Vướng mấy cũng phải gỡ để biến thể chế thành lợi thế cạnh tranh

Thủ tướng Phạm Minh Chính tại phiên họp Chính phủ thường kỳ ngày 4/6. Ảnh: Nhật Bắc

Thủ tướng Phạm Minh Chính hôm nay chủ trì phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 5, tập trung đánh giá tình hình kinh tế - xã hội và thúc đẩy các chương trình trọng điểm trong năm 2025.

Trong bối cảnh nhiều áp lực và thách thức, ông Chính khẳng định kết quả đạt được trong tháng 5 và 5 tháng đầu năm là tích cực, với dấu hiệu cải thiện so với cùng kỳ năm trước trên hầu hết các lĩnh vực.

Cụ thể, sản xuất công nghiệp tháng 5 tăng 9,4%, 5 tháng tăng 8,8%, trong đó chế biến chế tạo tăng 10,8%. PMI tăng lên 49,8 điểm. Dịch vụ tăng mạnh, tổng bán lẻ và doanh thu tiêu dùng tăng gần 10%.

Lạm phát được kiểm soát, CPI 5 tháng tăng bình quân 3,21%. Thu ngân sách tăng 24%. Xuất nhập khẩu 5 tháng đạt gần 356 tỷ USD, xuất siêu 4,67 tỷ USD. Lãi suất có xu hướng giảm, dư nợ tín dụng tăng khá, nhiều gói vay được giải ngân tích cực. Thanh toán không tiền mặt phát triển nhanh.

FDI đăng ký 5 tháng tăng hơn 50%, đạt 18,4 tỷ USD; vốn thực hiện tăng 7,9%, cho thấy Việt Nam tiếp tục là điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư nước ngoài.

Theo người đứng đầu Chính phủ, áp lực điều hành vĩ mô vẫn lớn, nhiều doanh nghiệp – đặc biệt là nhóm vừa và nhỏ – gặp khó khăn.

Các phân khúc bất động sản cần hài hòa, hợp lý hơn. Thể chế và pháp luật còn vướng mắc. Phân cấp, phân quyền và cắt giảm thủ tục hành chính nhiều lĩnh vực chưa triệt để. Đời sống một bộ phận người dân còn khó khăn, trong khi tình trạng tội phạm công nghệ cao, lừa đảo qua mạng, gian lận thương mại, buôn lậu, an toàn thực phẩm… vẫn diễn biến phức tạp.

Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần trước khó khăn, thách thức, kiên định mục tiêu đề ra.

Ông yêu cầu phản ứng chính sách phải chủ động, linh hoạt và hiệu quả; người đứng đầu không được né tránh trách nhiệm. Nhiệm vụ phải phân công rõ ràng theo nguyên tắc 6 rõ: "rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, rõ kết quả, rõ thẩm quyền", đồng thời đẩy mạnh cắt giảm thủ tục; phân cấp, phân quyền gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát, khen thưởng và xử lý kỷ luật kịp thời, nghiêm minh.

Về định hướng sắp tới, Chính phủ nhận định bối cảnh quốc tế tiếp tục phức tạp, khó khăn nhiều hơn thuận lợi.

Tăng trưởng toàn cầu dự kiến chỉ ở mức 2,8% theo IMF, trong khi Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng trên 8% cho năm 2025 và kỳ vọng hai con số trong giai đoạn sau.

Thủ tướng xác định 10 nhóm nhiệm vụ trọng tâm trong tháng 6 và thời gian tiếp theo.

Trọng tâm đầu tiên là chuẩn bị tốt cho kỳ họp thứ 9 của Quốc hội. Chính phủ sẽ hoàn thiện các dự án luật, nghị quyết, báo cáo để trình, đồng thời ban hành văn bản hướng dẫn kịp thời.

Song song đó là triển khai quyết liệt chương trình hành động của Chính phủ thực hiện "bộ tứ trụ cột" theo 4 nghị quyết của Bộ Chính trị.

Thể chế và pháp luật tiếp tục là mũi nhọn cải cách. Thủ tướng nêu rõ, các vướng mắc dù khó đến đâu cũng phải tháo gỡ để biến thể chế thành lợi thế cạnh tranh.

Chính phủ sẽ dành thêm hơn 20.000 tỷ đồng cho khoa học công nghệ, đảm bảo chi ít nhất 3% ngân sách lĩnh vực này.

Đồng thời, khuyến khích, ủng hộ, bảo vệ, phát huy tinh thần yêu nước, cống hiến, dám nghĩ dám làm, đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp và có biện pháp phòng ngừa các vi phạm có thể xảy ra.

Trước biến động toàn cầu, Việt Nam sẽ chủ động ứng phó với thay đổi chính sách của các nước, bao gồm cả thuế đối ứng từ Hoa Kỳ. Chính phủ xác định cần khai thác hiệu quả các FTA hiện có, mở rộng thị trường mới và tăng sức cạnh tranh của hàng hóa và dịch vụ.

Cùng với đó là các cải cách bộ máy hành chính, tinh gọn tổ chức, thúc đẩy chuyển đổi số và ban hành sớm các nghị định phân quyền, phân cấp. Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính trình phương án sử dụng hiệu quả các trụ sở cơ quan dôi dư sau sắp xếp tổ chức bộ máy, địa giới hành chính.

Trong chính sách kinh tế, ưu tiên tiếp tục kích thích các động lực tăng trưởng truyền thống như đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu, đồng thời phát triển động lực mới như khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế đêm, không gian biển, không gian ngầm không gian vũ trụ…

Ổn định vĩ mô được đặt lên hàng đầu với chính sách tiền tệ linh hoạt, phối hợp chặt với chính sách tài khóa mở rộng có trọng điểm. Chính phủ cũng sẽ tập trung giải quyết 2.212 dự án tồn đọng kéo dài để giải phóng nguồn lực và chống lãng phí.

Bên cạnh kinh tế, Thủ tướng yêu cầu đẩy mạnh các chính sách xã hội, bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai, và ứng phó biến đổi khí hậu. Quốc phòng, an ninh và đối ngoại được nhấn mạnh là những trụ cột không thể tách rời để giữ ổn định trong phát triển.

Trong lĩnh vực thông tin – truyền thông, Chính phủ yêu cầu tăng cường truyền thông chính sách, phổ biến mô hình hiệu quả để tạo đồng thuận và lan tỏa tinh thần đổi mới.

Thủ tướng giao nhiều nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ ngành. Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch được yêu cầu chuẩn bị các hoạt động kỷ niệm 80 năm Quốc khánh.

Bộ Giáo dục và đào tạo cần hoàn thiện dự thảo nghị quyết về giáo dục và tổ chức tốt kỳ thi THPT. Bộ Y tế triển khai chương trình đưa 1.000 bác sĩ về cơ sở và hoàn thiện nghị quyết về chăm sóc sức khỏe.

Chính phủ cũng quyết định Bộ Quốc phòng làm chủ đầu tư sân bay Thành Sơn ở Ninh Thuận.

Các bộ, cơ quan, địa phương chuẩn bị đồng loạt khởi công, khánh thành 80 công trình nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9.

Cuối cùng, phong trào “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát” được chỉ đạo tiếp tục triển khai trên toàn quốc.

Nhật Hạ