'Vượt nắng, thắng mưa' nối thêm 221 km cao tốc Bắc - Nam dịp 2-9

Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, đại diện Bộ Xây dựng cho biết ngày mai (19-8), một số dự án thành phần thuộc tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam sẽ hoàn thành, đưa vào khai thác, với chiều dài gần 221 km. Việc đưa vào khai thác toàn bộ và một phần các dự án trên nâng tổng số tuyến đường bộ cao tốc trên cả nước lên hơn 2.470 km.

Cao tốc Vũng Áng - Bùng. Ảnh: ĐẮC LAM

Vũng Áng - Bùng: Nối nhịp bờ vui Quảng Trị - Hà Tĩnh

Những ngày “nước rút”, không khí trên công trường tuyến cao tốc Vũng Áng - Bùng nối hai tỉnh Hà Tĩnh và Quảng Trị rất sôi động. Niềm vui như được nhân lên khi những đoạn đường cuối cùng của dự án đã được thảm bê tông nhựa phẳng đẹp. Tại đoạn qua xã Kỳ Hoa (Hà Tĩnh), cầu số 1 với 22 nhịp dài khoảng 1 km “nối nhịp bờ vui” đang được công nhân hoàn thành nốt công việc đổ bê tông lan can, lắp đặt các khe co giãn mặt cầu, đặt dải phân cách giữa chia đôi làn đường…

Đây là cây cầu trong dự án khó thi công nhất, bởi cầu vượt bắc qua một thung lũng có địa hình lòng chảo hiểm trở. Những trụ cầu cao 30-50 m từ thung lũng, nối liền hai quả đồi. Việc lắp đặt các dầm Super T dài, nặng gần 100 tấn được thực hiện bằng cẩu bánh xích sức nâng hơn 200 tấn để đảm bảo an toàn và tiến độ. Đoạn cao tốc Vũng Áng - Bùng uốn lượn ven hồ chứa nước Kim Sơn với dung tích 17,5 triệu m3 nước tạo nên khung cảnh thơ mộng, kỳ vĩ.

Cầu số 1 trên cao tốc Vũng Áng - Bùng vượt qua thung lũng Kỳ Hoa (Hà Tĩnh) nối nhịp bờ vui Hà Tĩnh vào Quảng Trị. Ảnh: ĐẮC LAM

Thi công dưới nắng nóng gay gắt nhưng các cán bộ, kỹ sư, công nhân, nhà thầu, đơn vị tư vấn giám sát vẫn nỗ lực bám cầu, bám công trường. Đưa tay quệt những giọt mồ hôi trên mặt, anh Hoàng Hùng (47 tuổi, quê Nghệ An) nói: “Thi công dưới thời tiết khắc nghiệt, anh em công nhân chúng tôi đều vất vả nhưng chúng tôi biết cần cố gắng để sớm thông đường nên tất cả đều nỗ lực. Chúng tôi được công ty chia ca, chia kíp làm việc liên tục”.

Để kịp tiến độ công trình trọng điểm quốc gia này, công ty thi công cũng thuê thêm một số lao động địa phương tăng cường các công việc phụ và dọn dẹp vệ sinh tại công trường.

Công nhân Hoàng Xuân Thi (quê Nghệ An) cho biết: “Thời tiết năm nay thất thường, có lúc nắng nóng, gió Lào thổi rát bỏng, có lúc mưa gió nên công nhân trên công trường rất vất vả. Được sự động viên của công ty và mọi người, chúng tôi luôn nỗ lực hết mình hoàn thành nhiệm vụ được giao, quyết tâm đưa dự án cán đích đúng tiến độ. Chúng tôi cảm thấy rất tự hào khi được đóng góp một phần công sức nhỏ bé vào việc xây dựng công trình giao thông trọng điểm”.

Công nhân Hoàng Xuân Thi đang thi công những hạng mục cuối cùng trên tuyến cao tốc Vũng Áng - Bùng. Ảnh: ĐẮC LAM

Tại công trường, ông Hoàng Văn Sơn (cán bộ kỹ thuật phụ trách thi công của Công ty CP 479 Hòa Bình) cho biết các công nhân đã rất nỗ lực, cố gắng, thực hiện tăng ca, tăng kíp, thi công xuyên đêm. Đến nay cơ bản các hạng mục thi công của cầu số 1 Kỳ Hoa đã hoàn thành, đảm bảo được tiến độ để thông xe vào ngày 19-8 theo chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Xây dựng.

Theo cán bộ Ban quản lý (BQL) dự án 6 (Bộ Xây dựng) - chủ đầu tư, đến nay toàn tuyến Vũng Áng - Bùng đã đạt sản lượng thi công khoảng 99%. Để đảm bảo tiến độ, chủ đầu tư đã huy động 250 máy móc, thiết bị và 628 nhân công làm việc liên tục nhiều ca. Thời điểm này, nhiều hạng mục trong hầm như dải phân cách cọc tiêu, thảm mặt đường, hệ thống điện chiếu sáng, sơn vỏ hầm, lắp đặt các thiết bị và PCCC đã hoàn tất, sẵn sàng cho việc thông tuyến.

Hầm đèo Bụt đã hoàn thành. Ảnh: ĐẮC LAM

Vạn Ninh - Cam Lộ: Mỗi mét đường là niềm tự hào

Dự án cao tốc Vạn Ninh - Cam Lộ với tổng chiều dài hơn 65 km, cũng đang bước vào giai đoạn nước rút để kịp hoàn thành thông xe kỹ thuật vào ngày mai (19-8).

Trên công trường cầu vượt Tam Hiệp, ông Lê Xuân Duẫn, một trong những người thợ đã nhiều tháng bám trụ công trình, chưa được về thăm gia đình, chia sẻ: “Tất cả cùng đồng lòng tăng ca, tăng kíp, chạy đua với thời gian, bởi chúng tôi hiểu rằng mỗi mét đường được hoàn thành không chỉ là mồ hôi, công sức mà còn là niềm tự hào, là sự đóng góp thiết thực cho sự phát triển của đất nước”.

Tuyến chính cao tốc Vạn Ninh - Cam Lộ (qua tỉnh Quảng Trị) cơ bản đã hoàn thành, đảm bảo thông xe kỹ thuật vào ngày 19-8. Ảnh: NGUYỄN DO

Ông Lê Phong, Chỉ huy trưởng Công ty CP Tổng Công ty Xây dựng Đường sắt, nhà thầu xây dựng công trình cầu vượt Tam Hiệp, cho biết do mặt bằng được bàn giao muộn, các đơn vị đã phải tăng ca, tăng kíp, thậm chí làm việc 24/24 giờ để đẩy nhanh tiến độ. “Đến nay, các hạng mục chính của cầu đã cơ bản hoàn thành, hiện công nhân đang khẩn trương lắp lan can và tiến hành vệ sinh” - ông Phong thông tin.

Đại diện BQL dự án đường Hồ Chí Minh (chủ đầu tư) cho biết đến nay, hai gói thầu xây lắp của dự án Vạn Ninh - Cam Lộ đã đạt 97,97% giá trị hợp đồng, tương đương hơn 5.402 tỉ đồng. Với 102 mũi thi công, khoảng 450 đầu máy thiết bị và gần 1.300 kỹ sư, công nhân, dự án đang được triển khai với cường độ cao nhất.

Theo đại diện BQL dự án, hiện chỉ còn lại một số hạng mục hoàn thiện an toàn giao thông và thi công các tuyến đường gom. Các nhà thầu đang bố trí làm việc “3 ca, 4 kíp” để đảm bảo hoàn thành và đưa vào khai thác đúng kế hoạch. Tuy nhiên, dự án vẫn còn một số vướng mắc liên quan đến khoảng 7,07 km đường gom phát sinh, bốn vị trí tải trọng quay đầu xe và nhà điều hành, trạm dừng nghỉ, cùng một số vị trí hàng rào và rãnh dọc. BQL dự án và các nhà thầu đã kiến nghị tỉnh Quảng Trị và người dân sớm bàn giao mặt bằng sạch để hoàn thiện các hạng mục này.

Trên cao tốc Vạn Ninh - Cam Lộ, các công nhân, kỹ sư cũng đang miệt mài ngày đêm, quyết đưa dự án về đích đúng tiến độ. Ảnh: NGUYỄN DO

Việc hoàn thành cao tốc Vạn Ninh - Cam Lộ không chỉ giúp hoàn thiện trục giao thông Bắc - Nam mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển, mở ra không gian phát triển mới và là động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế - xã hội khu vực Bắc Trung Bộ.

Ông Nguyễn Việt Dũng, Giám đốc quản lý dự án Vạn Ninh - Cam Lộ, cho biết đến nay phần đường tuyến chính đã thi công hoàn thành toàn bộ hơn 65 km, bao gồm bốn nút giao liên thông và tám cầu vượt trực thông. Dự án đủ điều kiện để hội đồng chấp thuận kết quả nghiệm thu hoàn thành. Hiện Hội đồng Kiểm tra nhà nước về công tác nghiệm thu công trình xây dựng đã tổ chức kiểm tra công tác nghiệm thu hoàn thành đối với dự án thành phần đoạn Vạn Ninh - Cam Lộ, sẵn sàng cho ngày thông xe.

Cao tốc Vạn Ninh - Cam Lộ. Ảnh: NGUYỄN DO

Hòa Liên - Túy Loan: Nối thông trục xương sống qua miền Trung

Tương tự, những ngày giữa tháng 8 nắng như thiêu đốt, trên công trường cao tốc Hòa Liên - Túy Loan (TP Đà Nẵng) vẫn hừng hực khí thế với những công đoạn cuối cùng khớp nối tuyến chính dự án dài 11,5 km.

Trên cầu vượt Hoàng Văn Thái (giao cắt giữa đường Hoàng Văn Thái và cao tốc Hòa Liên - Túy Loan), những khối nhựa C16 cuối cùng được đổ xuống từ xe tải. Tiếng xe lu, xe ủi ầm ầm hòa cùng những tiếng hô vang hưởng ứng của công nhân, nỗ lực tô điểm những mét đường cuối cùng.

Bên cạnh đó, hàng chục công nhân đội nắng tinh chỉnh khe co giãn hai bên cầu vượt. Những tốp công nhân khác dần hoàn thiện lưới chống lóa trên dải phân cách giữa, đồng thời lắp ghép taluy âm hai bên đường một cách thuần thục nhất. Tinh thần “vượt nắng, thắng mưa” thể hiện rõ trên công trình trọng điểm quốc gia qua TP Đà Nẵng.

Các công nhân đội nắng thi công những công đoạn cuối cùng của tuyến chính cao tốc Hòa Liên - Túy Loan. Ảnh: TẤN VIỆT

Ông Lê Văn Công, công nhân lái xe lu, kể rằng hơn nửa tháng qua là giai đoạn nắng nóng khắc nghiệt nhất của mùa hè Đà Nẵng. “Từ 6 giờ sáng đã nóng hầm hập, đến trưa thì như thiêu đốt, anh em làm mà cổ họng như cháy, phải tiếp nước liên tục. Tuy nhiên, với sự đốc thúc không ngừng của các kỹ sư công trường và quyết tâm rút ngắn tiến độ dự án, dù mưa hay nắng cũng không ngăn được khí thế làm việc sôi nổi của anh em công nhân” - ông Công nói rồi uống vội ly nước, tiếp tục nổ máy xe lu tiến về điểm thảm nhựa cuối cùng.

Trao đổi với PV, ông Phan Thanh Khiết, Phó Giám đốc Công ty 532 (Binh đoàn 12, Tổng Công ty Xây dựng Trường Sơn), cho hay dự án cao tốc Hòa Liên - Túy Loan thời gian đầu gặp vướng mắc rất nhiều về công tác giải phóng mặt bằng, phải đến tháng 4-2025 mặt bằng cho tuyến chính mới thông suốt. Nhà thầu đã phối hợp chặt chẽ với BQL dự án đường Hồ Chí Minh (chủ đầu tư) tổ chức thi công “3 ca, 4 kíp”, tăng tốc đẩy nhanh tiến độ. Từ mốc hoàn thành theo hợp đồng là ngày 31-12-2025, sau khi Thủ tướng Chính phủ kiểm tra và chỉ đạo phải hoàn thành dự án vào ngày 2-9, sau đó ấn định thông xe kỹ thuật ngày 19-8.

“Đây là một trong những dự án yêu cầu rất cao về tiến độ hoàn thành, vừa phải đảm bảo chất lượng và an toàn giao thông” - ông Khiết nhấn mạnh và cho biết một trong những khó khăn lớn nhất của dự án là thiếu hụt nguồn vật liệu đá cấp phối và bê tông nhựa. Vật liệu hiếm và giá cao hơn nhiều so với giá trúng thầu, nhiều thời điểm nhà thầu buộc phải làm cầm chừng chờ tháo gỡ vướng mắc và chủ trương của địa phương để nâng công suất các mỏ đá.

Cao tốc Hòa Liên - Túy Loan đẹp như một dải lụa trước ngày thông xe. Ảnh: TẤN VIỆT

Đặc trưng của dự án cao tốc Hòa Liên - Túy Loan không phải đường làm mới mà nâng cấp trên nền tuyến tránh nam hầm Hải Vân - Túy Loan, tuyến lưu thông huyết mạch không khác gì Quốc lộ 1 qua Đà Nẵng. Dự án vừa làm vừa phải đảm bảo giao thông và đã không để xảy ra sự cố đáng tiếc nào trong suốt quá trình thi công. “Đây là một trong những dự án đóng góp vào 3.000 km đường bộ cao tốc Bắc - Nam, giờ sắp hoàn thành nên chúng tôi vừa mừng vừa tự hào. Bản thân chúng tôi cũng như toàn thể người lao động tự hào khi được trao niềm tin, đóng góp vào phát triển hạ tầng giao thông của cả nước” - ông Khiết chia sẻ.

Ông Tạ Gia Mạnh Hưng, Giám đốc điều hành dự án cao tốc Hòa Liên - Túy Loan (BQL dự án đường Hồ Chí Minh), khẳng định toàn công trường đang quyết tâm cao nhất để hoàn thiện tuyến chính cao tốc trước ngày 19-8, đảm bảo thông xe kỹ thuật theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Với các hạng mục còn lại, ông Hưng cho hay đã kiến nghị Bộ Xây dựng có ý kiến với UBND TP Đà Nẵng chỉ đạo UBND các xã tập trung giải quyết dứt điểm vướng mắc tồn đọng để sớm bàn giao mặt bằng sạch cho nhà thầu triển khai thi công hoàn thiện đường gom hai bên, đường ngang, hàng rào cao tốc. Qua đó tổ chức giao thông theo phương án chính thức vào tháng 11-2025 đúng theo tiến độ hợp đồng.

Chủ đầu tư cũng kiến nghị UBND TP Đà Nẵng chỉ đạo BQL dự án đầu tư cơ sở hạ tầng ưu tiên Đà Nẵng đẩy nhanh việc triển khai các khu tái định cư để hoàn thành toàn bộ trong năm 2025, đáp ứng giải ngân hết số vốn được bố trí.•

Ông LƯƠNG NGUYỄN MINH TRIẾT, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng:

Lợi thế chiến lược về giao thông, công nghiệp và phát triển đô thị

Khi cao tốc Hòa Liên - Túy Loan đi vào khai thác, TP Đà Nẵng sẽ có lợi thế chiến lược về giao thông, công nghiệp và phát triển đô thị. Tuyến cao tốc là mắt xích quan trọng kết nối trực tiếp với các tuyến cao tốc qua TP Huế và tỉnh Quảng Ngãi, tạo trục xuyên Bắc - Nam, giảm tải cho Quốc lộ 1, đường Nguyễn Tất Thành - hầm Hải Vân. Đồng thời rút ngắn thời gian vận chuyển hàng hóa từ cảng biển, ga hàng hóa Đà Nẵng tới các khu công nghiệp lân cận và các tỉnh Tây Nguyên, Nam Lào.

Công trình này mở ra cơ hội hình thành các khu công nghiệp, logistics, cụm công nghiệp phụ trợ dọc tuyến; tạo điều kiện thu hút đầu tư FDI vào sản xuất, chế biến, đặc biệt trong lĩnh vực điện tử, cơ khí, công nghiệp nhẹ. Sự kết hợp giữa cao tốc - cảng Liên Chiểu - sân bay - đường sắt tốc độ cao sẽ thúc đẩy phát triển các đô thị vệ tinh quanh nút giao Hòa Liên, Túy Loan, đồng thời kích thích thị trường bất động sản, thương mại dịch vụ.

Đáng chú ý, khi kết hợp với đường sắt tốc độ cao, tuyến này sẽ hình thành “hành lang logistics kép” - vận tải đường bộ nhanh, linh hoạt cho hàng container, hàng siêu trường, song song với vận tải đường sắt khối lượng lớn, chi phí thấp. Cao tốc song hành cùng đường sắt tốc độ cao sẽ biến Đà Nẵng thành nút trung chuyển Bắc - Nam trên cả hai phương thức vận tải hiện đại. Đây là nền tảng để TP thu hút các tập đoàn đa quốc gia đầu tư nhà máy chế biến, trung tâm R&D, kho trung chuyển, từng bước khẳng định vị thế trung tâm logistics của miền Trung và hướng tới mục tiêu trở thành TP cảng biển thông minh.

TS TRẦN QUÝ, Viện trưởng Viện Phát triển kinh tế số Việt Nam (VIDE):

Huyết mạch mới định hình lại bản đồ kinh tế Việt Nam

Việc thông xe thêm hơn 221 km cao tốc Bắc - Nam sẽ nâng tổng chiều dài toàn mạng lưới lên hơn 2.200 km, đánh dấu bước tiến quan trọng trong hiện thực hóa trục “xương sống” kinh tế quốc gia. Đây không chỉ là cột mốc hạ tầng, mà còn là đòn bẩy chiến lược, mở ra nhiều tác động kinh tế - xã hội đột phá trong cả ngắn hạn lẫn dài hạn.

Trước hết, lợi ích trực tiếp dễ nhận thấy là tối ưu hóa chuỗi cung ứng và giảm chi phí logistics. Việc rút ngắn thời gian vận chuyển Bắc - Nam từ 2-3 ngày xuống còn 1-2 ngày sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm lớn về nhiên liệu, hao mòn phương tiện và nhân công. Đặc biệt, các ngành hàng nhạy cảm với thời gian như nông sản, thực phẩm tươi sống sẽ hưởng lợi lớn nhờ giữ nguyên chất lượng, tăng giá trị xuất khẩu. Cao tốc đi qua 32 tỉnh, thành, tác động tới hơn 60% dân số và gần 66% GDP, tạo ra hành lang vận tải tốc độ cao kết nối các trung tâm công nghiệp, cảng biển, cửa khẩu quốc tế.

Bên cạnh logistics, mạng lưới cao tốc mở đường cho sự trỗi dậy của các “đô thị cao tốc” - mô hình phát triển tập trung quanh các nút giao chiến lược. Đây sẽ là “mỏ vàng” thu hút đầu tư vào khu công nghiệp, trung tâm logistics, thương mại - dịch vụ và khu dân cư hiện đại. Miền Trung vốn lâu nay đóng vai trò “vùng đệm” sẽ có cơ hội trở thành cực tăng trưởng thứ ba, cân bằng với Hà Nội và TP.HCM. Hạ tầng thông suốt sẽ giữ chân lao động tại địa phương, thu hút FDI và tái phân công chuỗi giá trị sản xuất.

Tuy nhiên, thách thức cũng hiện hữu: Nguy cơ các đô thị trên Quốc lộ 1A bị “bỏ lại phía sau”, phát triển đô thị tự phát quanh nút giao, áp lực lên hạ tầng và môi trường. Để tận dụng tối đa lợi thế, cần một quy hoạch tích hợp quốc gia, gắn kết hạ tầng giao thông với quy hoạch sử dụng đất và phát triển vùng. Đồng thời, cần cơ chế hỗ trợ vùng không có cao tốc đi qua, khung pháp lý cho mô hình đô thị cao tốc (EOD - mô hình phát triển kinh tế - đô thị tập trung, mật độ cao, đa chức năng tại các nút giao thông chiến lược của tuyến cao tốc), cùng chính sách ưu đãi đầu tư gắn với tiêu chuẩn xanh và phát triển bền vững.

Cao tốc Bắc - Nam nếu được khai thác hợp lý sẽ là huyết mạch giao thông, là động lực tái định hình toàn bộ bản đồ kinh tế Việt Nam.•

NHÓM PV