Vườn Quốc gia Vũ Quang - 'viên ngọc xanh'

Vườn Quốc gia Vũ Quang được biết đến là trung tâm đa dạng sinh học bậc nhất của Việt Nam, nơi đây lưu giữ nhiều nguồn gen rất giá trị cho công tác bảo tồn.

Khu Bảo tồn thiên nhiên (BTTN) Vũ Quang được Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng quyết định thành lập năm 1986. Khu bảo tồn này có tổng diện tích 16.000 ha, với vai trò chủ yếu là bảo tồn khu di tích lịch sử gắn liền với cuộc khởi nghĩa Cần Vương chống Pháp vào cuối thế kỷ thứ XIX của nhà yêu nước Phan Đình Phùng.

Với việc phát hiện 2 loài thú mới là sao la và mang lớn (năm 1992-1993) cùng tính đa dạng sinh học cao tại khu vực, ngày 14/6/1994, Ban Quản lý Khu BTTN Vũ Quang chính thức được thành lập. Ban được giao quản lý 52.366 ha rừng trên địa bàn 2 huyện Hương Sơn và Hương Khê với chức năng bảo vệ rừng, bảo tồn tính đa dạng sinh học và các giá trị văn hóa, lịch sử.

Sao la còn được gọi là “Kỳ lân châu Á” được biết đến như một trong những loài thú hiếm nhất trên thế giới sinh sống trong núi rừng Việt Nam. (Ảnh WWF)

Năm 2022, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 102/2022/QĐ-TTg về việc chuyển Khu BTTN Vũ Quang thành Vườn Quốc gia Vũ Quang. Vườn Quốc gia Vũ Quang được biết đến là trung tâm đa dạng sinh học bậc nhất của Việt Nam, nơi đây lưu giữ nhiều nguồn gen rất giá trị cho công tác bảo tồn. Vườn nằm trong một vùng sinh thái có mức độ ưu tiên toàn cầu, được xác định là cực kỳ quan trọng trong việc bảo tồn đa dạng sinh học cho cả khu vực thuộc dãy Trường Sơn.

Với tính đa dạng sinh học, tháng 10/2019, tại Hội nghị các Vườn di sản ASEAN (AHP) lần 6 diễn ra tại thành phố Pakse (CHDCND Lào), Vườn Quốc gia Vũ Quang - Hà Tĩnh chính thức được Hội đồng AHP, Trung tâm Đa dạng sinh học ASEAN (ACB) tuyên bố và trao danh hiệu "Vườn di sản ASEAN”.

Đặc biệt, Đại hội thể thao Đông Nam Á lần thứ 31 (SEA Games 31) vừa diễn ra tại Việt Nam đã chọn hình ảnh con sao la - được phát hiện lần đầu tiên tại Vườn Quốc gia Vũ Quang, làm linh vật của đại hội. Đây là niềm tự hào, hạnh phúc của Vũ Quang nói riêng và tỉnh Hà Tĩnh nói chung.

Đoàn công tác Trung ương cùng lãnh đạo huyện Vũ Quang dâng hương tại Nhà bia tưởng niệm Phan Đình Phùng và nghĩa quân nhân kỷ niệm 175 năm ngày sinh Đình nguyên Tiến sỹ Phan Đình Phùng (6/6/1847 - 6/6/2022).

Không chỉ có nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, nhiều cảnh quan độc đáo... Vườn Quốc gia Vũ Quang còn là nơi ghi đậm dấu ấn cuộc khởi nghĩa Cần Vương chống Pháp của Đình nguyên Tiến sỹ Phan Đình Phùng.

Đây là những yếu tố quan trọng để phát triển du lịch sinh thái trong tương lai. Theo đó, tuyến du lịch từ trung tâm thị trấn Vũ Quang đến căn cứ địa chống Pháp của cụ Phan Đình Phùng (thành Cụ Phan) dài 31 km (gồm 10 km đường bộ và 21 km đường thủy trên lòng hồ thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang). Dọc tuyến có tượng đài Phan Đình Phùng, nhà bia tưởng niệm Phan Đình Phùng và nghĩa quân. Thành Cụ Phan là di tích lịch sử đã được xếp hạng di tích quốc gia.

Tượng đài Phan Đình Phùng và nghĩa quân.

Hồ Ngàn Trươi - Cẩm Trang cũng sẽ khiến nhiều du khách mê mẩn bởi phong cảnh sơn thủy hữu tình với nhiều đảo nổi vô cùng ấn tượng. Toàn bộ diện tích hồ chứa nước Ngàn Trươi - Cẩm Trang nằm trọn trong rừng đặc dụng do Vườn Quốc gia Vũ Quang quản lý, bảo vệ.

Việc được công nhận tuyến, điểm du lịch hồ Ngàn Trươi - Cẩm Trang - Thành cụ Phan được xem là một tiềm năng, lợi thế không phải nơi nào cũng có được để trở thành một tour du lịch bài bản. Khách du lịch có thể trải nghiệm các hoạt động như du thuyền ngắm cảnh, tắm thác, suối, hoặc đi bộ khám phá rừng nguyên sinh trong khu vực.

Vườn Quốc gia Vũ Quang - “viên ngọc xanh” cần được mài giũa thêm.

Ông Nguyễn Danh Kỳ - Giám đốc Vườn Quốc gia Vũ Quang cho biết: “Nếu được đầu tư phát triển bài bản du lịch sinh thái, trải nghiệm sẽ có ý nghĩa rất lớn trong việc khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế mà thiên nhiên đã ban tặng cho Vũ Quang nói riêng và Hà Tĩnh nói chung. Từng bước đưa địa phương phát triển nhanh trong tương lai, tạo việc làm, thu nhập ổn định cho người dân bản địa. Với điều kiện hạ tầng được đầu tư thỏa đáng, Vườn quốc gia Vũ Quang sẽ là điểm đến lý tưởng cho du khách thập phương trong các tour du lịch sinh thái, trải nghiệm và giáo dục môi trường, góp phần tích cực vào công tác bảo tồn của Vườn quốc gia Vũ Quang”.

Văn Chung