Vượt nắng, thắng mưa, hăng say huấn luyện phục vụ Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam năm 2024
8 giờ sáng, nắng chói chang nhuộm vàng thao trường huấn luyện của Trường Trung cấp 24 Biên phòng. Trời lặng gió, không khí nóng bức, oi ả, song 80 huấn luyện viên và 160 chú chó nghiệp vụ vẫn miệt mài luyện tập.
Kết thúc một tiết học, lưng áo Trung úy Phùng Tiến Toàn, Khoa Huấn luyện chó chiến đấu thấm đẫm mồ hôi. Chú chó nghiệp vụ luôn quấn quýt bên anh, đùa giỡn với trái bóng. “Đây là trò chơi ưa thích nhất của Santo” - anh Toàn nói với tôi trong lúc tung trái bóng để chú chó này nhặt về.
Trung úy Toàn là huấn luyện viên của chú chó nghiệp vụ có tên Santo. Hai “thầy trò” đã làm quen và gắn bó với nhau được một thời gian nên rất “thân thiết” nhau. Theo quan sát của tôi, Santo rất quý Trung úy Toàn và thực hiện các động tác theo khẩu lệnh của anh nhanh, chính xác. Để động viên “người bạn đồng hành” đặc biệt của mình, mỗi huấn luyện viên đều có cách khích lệ riêng. Với chú chó Santo, sau khi thực hiện tốt các động tác có kỹ thuật khó, Trung úy Toàn thường thưởng cho chơi với trái bóng.
Công tác huấn luyện chó nghiệp vụ khá công phu và vất vả. Các chú chó nghiệp vụ được tuyển lựa, chăm sóc sức khỏe kỹ lưỡng và tập luyện bền bỉ, kiên trì từng động tác nhỏ cho đến khi thuần thục. Đang ở giữa mùa hè, thời tiết rất nóng bức, để đảm bảo sức khỏe cho chó nghiệp vụ và nâng cao hiệu quả luyện tập, Trung úy Toàn cùng các đồng đội thực hiện huấn luyện từ rất sớm, bắt đầu từ 5 giờ 45 phút đến 9 giờ sáng. Các tiết huấn luyện buổi chiều được đẩy lùi xuống 18 giờ, kéo dài đến 19 giờ 30 phút.
Chia sẻ về công việc hiện tại, Trung úy Toàn cho biết: “Ban đầu, chúng tôi phải dành 1-2 tuần để làm quen với chó, sau đó, mới thực hiện huấn luyện cơ bản. Khi chó thành thục các động tác cơ bản rồi, chúng tôi sẽ huấn luyện nâng cao và củng cố...”.
Theo các huấn luyện viên ở Trường Trung cấp 24 Biên phòng, huấn luyện chó nghiệp vụ đòi hỏi sự tỉ mẩn, cẩn thận và kiên trì. Không chỉ vậy, khâu chăm sóc, nuôi dưỡng cũng hết sức công phu. Huấn luyện viên phải nắm được được đặc điểm, tính nết, tâm sinh lý của mỗi chú chó, biết vỗ về, động viên, chăm sóc tỉ mẩn từ khâu ăn uống, vệ sinh cho đến giấc ngủ, khi đó chó mới thực sự nghe lời. Vì vậy, sau mỗi buổi tập luyện, các huấn luyện viên đều chăm sóc rất kỹ người bạn của mình như cho ăn, chơi đùa, tắm rửa... để tình cảm giữa huấn luyện viên và chú chó thêm gắn bó.
Tranh thủ giờ giải lao, Trung tá Phạm Văn Hiệu, Phó Trưởng khoa Huấn luyện chó chiến đấu dành cho tôi ít phút để chia sẻ về những thuận lợi và khó khăn khi huấn luyện chó nghiệp vụ, nhất là để phục vụ các sự kiện lớn, có đông người. Anh Hiệu cho biết: “Hiện giờ, chúng tôi đang huấn luyện chó nghiệp vụ phục vụ nhiệm vụ biểu diễn tại Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam năm 2024. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ này, trước tiên, chúng tôi phải tuyển chọn huấn luyện viên có trình độ chuyên môn tốt. Đối với chó nghiệp vụ, chúng tôi lựa chọn các chú chó có hình thể đảm bảo, thần kinh thuộc dạng mạnh, cân bằng, linh hoạt”. Anh Hiệu cho biết thêm: “Công tác huấn luyện chó rất công phu, không thể máy móc mà phải linh hoạt và kiên nhẫn. Chúng tôi phải lựa chọn thời điểm chó đạt trạng thái hưng phấn nhất để huấn luyện mới đạt được hiệu quả cao”.
Tại Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024, Đội chó nghiệp vụ của Trường Trung cấp 24 Biên phòng sẽ tham gia biểu diễn 10 phút với những nội dung khác nhau trong môi trường đông người, ồn ào, có máy bay bay trên trời, âm thanh lớn từ dàn trống hội... Do có nhiều yếu tố tác động nên thời gian huấn luyện cần phải dài hơn bình thường. Chính vì điều đó, Trường Trung cấp 24 Biên phòng đã triển khai công tác huấn luyện từ tháng 3/2024. Để thực hiện nhiệm vụ lần này, nhà trường phải lựa chọn 160 chú chó nghiệp vụ có hệ thần kinh mạnh, cân bằng, linh hoạt. Chỉ có 80 chó nghiệp vụ biểu diễn, nhưng nhà trường phải huấn luyện 160 chó để đề phòng trường hợp chó bị ốm đau hoặc các lý do bất khả kháng khác.
Đội chó nghiệp vụ của Trường Trung cấp 24 Biên phòng đã thực hiện hiệu quả nhiều nhiệm vụ khác nhau, nhưng đây là lần đầu tiên đội biểu diễn ở sự kiện lớn nên công tác huấn luyện được triển khai hết sức chu đáo, tỉ mẩn và cụ thể. “Kế hoạch huấn luyện được xây dựng chi tiết và bài bản. Hàng tuần, chúng tôi đều có đánh giá sơ bộ kết quả huấn luyện. Đến cuối mỗi tháng, chúng tôi sẽ thực hiện tổng kiểm tra, đánh giá chất lượng huấn luyện của tháng” - anh Hiệu cho biết thêm.
Quá trình huấn luyện chó nghiệp vụ gặp khá nhiều khó khăn, do thời tiết nóng bức, nắng mưa thất thường, trong khi cơ sở vật chất của nhà trường vẫn còn hạn chế. Cái khó thứ hai nằm ở những chú chó chiến đấu. Huấn luyện viên phải đảm bảo kiểm soát được tinh thần, sự hưng phấn của chó chiến đấu, làm sao để chó không bị tác động bởi môi trường bên ngoài. Để làm được điều này, các huấn luyện viên sẽ nâng dần độ khó của các bài huấn luyện và nâng dần thời gian huấn luyện. Trong huấn luyện, nhà trường có sử dụng tiếng trống, tiếng nổ để chó nghiệp vụ quen dần với âm thanh, tiếng động và môi trường thực tế. Sau khi huấn luyện cơ bản, các chú chó sẽ được huấn luyện nâng cao như kỹ thuật: vượt vật cản, phục kích đánh bắt tội phạm, di chuyển chiến thuật và bắn súng giữa huấn luyện viên và chó nghiệp vụ.
Được biết, Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam năm 2024 được tổ chức với mục đích tăng cường, mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế, đối ngoại về quốc phòng, tạo dựng lòng tin giữa Việt Nam và các nước trên thế giới; quảng bá, tuyên truyền năng lực, tiềm lực công nghệ, vũ khí trang bị do công nghiệp quốc phòng Việt Nam sản xuất đến bạn bè quốc tế và nhân dân trong nước.
Đại tá Phạm Đức Phương, Chính ủy Trường Trung cấp 24 Biên phòng chia sẻ: “Chúng tôi rất vinh dự và tự hào khi được Bộ Quốc phòng và Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP tin tưởng, giao nhiệm vụ huấn luyện, trình diễn quân khuyển phục vụ Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024. Xác định đây là nhiệm vụ chính trị có ý nghĩa hết sức quan trọng, từ tháng 3/2024, Đảng ủy Trường Trung cấp 24 Biên phòng đã ban hành nghị quyết chuyên đề lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ này. Đảng ủy, Ban Giám hiệu và cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị quán triệt sâu sắc, triển khai thực hiện kịp thời, nghiêm túc, hiệu quả các chỉ thị, kế hoạch, hướng dẫn, quan điểm chỉ đạo của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP và nhà trường; thường xuyên sâu sát, làm tốt công tác động viên tư tưởng bộ đội, làm cho cán bộ, chiến sĩ hiểu rõ vị trí, tầm quan trọng của nhiệm vụ. 100% cán bộ, huấn luyện viên an tâm tư tưởng công tác, xác định rõ nhiệm vụ, đoàn kết, khắc phục khó khăn, luôn yêu ngành, yêu nghề, quyết tâm thực hiện thắng lợi các nội dung của nghị quyết, góp phần củng cố và nâng cao vị thế, uy tín của BĐBP nói chung và nhà trường nói riêng với lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ trưởng Bộ Quốc phòng, các đơn vị tham gia trình diễn và bạn bè quốc tế”.