World Cup không xa

Từ sau chức vô địch U.23 châu Á 2018, bóng đá Uzbekistan thường xuyên có mặt ở World Cup U.17, U.20; giành quyền tham dự Olympic Paris 2024 và hiện tiến gần tới tấm vé tham dự vòng chung kết World Cup 2026. Tất nhiên, thành công không tự nhiên tìm đến.

Sau khi tách khỏi Liên bang Xô viết, bóng đá Uzbekistan gia nhập Liên đoàn Bóng đá châu Á và Liên đoàn Bóng đá thế giới vào năm 1994. Dù từng sở hữu không ít cầu thủ tài năng, nhưng bóng đá Uzbekistan vẫn chưa một lần giành quyền tham dự World Cup, cũng chưa đạt được thành tích cao ở cúp châu Á. Bước ngoặt đến vào năm 2017, khi Hiệp hội Bóng đá Uzbekistan (UFA) thực hiện một loạt cải cách nhằm thay đổi bộ mặt bóng đá nước này.

Các cầu thủ Uzbekistan mừng chiến thắng 1-0 trước Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên tại vòng loại thứ ba World Cup 2026. Ảnh: AFC

Đầu tiên, UFA thay đổi thể thức và chuyên nghiệp hóa hai giải đấu quốc nội mang tên Super League và Pro League. Trước đây, các giải bóng đá quốc nội của Uzbekistan thường kết thúc vào tháng 11, sau đó các cầu thủ không ra sân trong suốt 3 tháng. Các nhà quản lý bóng đá Uzbekistan cho rằng, đây là cách vận hành giải đấu phản khoa học, bởi bất cứ cầu thủ bóng đá nào nghỉ ngơi lâu đến vậy đều không bảo đảm thể lực. Bằng chứng là năm 2018, UFA áp dụng một hệ thống kiểm tra thể chất tiên tiến với từng cầu thủ và kết quả thật ngạc nhiên: Chỉ có 12% cầu thủ đạt chuẩn thể lực.

Cùng với việc chuẩn hóa các giải đấu, UFA cũng đẩy mạnh phát triển các hệ thống đào tạo trẻ. Trong chương trình phát triển bóng đá được Uzbekistan thông qua vào năm 2018, có 14 học viện bóng đá được thành lập và mỗi mahalla (khu vực dân cư người Uzbek) đều có một sân bóng. Các cầu thủ trẻ không chỉ được đào tạo về chuyên môn mà còn trui rèn bản lĩnh, khát khao chiến thắng vì dân tộc.

Theo truyền thống, sói là vật tổ của người Uzbekistan, tượng trưng cho sức mạnh và lòng dũng cảm. Đội tuyển Uzbekistan mang biệt danh “Bầy sói trắng” cũng vì ý nghĩa đó. Từ nhỏ, các tài năng bóng đá trẻ của Uzbekistan cũng được huấn luyện để trở thành những con sói mạnh mẽ. “Làm thế nào để trở thành sói?”, huấn luyện viên Dilshod Kariev của Trung tâm bóng đá trẻ Tashkent hét lên, sau đó tự trả lời: “Một con sói phải đến sớm 15 phút, phải đáng tin cậy. Một con sói sẽ cất điện thoại một giờ trước khi đi ngủ và luôn tập luyện khi về nhà”. Và khi thấy một cậu bé chạy chưa đủ nhanh, ông nói: “Một con sói luôn cống hiến hết mình”.

Năm 2018, ông Umid Ahmadjanov, cựu Chủ tịch UFA chia sẻ với báo chí, nếu không chuẩn hóa các giải đấu chuyên nghiệp, không đẩy mạnh phát triển bóng đá trẻ, không dẹp tiêu cực, làm sai lệch hồ sơ cầu thủ và chuyển nhượng cầu thủ một cách mờ ám thì World Cup mãi là giấc mơ của bóng đá Uzbekistan.

Cuộc cách mạng của bóng đá Uzbekistan đã bước đầu cho "trái ngọt". Không chỉ dần cải thiện thứ hạng tại các sân chơi châu Á, tham gia các giải đấu World Cup cấp độ trẻ, bóng đá Uzbekistan có một số ngôi sao thi đấu cho các câu lạc bộ hàng đầu châu Âu như Khusanov (Manchester City), Shomurodov (AS Roma) hay Fayzullaev (CSKA Moscow). Điều đặc biệt, với vị trí thứ hai bảng A (13 điểm sau 6 trận) tại vòng loại thứ ba World Cup 2026, đội tuyển Uzbekistan đang tiến gần tới ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh.

HOÀI PHƯƠNG