Xà Phìn - hòa mình trong sắc vàng, đắm say hồn rêu xanh

Những mái nhà lợp lá cọ phủ rêu xanh trầm mặc, thấp thoáng trong làn sương sớm, bên những thửa ruộng bậc thang uốn lượn ôm trọn sườn núi. Vào mùa thu, cả Xà Phìn bừng sáng trong sắc vàng óng ả của lúa chín, mở ra khung cảnh ngoạn mục khiến bất kỳ ai đặt chân đến cũng phải say lòng.

Ngôi nhà nhỏ nép mình bình yên giữa biển lúa vàng, nơi thiên nhiên và con người cùng viết nên bức tranh mùa thu Xà Phìn. Ảnh: Minh Tâm-TTXVN

Đây cũng là thời khắc bản làng náo nức chuẩn bị cho Lễ hội Mùa vàng - Làng nhà rêu, sẽ diễn ra vào ngày 4/10/2025. Lễ hội không chỉ là dịp để du khách hòa mình vào không khí hân hoan mừng vụ mùa bội thu, khoác lên mình trang phục truyền thống của người Dao áo chàm, thưởng thức những món ăn dân dã mà còn là cơ hội để trải nghiệm văn hóa bản địa đậm đà bản sắc.

* Bản làng bừng sáng giữa đại ngàn Tây Côn Lĩnh

Những ngày này, cung đường dài hơn 20 km dẫn vào thôn Xà Phìn như được dát vàng bởi sắc lúa chín trải dài bất tận. Nhìn từ trên cao, từng thửa ruộng bậc thang uốn lượn tầng tầng lớp lớp, tựa dải lụa vàng mềm mại vắt ngang triền núi. Giữa biển lúa vàng, những mái nhà rêu hiện lên bình yên, tạo nên bức tranh hài hòa giữa thiên nhiên và bàn tay lao động khéo léo của con người.

Ông Phùng Viết Vinh, Bí thư Đảng ủy xã Thanh Thủy cho biết: “Chúng tôi xác định lễ hội năm nay không chỉ là hoạt động văn hóa, mà còn là bước đi quan trọng trong chiến lược phát triển du lịch cộng đồng. Xã đang tập trung phối hợp các đơn vị kinh doanh dịch vụ, homestay, nhà hàng… để chuẩn bị chu đáo, tạo dấu ấn đẹp trong lòng du khách. Bản sắc văn hóa của đồng bào Dao áo chàm và cảnh quan thiên nhiên kỳ vĩ chính là lợi thế đặc biệt của Xà Phìn”.

Đặc sản nơi đây không chỉ nằm ở phong cảnh mà còn trong từng trải nghiệm. Người dân Xà Phìn thường chỉ gieo cấy một vụ lúa mỗi năm. Mùa hè là mùa nước đổ, khi những thửa ruộng phản chiếu trời mây như tấm gương khổng lồ. Đến tháng 9, lúa bắt đầu chín vàng, biến Xà Phìn thành một “biển vàng” đẹp ngoạn mục. Không chỉ có lúa, nơi đây còn nổi tiếng với chè Shan tuyết cổ thụ - mỗi chén trà mang vị chát dịu, hậu ngọt, như kết tinh hồn cốt của núi rừng Tây Côn Lĩnh.

* Gìn giữ bản sắc, nâng tầm du lịch cộng đồng

Xà Phìn còn níu chân du khách bởi nét văn hóa đậm đà bản sắc. Người dân gắn bó với rừng, với núi và với những mái nhà phủ rêu – biểu tượng đặc trưng của vùng đất này. Trong căn nhà rêu trăm tuổi, chị Lý Thị Thêu, người dân bản địa, bồi hồi nói:“Chúng tôi tự hào về bản làng của mình. Mái nhà rêu, ruộng bậc thang hay bộ trang phục Dao áo chàm đều là di sản cha ông để lại. Dù cuộc sống hiện đại thay đổi nhiều, nhưng bà con vẫn cố gắng gìn giữ nét văn hóa truyền thống, để con cháu và du khách đến đây đều cảm nhận được hồn cốt Xà Phìn”.

Ruộng bậc thang Xà Phìn, xã Thanh Thủy, tỉnh Tuyên Quang uốn lượn mềm mại, rực sáng trong nắng thu, tựa dải lụa vàng vắt ngang lưng núi. Ảnh: Minh Tâm-TTXVN

Trong lễ hội, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ mà còn được hòa mình vào các hoạt động văn hóa sôi động: khoác lên mình trang phục truyền thống, thưởng thức món ăn dân dã, tham gia giã bánh dày, nấu rượu ngô hay cùng bà con ca hát, nhảy múa bên bếp lửa. Đây là cơ hội để quảng bá giá trị văn hóa bản địa và khẳng định sức sống lâu bền của những truyền thống quý báu.

Chị Nguyễn Thị Kiều Anh, một du khách đến từ miền sông nước Cần Thơ, hào hứng chia sẻ: “Ở đồng bằng, chúng tôi quen với những cánh đồng phẳng lặng, bát ngát. Lần đầu tiên được chiêm ngưỡng ruộng bậc thang uốn lượn giữa núi rừng, tôi thật sự choáng ngợp. Người Xà Phìn hiền hòa, mến khách, ẩm thực nơi đây lại đặc biệt hấp dẫn. Nhất định tôi và người thân sẽ còn quay trở lại để tiếp tục trải nghiệm, khám phá, được sống trọn vẹn vẻ đẹp nơi này".

Mùa thu nơi Xà Phìn không chỉ đẹp ở sắc vàng của lúa chín mà còn ở nhịp sống bình yên và tình người đậm sâu. Khi những nếp nhà rêu phong đứng vững cùng năm tháng, khi tiếng cười nói rộn ràng hòa cùng hương lúa mới, du khách sẽ cảm nhận được sự giao hòa tuyệt diệu giữa thiên nhiên và văn hóa.

Lễ hội Mùa vàng - Làng nhà rêu Xà Phìn 2025 không chỉ là nơi để du khách thưởng ngoạn cảnh sắc mà còn là hành trình kết nối với lịch sử và con người nơi đây. Hãy xách ba lô lên và về với Xà Phìn - nơi mỗi bậc thang lúa là một nét vẽ, mỗi mái nhà là một câu chuyện, để bạn tìm thấy sự an yên và ký ức khó quên giữa đại ngàn hùng vĩ nơi địa đầu cực Bắc của Tổ quốc.

Minh Tâm/vnanet.vn