Vượt qua euro, vàng trở thành tài sản dự trữ lớn thứ hai thế giới

Dự trữ vàng của các ngân hàng trung ương đạt 36.000 tấn vào năm 2024, theo số liệu mới nhất của ECB. Ảnh: moneymetals.com

Vàng chiếm 20 % dự trữ chính thức toàn cầu vào năm ngoái, vượt xa mức 16 % của đồng euro và chỉ đứng sau đô la Mỹ ( 46 %), theo dữ liệu công bố hôm 11-6 của ECB.

"Các ngân hàng trung ương tiếp tục tích lũy vàng với tốc độ kỷ lục”, báo cáo của ECB cho biết và xác nhận, các ngân hàng trung ương đã mua hơn 1.000 tấn vàng trong năm thứ ba liên tiếp vào năm 2024. Con số này bằng 20% sản lượng vàng khai thác hàng năm toàn cầu trong năm ngoái và gấp đôi sản lượng vàng hàng năm trong thập niên 2010.

Lượng vàng do các ngân hàng trung ương trên toàn thế giới nắm giữ đang tiến gần đến mức cao kỷ lục của thời kỳ Bretton Woods từ sau chiến tranh thế giới thứ hai đến năm 1971. Thời kỳ Bretton Woods ám chỉ đến một hệ thống tài chính quốc tế được thiết lập vào năm 1944 tại hội nghị Bretton Woods ở New Hampshire, Mỹ nhằm ổn định kinh tế toàn cầu sau chiến tranh. Hệ thống này đặt đồng đô la làm đồng tiền dự trữ quốc tế, được neo vào vàng với tỷ giá cố định (35 đô la đổi 1 ounce vàng).

Dự trữ vàng của các ngân hàng trung ương, đạt đỉnh 38.000 tấn vào giữa thập năm 1960, đã tăng trở lại và đạt 36.000 tấn vào năm 2024, theo số liệu mới nhất của ECB. Các ngân hàng trung ương trên toàn thế giới hiện nắm giữ lượng vàng gần bằng lượng vàng họ nắm giữ vào năm 1965.

Theo Hội đồng Vàng thế giới (WGC), những nước mua nhiều vàng nhất hồi năm ngoái gồm Ấn Độ, Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ và Ba Lan.

Giá vàng tăng 30 % vào năm ngoái là một yếu tố dẫn đến sự gia tăng tỷ trọng vàng trong dự trữ ngoại hối toàn cầu. Kể từ đầu năm, giá vàng đã tăng thêm 27 %, đạt mức cao kỷ lục là 3.500 đô la/ ounce.

“Lượng dự trữ lớn cùng với giá cao đã đưa vàng trở thành tài sản dự trữ toàn cầu lớn thứ hai theo giá thị trường trong năm 2024, chỉ sau đồng đô la Mỹ”, ECB cho biết.

Mặc dù vàng không sinh lãi và tốn kém để lưu trữ, nhưng nhà đầu tư trên toàn cầu coi kim loại quí này là tài sản an toàn tối ưu, có tính thanh khoản cao và không phải chịu rủi ro từ các lệnh trừng phạt quốc tế.

Trong những năm gần đây, các ngân hàng trung ương cũng nỗ lực đa dạng hóa khỏi đồng đô la trong bối cảnh lo ngại về bất ổn địa chính trị và mức nợ công cao của Mỹ. Xu hướng phi đô la hóa tăng tốc, đặc biệt là ở các nước đang phát triển, sau cuộc xung đột Nga-Ukraine khi Mỹ sử dụng lệnh trừng phạt để hạn chế khả năng tiếp cận thị trường tài chính của Nga.

ECB cho biết, nhu cầu dự trữ vàng tăng mạnh sau cuộc cuộc xung đột đó và vẫn đang ở mức cao khi nhiều nước xem vàng như là một biện pháp phòng ngừa các lệnh trừng phạt như đóng băng tài sản tài chính.

ECB lưu ý, các nước gần gũi về mặt địa chính trị với Trung Quốc và Nga đã tăng cường mua vàng nhiều hơn các nước khác trong ba năm qua.

Một cuộc khảo sát với 57 ngân hàng trung ương nắm giữ vàng vào năm ngoái cũng cho thấy, lo ngại về lệnh trừng phạt, thay đổi dự kiến trong hệ thống tiền tệ toàn cầu và mong muốn ít phụ thuộc hơn vào đô la Mỹ những động lực thúc đẩy các thị trường mới nổi và các nước đang phát triển mua vàng.

Vàng thường rẻ hơn khi lợi suất thực tế của các tài sản khác tăng nhưng mối tương quan lâu đời này đã bị phá vỡ kể từ đầu năm 2022 khi các nhà đầu tư bị thu hút vào vàng như một biện pháp phòng ngừa rủi ro chính trị hơn là biện pháp phòng ngừa lạm phát.

ECB lưu ý rằng nguồn cung vàng trong những thập niên gần đây đã tăng lên trong thời kỳ giá cao. Điều này có nghĩa là nhu cầu dự trữ vàng tăng thêm của các nước có thể hỗ trợ nguồn cung vàng toàn cầu tăng thêm nữa.

Theo Financial Times

Lê Linh