WHO: Cần cảnh giác trước nguy cơ 'rất cao' của biến thể Omicron
Chuyển bệnh nhân COVID-19 tới bệnh viện ở Pirae, Pháp ngày 8/9/2021. Ảnh: AFP/TTXVN
* Hé lộ nguyên nhân xuất hiện biến thể Omicron của virus SARS-CoV-2
Ngày 29/11, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đánh giá biến thể mới Omicron của virus SARS-CoV-2 có khả năng lây lan trên toàn thế giới, gây ra nguy cơ toàn cầu ở mức "rất cao", có thể gây ra những hậu quả nặng nề ở những khu vực dịch bệnh lây lan mạnh.
Cụ thể, trong văn bản tư vấn kỹ thuật gửi tới 194 nước thành viên, WHO kêu gọi đẩy mạnh chương trình tiêm chủng cho những nhóm ưu tiên cao và đảm bảo chuẩn bị sẵn các kế hoạch ứng phó để giảm thiểu tác động nhằm duy trì các dịch vụ y tế thiết yếu.
WHO đánh giá Omicron có số lượng gai đột biến nhiều chưa từng thấy, trong đó có những đột biến được cho là có thể tác động tới xu hướng đại dịch.
WHO đánh giá nguy cơ từ biến thể mới Omicron trên toàn cầu là rất cao. Ngoài ra, WHO cũng cho rằng cần nghiên cứu sâu hơn để hiểu rõ hơn về khả năng Omicron "né" được khả năng miễn dịch có được nhờ tiêm vắc xin phòng bệnh và sau khi nhiễm bệnh.
Tổ chức này cho biết các dữ liệu chính xác hơn sẽ được công bố trong vài tuần tới. Trong thông báo mới, WHO cũng lưu ý rằng thế giới có thể sẽ ghi nhận thêm các ca mắc ở những người đã tiêm phòng hoặc đã mắc bệnh nhưng ở tỉ lệ thấp và có thể dự báo được.
Trước đó, ngày 18/11, các nhà khoa học và Bộ Y tế Nam Phi công bố thông tin về biến thể Omicron với cảnh báo rằng biến thể này có khả năng lây lan và kháng vắc xin cao hơn các biến thể trước.
Mặc dù các nhà khoa học nhấn mạnh cần nhiều tuần nghiên cứu để xác định tác động đầy đủ của hơn 30 đột biến từ biến thể, nhiều quốc gia đã ngay lập tức áp dụng lệnh cấm đi lại và đình chỉ các chuyến bay đến và đi từ Nam Phi và một số nước láng giềng.
Về vấn đề này, ngày 28/11, Giám đốc khu vực châu Phi của WHO Matshidiso Moeti đã kêu gọi các quốc gia trên thế giới tránh áp dụng lệnh cấm đi lại đối với các quốc gia miền Nam châu Phi do lo ngại về biến thể Omicron.
Theo phóng viên TTXVN tại châu Phi, bà Moeti cũng kêu gọi các quốc gia tuân thủ các cơ sở khoa học và y tế quốc tế để tránh sử dụng các biện pháp hạn chế đi lại. Bà nhấn mạnh: “Việc hạn chế đi lại có thể đóng một vai trò trong việc giảm nhẹ sự lây lan của dịch bệnh COVID-19 nhưng sẽ tạo ra gánh nặng cho cuộc sống và sinh kế,” đồng thời nhấn mạnh bất cứ quốc gia nào áp dụng lệnh cấm đều phải tuân thủ những công cụ ràng buộc pháp lý của luật pháp quốc tế được hơn 190 nước công nhận.
Cũng theo bà Moeti, với việc biến thể Omicron hiện đã được phát hiện ở một số khu vực trên thế giới, việc áp dụng lệnh cấm du lịch nhắm vào châu Phi sẽ "tấn công" sự đoàn kết toàn cầu.
Bà nhấn mạnh: “COVID-19 vốn đã liên tục chia rẽ thế giới. Thế giới sẽ chỉ tốt đẹp hơn nếu tất cả cùng nhau tìm ra giải pháp”.
Bà Moeti cũng đánh giá cao việc Nam Phi đã tuân thủ các quy định y tế quốc tế và thông báo cho WHO ngay sau khi phòng thí nghiệm quốc gia xác định được biến thể Omicron.
Bà tuyên bố: “Tốc độ và sự minh bạch của chính phủ Nam Phi và Botswana trong việc thông báo cho thế giới về biến thể mới cần được khen ngợi. WHO luôn sát cánh cùng các nước châu Phi đã dũng cảm chia sẻ những thông tin sống còn như vậy, giúp bảo vệ thế giới chống lại sự lây lan của COVID-19”.
WHO cho biết đang mở rộng hỗ trợ để các phòng thí nghiệm giải trình tự gene tại châu Phi tiếp cận với nguồn nhân lực và thuốc thử nghiệm dễ dàng hơn, từ đó có thể hoạt động hết công suất. WHO cũng sẵn sàng hỗ trợ, tăng cường khả năng đối phó với COVID-19 của các quốc gia, bao gồm giám sát, điều trị, ngăn ngừa lây nhiễm và sự tham gia của cộng đồng ở các quốc gia Nam Phi.
* Theo hãng tin CNN (Mỹ), một số nhà khoa học cho rằng biến thể Omicron của virus SARS-CoV-2 có thể đã xuất hiện ở vùng Nam sa mạc Sahara ở châu Phi vốn có tỉ lệ tiêm chủng vắc xin ngừa COVID-19 thấp. Họ cho rằng có thể đây là "hậu quả tự nhiên của việc thế giới tiêm chủng quá chậm".
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho rằng việc các nước giàu trên thế giới tích trữ vắc xin, thậm chí số liều vắc xin những nước này có gấp vài lần dân số, trong khi liên tục không thực hiện cam kết chia sẻ vắc xin với các nước đang phát triển, là cách tiếp cận "tự chuốc lấy thất bại".
WHO cảnh báo hành động này có thể đang bắt đầu có tác động nghiêm trọng, cụ thể là việc xuất hiện biến thể Omicron được cho là có khả năng lây nhiễm cao hơn những biến thể trước đó.
Theo các nhà khoa học, biến thể Omicron có 32 đột biến trong protein gai và hiện chưa rõ biến thể này chính xác bắt nguồn từ đâu. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho rằng nhiều khả năng virus đã biến đổi ở những nơi có tỉ lệ tiêm chủng thấp và có mức độ lây nhiễm cao.
Theo họ, biến thể này có thể đã xuất hiện ở một khu vực khác và sau đó được phát hiện ở Nam Phi, quốc gia có khả năng giải trình tự gene tốt.
Ông Michael Head, nhà nghiên cứu cao cấp về y tế toàn cầu tại Đại học Southampton (Anh), nhận định đây có thể là hậu quả của một đợt bùng phát dịch, có khả năng đã xảy ra ở một số khu vực thuộc vùng Nam sa mạc Sahara ở châu Phi, nơi ít có hoạt động giám sát bộ gene của virus và tỉ lệ tiêm chủng thấp.
Theo ông Head, sự xuất hiện của các biến thể mới là "hậu quả tự nhiên của việc thế giới tiêm chủng quá chậm".
Giám đốc quỹ từ thiện Wellcome Trust (Anh) chuyên nghiên cứu y tế, Jeremy Farrar, cho rằng sự xuất hiện của biến thể mới cho thấy tại sao thế giới cần đảm bảo khả năng tiếp cận công bằng hơn đối với vắc xin ngừa COVID-19 và các công cụ y tế công cộng khác.
