Xã hội hóa nguồn lực chuyển giao khoa học công nghệ

Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam Phạm Quang Thao phát biểu khai mạc hội thảo

Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam Phạm Quang Thao cho rằng, chủ trương xã hội hóa khoa học, công nghệ chính là lời giải cho bài toán nguồn lực. Đây không chỉ là việc huy động tài chính, mà còn là huy động trí tuệ, sự tham gia và tâm huyết của toàn dân, doanh nghiệp và cộng đồng. Điều này phù hợp với tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, coi khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực trực tiếp của phát triển, phải thấm sâu vào mọi mặt đời sống xã hội

Theo TS Lê Công Lương, Trưởng Ban Khoa học và Hợp tác quốc tế (Liên hiệp Hội Việt Nam), những năm qua, Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách quan trọng nhằm khuyến khích xã hội hóa hoạt động khoa học và công nghệ và đặc biệt là Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia…Các văn bản này xác định rõ vai trò của các tổ chức khoa học, công nghệ ngoài công lập trong việc huy động nguồn lực xã hội để phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

TS Lê Công Lương, Trưởng Ban Khoa học và Hợp tác quốc tế (Liên hiệp Hội Việt Nam) trình bày tham luận

Theo thống kê, trong giai đoạn 2021-2024, các tổ chức khoa học, công nghệ trực thuộc cùng với các hội thành viên của Liên hiệp Hội Việt Nam đã tổ chức 148 hội nghị khoa học, 364 hội thảo khoa học và thực hiện hàng trăm chiến dịch truyền thông, mô hình phổ biến kiến thức tới cộng đồng. Các tổ chức này cũng đã phát hành hơn 106.000 ấn phẩm tuyên truyền, triển khai 148 chiến dịch truyền thông bảo tồn đa dạng sinh học và 146 mô hình bảo tồn Đa dạng sinh học. Tuy nhiên, thực tiễn cũng cho thấy nhiều tồn tại, hạn chế như: Công tác truyền thông chưa đồng bộ, hình thức phổ biến kiến thức còn đơn điệu, năng lực tham gia các đề tài khoa học, công nghệ chưa mạnh, một số quy định pháp lý chưa thật thuận lợi cho xã hội hóa.

Đưa ra các giải pháp huy động nguồn lực từ xã hội hóa thực hiện chuyển giao khoa học, công nghệ, Thạc sĩ Nguyễn Anh Quân,Viện Nghiên cứu Giáo dục nghề nghiệp cho rằng, hiện nguồn lực ngân sách nhà nước chưa thể đáp ứng đầy đủ nhu cầu phát triển mạnh mẽ trong mọi lĩnh vực. Vì vậy, việc huy động nguồn lực từ xã hội hóa là giải pháp tất yếu, giúp gia tăng tiềm lực tài chính, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, và mở rộng khả năng phổ biến, ứng dụng các kết quả nghiên cứu khoa học, công nghệ vào thực tiễn. Xã hội hóa không chỉ mang lại nguồn lực vật chất mà còn khơi dậy trí tuệ, tinh thần trách nhiệm và sự sáng tạo của toàn dân, góp phần hình thành một hệ sinh thái hợp tác đa chiều giữa Nhà nước - Doanh nghiệp -Viện - Trường - Xã hội.

Quang cảnh buổi hội thảo

Để huy động nguồn lực từ xã hội hóa, trước hết cần thúc đẩy vai trò của doanh nghiệp trong nghiên cứu và chuyển giao công nghệ; Tạo điều kiện để doanh nghiệp tham gia từ sớm, từ xa vào quá trình nghiên cứu và chuyển giao công nghệ, thông qua các chương trình hợp tác, cơ chế hỗ trợ và ưu đãi cụ thể. Hai là, tăng cường hợp tác giữa doanh nghiệp với viện nghiên cứu và trường đại học. Ba là, cần khuyến khích doanh nghiệp đầu tư cho nghiên cứu và phát triển; Có chính sách ưu đãi thuế, tín dụng và quỹ hỗ trợ đổi mới sáng tạo để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư cho nghiên cứu công nghệ mới. Bên cạnh đó, cần hoàn thiện khung pháp lý về chuyển giao công nghệ. Trong đó, quy định rõ trách nhiệm, quyền lợi và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng chuyển giao, tạo niềm tin cho doanh nghiệp và nhà khoa học.

Với sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước - Doanh nghiệp - Viện - Trường - Xã hội sẽ tạo nên sức mạnh tổng hợp, biến khoa học và công nghệ thành động lực trung tâm của phát triển bền vững, đóng góp thiết thực vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và chuyển đổi số quốc gia.

Tin và ảnh Thu Hằng