Vươn ra thế giới từ vỉa hè: Hành trình táo bạo của Phúc Tea

Hành trình từ vỉa hè đến quốc tế

“Tôi vẫn nhớ khoảnh khắc đầu tiên thấy khách hàng ở Philippines cầm ly trà sữa của mình. Với họ, đó chỉ là một thương hiệu mới, nhưng với tôi, đó là giấc mơ ấp ủ từ năm 2019 với mong muốn đưa thương hiệu Việt ra thế giới đang dần thành hiện thực”, Lý Tấn Tài, người sáng lập Phúc Tea (tên quốc tế HappiTea) chia sẻ với TheLEADER.

Câu chuyện bắt đầu từ năm 2017, với một chiếc xe gỗ nhỏ bán trà sữa trên vỉa hè TP.HCM. Khởi đầu giản dị, nhưng điều đáng chú ý là cách người sáng lập nhìn nhận cơ hội “nếu một sản phẩm có thể chinh phục khách hàng trong nước, thì nó cũng có thể đi xa hơn”. Chính niềm tin đó đã đưa Phúc Tea từ mô hình nhỏ lẻ phát triển thành chuỗi 158 cửa hàng trong nước, với 90% cửa hàng vận hành theo mô hình nhượng quyền.

Điều đáng nói không phải số lượng cửa hàng, mà là việc một thương hiệu Việt đã dám đặt mục tiêu toàn cầu hóa từ rất sớm, khi nhiều startup còn loay hoay với thị trường nội địa.

Thị trường Việt Nam chưa bão hòa, nhưng áp lực

Ngành kinh doanh dịch vụ đồ ăn, thức uống (F&B) Việt Nam chứng kiến sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Sự xuất hiện của hàng loạt thương hiệu từ lớn đến nhỏ, từ nổi tiếng như Highlands, The Coffee House đến những thương hiệu bình dân hơn khiến nhiều người cho rằng thị trường đã “bão hòa”. Tuy nhiên, theo chuyên gia nhượng quyền Nguyễn Phi Vân, nhận định này chưa hẳn chính xác.

“Với hơn 100 triệu dân, dư địa tại thị trường Việt Nam vẫn còn nhiều. Doanh nghiệp có thể đi theo chiều rộng bằng cách mở rộng khu vực hiện diện, hoặc theo chiều sâu là phát triển sản phẩm, dịch vụ, kênh phân phối. Quan trọng hơn, doanh nghiệp Việt cần sớm đặt mục tiêu quốc tế, thay vì chỉ tập trung trong nước”, bà Vân nhận định.

Dù vậy, người tiêu dùng ngày càng có nhiều sự lựa chọn trong khi chi phí vận hành tăng cao khiến thị trường F&B trong nước không còn dễ dàng như trước.

Với Phúc Tea, thay vì chỉ dồn lực cho thị trường nội địa, họ chọn cách song song, vừa củng cố vị thế trong nước, vừa mở rộng ra nước ngoài. Cách tiếp cận này giúp thương hiệu giảm rủi ro phụ thuộc vào một thị trường duy nhất, đồng thời mở rộng thêm dư địa phát triển.

Lý Tấn Tài, người sáng lập thương hiệu Phúc Tea. Ảnh: NVCC

Chính vì vậy, khi Phúc Tea mở cửa hàng nhượng quyền đầu tiên tại Philippines vào năm 2023 và chuẩn bị sang thị trường Ấn Độ trong năm nay, đó không phải là quyết định mang tính thử nghiệm, mà là bước đi đã nằm trong chiến lược từ trước.

“Chúng tôi không đi ra vì thị trường Việt Nam bão hòa, mà vì đó là giấc mơ đã được xác định từ năm 2019,” anh Tài nhấn mạnh. Đến nay, thương hiệu đã ký nhượng quyền tại 11 quốc gia, trong đó có những thị trường khó tính như GCC (UAE, Saudi Arabia, Qatar…).

Thách thức khi startup Việt bước ra thế giới

Đi ra quốc tế đồng nghĩa với việc liên tục phải thích ứng, bởi mỗi thị trường là một khẩu vị khác nhau. Tại Philippines, khách hàng chuộng ly trà cỡ lớn với nhiều thành phần, trong khi ở Ấn Độ, người tiêu dùng quen uống trà đóng chai với vị ngọt đậm hơn.

Đội ngũ nghiên cứu và phát triển của Phúc Tea buộc phải điều chỉnh công thức, nhưng vẫn giữ nguyên bản sắc thương hiệu. Sự kết hợp giữa kiên định và linh hoạt chính là chìa khóa giúp thương hiệu hiện diện toàn cầu.

Cửa hàng nhượng quyền tại Manila, Philipines. Ảnh: DNCC

Theo chuyên gia Nguyễn Phi Vân, năm 2025 có thể trở thành bước ngoặt cho ngành nhượng quyền F&B Việt Nam. Không chỉ Phúc Tea, mà ngay cả chuỗi cà phê Three O’clock, dù chỉ có 10 cửa hàng trong nước nhưng cũng đang chuẩn bị mở rộng mạnh mẽ sang Ấn Độ và Indonesia. Điều này cho thấy xu hướng toàn cầu hóa (go global) đã không còn là khẩu hiệu, mà đang dần trở thành hiện thực.

Đằng sau những bước tiến ra thế giới, bài toán khó nhất của doanh nghiệp khởi nghiệp (startup) Việt lại nằm ở chính mình. Ba điểm yếu lớn nhất, theo bà Vân, nằm ở tư duy lãnh đạo, năng lực đội ngũ vận hành và hệ thống quản trị còn mang tính gia đình.

“Mở một cửa hàng ở nước ngoài không khó. Nhưng để vận hành hệ thống nhượng quyền quốc tế thì không dành cho tay mơ,” bà nhấn mạnh.

Ở góc độ quản trị, nhiều startup tăng trưởng nhanh nhưng thiếu nền tảng. Việc chuẩn hóa quy trình, xây dựng thương hiệu bài bản và áp dụng công nghệ quản lý không chỉ giúp hoạt động hiệu quả trong nước, mà còn là điều kiện tiên quyết để đi ra thế giới.

Về vốn và đối tác, toàn cầu hóa đòi hỏi nguồn lực tài chính lớn cùng sự am hiểu địa phương. Bài học từ Phúc Tea hay Three O’clock cho thấy, ngoài vốn tự có, startup cần tìm kiếm nhà đầu tư chiến lược hoặc hợp tác với đối tác bản địa để rút ngắn đường đi và giảm thiểu rủi ro.

Đối với startup Việt, hướng đi khả thi là chủ động kết nối với cố vấn quốc tế, tham gia hội chợ, triển lãm toàn cầu để nắm bắt nhu cầu thị trường, đồng thời xây dựng chiến lược nhân sự bền vững. Nếu không, khủng hoảng nhân sự sẽ là điều khó tránh khi mở rộng quy mô.

Từ một chiếc xe gỗ nhỏ trên vỉa hè, Phúc Tea đã trở thành minh chứng tiêu biểu cho khát vọng toàn cầu của startup Việt: dám mơ, dám đi, và quan trọng nhất là biết giữ vững bản sắc trong khi linh hoạt thích ứng với từng thị trường.

Quỳnh Anh