháng 6/2016 đến tháng 6/2023, để đối phó với hoạt động thanh tra, kiểm tra, theo dõi, giám sát của Bộ Tài chính, Bộ Công thương, bà Hạnh chỉ đạo các nhân viên kế toán lập 81 báo cáo tình hình trích lập, sử dụng Quỹ BOG theo định kỳ hàng tháng gửi các bộ.

Trong báo cáo, số dư đầu kỳ, cuối kỳ, số trích lập, sử dụng trong kỳ đúng với thực tế doanh thu bán hàng. Nhưng số dư này không đúng với số dư thực tế trong tài khoản Quỹ BOG.

Tháng 5/2023, Công ty có báo cáo gửi Vụ Thị trường trong nước Bộ Công thương báo cáo số dư quỹ là 219 tỷ đồng nhưng thực tế 3 tài khoản của quỹ chỉ có hơn 2 triệu đồng.

Bộ Công thương đã yêu cầu Công ty chuyển nộp toàn bộ số tiền Quỹ BOG tại doanh nghiệp vào ngân sách Nhà nước. Nhưng do đã sử dụng tiền vào mục đích cá nhân, bà Hạnh đã không thể nộp trả.

Cơ quan điều tra kết luận bà Hạnh và Phương gây thất thoát 219 tỷ đồng và đề nghị truy tố về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí.

DOANH NGHIỆP NGHÌN TỶ, PHONG TỎA CÒN "VÀI ĐỒNG”

Ngoài ra, kết luận điều tra xác định, bà Hạnh và đồng phạm cố ý không nộp tiền thuế bảo vệ môi trường thu hộ, gây thất thoát hơn 1.244 tỷ đồng

Thuế bảo vệ môi trường là thuế gián thu. Thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu chỉ giúp Nhà nước thu hộ tiền thuế này từ người tiêu dùng. Sau đó có trách nhiệm quản lý và nộp vào Ngân sách Nhà nước theo định kỳ (chậm nhất 90 ngày kể từ ngày nộp tờ khai).

Tuy nhiên, từ tháng 10/2021 đến tháng 7/2022, bà Hạnh không thực hiện, không chỉ đạo nhân viên nộp tiền thuế bảo vệ môi trường hơn 1.244 tỷ đồng theo quy định.

Cơ quan điều tra xác định, bà Hạnh chuyển tiền từ tài khoản của công ty sang tài khoản cá nhân hơn 12.625 tỷ đồng để sử dụng vào mục đích cá nhân.

Trong đó, từ tháng 10/2021 đến ngày 21/2/2023 (thời điểm không nộp tiền thuế bảo vệ môi trường), bà Hạnh rút hơn 1.937 tỷ đồng từ các tài khoản của công ty.

Trung tâm tín dụng Quốc gia Việt Nam có công văn xác định các công ty của bà Hạnh có dư nợ xấu hơn 6.178 tỷ đồng tại các ngân hàng.

Hiện nay, trong 17 tài khoản tại 8 ngân hàng của bà Hạnh và 19 tài khoản của Công ty Xuyên Việt Oil tại 5 ngân hàng chỉ còn hơn 4 tỷ đồng và 244,19 USD. Bà Hạnh không còn khả năng tài chính để chuyển nộp tiền thuế đã thu hộ vào ngân sách nhà nước.

Do vậy, cơ quan An ninh điều tra có căn cứ xác định số tiền thuế bảo vệ môi trường đã bị chuyển dịch ra khỏi tài khoản của Xuyên Việt Oil để hình thành tài sản đứng tên bị can Hạnh hoặc bị can Hạnh sử dụng vào mục đích cá nhân như mua bất động sản, vay vốn ngân hàng, cho bạn bè vay mượn tiền, đưa hối lộ…

Đỗ Mến