WHO: Tiêm vắc xin COVID-19 mũi thứ 4 bảo vệ tốt cho người nguy cơ cao
Đoàn đại biểu cấp cao Bộ Quốc phòng Việt Nam do thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng làm Trưởng đoàn, tham dự hội nghị. Ảnh: TTXVN
* Úc hợp tác với Moderna phát triển vắc xin COVID-19 thế hệ hai
Trong bối cảnh biến thể Omicron cùng các biến thể phụ vẫn đang lây lan mạnh trên toàn cầu, một nhóm chuyên gia do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) triệu tập cho biết việc tiêm mũi tăng cường thứ hai vắc xin ngừa COVID-19 (mũi thứ 4) cho những người dễ bị tổn thương nhất có thể mang lại một số lợi ích.
Trong tuyên bố được đưa ra ngày 17/5, WHO cho biết ngày càng có nhiều bằng chứng liên quan đến giá trị của mũi vắc xin tăng cường đối với các nhóm đối tượng gồm nhân viên y tế, những người trên 60 tuổi và những người có hệ miễn dịch kém.
WHO cho biết nhóm chuyên gia đã đánh giá dữ liệu hạn chế từ 7 nghiên cứu đối với các mũi tăng cường thứ hai vắc xin dựa trên công nghệ mRNA, song không có đủ thông tin chứng minh hiệu quả ở những người khỏe mạnh và trẻ tuổi hơn.
Tuy nhiên, ở những người có nguy cơ mắc bệnh nặng hoặc tử vong, mũi vắc xin mRNA thứ 4 có thể mang lại thêm những lợi ích thiết thực.
WHO cũng thừa nhận rằng hiện vẫn còn những thách thức về vấn đề logistics hoặc các trở ngại khác khi triển khai tiêm mũi tăng cường thứ hai ở một vài quốc gia. Trong khi nhiều nước giàu đã tiêm vắc xin cho hơn 70% dân số, chưa đến 16% người dân ở các nước nghèo hơn đã được tiêm phòng.
Hồi tháng 3 vừa qua, Cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ đã khuyến nghị rằng những người Mỹ từ 50 tuổi trở lên đủ điều kiện để tiêm mũi vắc xin tăng cường thứ hai, trong khi Cơ quan Dược phẩm châu Âu chỉ "bật đèn xanh" cho biện pháp này đối với những người từ 80 tuổi trở lên.
Trong bối cảnh biến thể Omicron cùng các biến thể phụ đang tiếp tục lây lan tại nhiều nước, WHO và các tổ chức khác đã tiếp tục hối thúc các nước đẩy nhanh các chiến dịch tiêm chủng.
Viện nghiên cứu Burnet, có trụ sở tại TP Melbourne (bang Victoria) của Úc, ngày 18/5 công bố dự án hợp tác với Công ty Moderna nhằm tạo ra ba loại vắc xin mới, bao gồm vắc xin ngừa COVID-19 có thời hạn kéo dài hơn và hiệu quả hơn đối với các loại biến thể khác nhau của virus SAR-CoV-2, vắc xin ngừa bệnh sốt rét và vắc xin chống lại căn bệnh viêm gan C.
Giám đốc điều hành Viện Burnet, GS Brendan Crabb, cho biết, thông qua hợp tác với một trong những công ty dược phẩm hàng đầu thế giới, các nhà khoa học tại Burnet sẽ có khả năng đưa các nghiên cứu tiên tiến của họ, đã được thực hiện trong nhiều thập kỷ, tạo thành vắc xin và sẵn sàng thử nghiệm để áp dụng vào thực tế đời sống.
GS Crabb nói mặc dù “thế hệ đầu tiên” của vắc xin ngừa COVID-19, sử dụng công nghệ mRNA, đã cho thấy những hiệu quả tích cực trong việc hạn chế bệnh tăng nặng hơn, cũng như giảm thiểu con số tử vong do nhiễm virus, nhưng chúng lại không có tác dụng nhiều trong việc ngăn ngừa sự lây lan của virus, khi các loại biến thể mới xuất hiện. Điều này thúc đẩy một “cuộc đua” toàn cầu, để tạo ra “thế hệ thứ hai” của vắc xin ngừa COVID-19.
GS Crabb tiết lộ nhóm phát triển vắc xin tại Viện Burnet, do GS Heidi Drummer và TS Andy Poumbourios dẫn đầu, đã có kế hoạch tạo ra một loại vắc xin ngừa COVID-19 mới, bằng cách thay đổi phần nhân protein dạng gai được sử dụng trong vắc xin để tạo ra khả năng miễn dịch, giúp chúng ổn định hơn và tạo ra lượng kháng thể mạnh mẽ hơn.
Các nhà khoa học của Viện Burnet cũng kỳ vọng sẽ áp dụng các nghiên cứu của họ về cách thức hệ thống miễn dịch của cơ thể chống lại bệnh sốt rét, trong việc phát triển một loại vắc xin dành riêng cho căn bệnh do muỗi gây truyền nhiễm này. Nếu thành công, vắc xin này sẽ góp phần giảm thiểu nguy cơ tử vong cho hàng trăm nghìn trẻ em dưới 5 tuổi, bị nhiễm bệnh sốt rét mỗi năm trên toàn thế giới.
GS James Beeson, người đứng đầu phòng thí nghiệm vắc xin và miễn dịch sốt rét của Viện Burnet, cho biết việc phát triển một loại vắc xin phòng bệnh sốt rét hiệu quả là thách thức lớn. Do căn bệnh này phổ biến hơn ở các quốc gia nghèo, vốn không đủ nguồn ngân sách để chi cho chăm sóc sức khỏe.
Đây cũng là một căn bệnh khó phát triển một loại vắc xin đặc trị, vì nếu như virus SAR-CoV-2 tạo ra dịch COVID-19 chỉ có một số ít nhân protein, thì bệnh sốt rét có đến 5.000 nhân protein. Tương tự, bệnh viêm gan C cũng là một căn bệnh nguy hiểm, có khả năng gây chết người.
Virus gây ra bệnh viêm gan C có nhiều biến thể khác nhau. GS Beeson cho biết các nhà nghiên cứu của Burnet đã đạt được một số tiến bộ quan trọng về cách thức có thể phát triển một loại vắc xin chống lại căn bệnh này, dựa tren các biến thể đã biết. Nếu thành công đây sẽ là loại vắc xin ngừa bệnh viêm gan C đầu tiên trên thế giới.
Giám đốc cấp cao về tiếp cận vắc xin và quan hệ đối tác tại Công ty Moderna, TS Hamilton Bennett, cho biết rất ấn tượng với phạm vi nghiên cứu của Viện Burnet, thông qua cách thức tiếp cận từ phòng thí nghiệm đến thực hành. Ông nói Moderna mong muốn được hợp tác với Viện Burnet để đẩy nhanh quá trình nghiên cứu và phát triển các loại vắc xin mới.
Theo ước tính của TS Paul Griffin, nhà nghiên cứu và đồng thời là bác sĩ chuyên về bệnh truyền nhiễm của Úc, trên thế giới hiện có khoảng 125 loại vắc xin ngừa COVID-19 mới đang được thử nghiệm lâm sàng.
Tiến sĩ cho biết loại vắc xin có thể được cung cấp qua đường xịt mũi đang tỏ ra là “ứng cử viên” nhiều hứa hẹn. Chúng có thể được sử dụng cùng với các vắc xin hiện có để giúp giảm thiểu sự lây lan của bệnh nhiễm trùng.
Tiến sĩ Griffin tin rằng các loại vắc xin thế hệ mới mRNA dùng để phòng ngừa các căn bệnh lây lan do virus khác, cũng sẽ có tiềm năng như vắc xin ngừa COVID-19 thế hệ thứ hai và sẽ sớm được phát triển thành công.