XÃ VŨ MINH (HUYỆN NGUYÊN BÌNH, CAO BẰNG) KIẾN NGHỊ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CÁC CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA

Báo cáo với Đoàn giám sát của Quốc hội về việc triển khai thực hiện các CTMTQG trên địa bàn, đại diện lãnh đạo xã Vũ Minh cho biết, Xã Vũ Minh nằm ở phía Đông Bắc thuộc huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng. Xã có địa hình phức tạp, chủ yếu là đồi núi cao, nhiều núi đá gập ghềnh, bị chia cắt bởi các dãy núi đá và núi đất.

Kinh tế của xã chủ yếu là sản xuất nông nghiệp, canh tác theo phương thức truyền thống, nhỏ lẻ nên hiệu quả kinh tế còn thấp. Các cây trồng chủ đạo là ngô, lúa được nhân dân gieo trồng để phục vụ nhu cầu lương thực tại chỗ và một phần nhỏ phục vụ chăn nuôi. Hiện nay, xã bắt đầu phát triển thêm một số cây trồng khác có giá trị kinh tế cao hơn như quả thanh long, thuốc lá và một số loại cây ăn quả khác góp phần đa dạng hóa cơ cấu cây trồng, khai thác hiệu quả các tiềm năng ...

Về văn hóa-xã hội, lãnh đạo xã Vũ Minh nêu rõ, trường THCS, trường Mẫu giáo đã được xây dựng kiên cố, xã có đường điện lưới quốc gia đến các xóm nhưng do dân cư sống rải rác nên đường điện kéo đến các nhà chưa đảm bảo an toàn cho người đi lại và các hộ gia đình sử dụng điện.

Xã Vũ Minh hiện có 182 hộ nghèo chiếm 22,09%, hộ cận nghèo 123 chiếm 15,47% tính đến thời điểm điều tra, chủ yếu các hộ nghèo là người dân tộc thiểu số ít người, bà con canh tác trên đất rẫy, lương thực chính là ngô, đất canh tác ít không có khả năng lao động, hiện đang hưởng trợ cấp hàng tháng nên công tác giảm nghèo của xã gặp nhiều khó khăn.

Tổng vốn ngân sách Trương ương giai đoạn 2021-2025 thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia (CTMTQG) trên địa bàn xã Vũ Minh là 40,974 tỷ đồng, trong đó: trong đó: CTMTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là 31,809 tỷ đồng (vốn đầu tư 1,079 tỷ đồng, vốn sự nghiệp 30,730 tỷ đồng); CTMTQG giảm nghèo bền vững là 3,795 tỷ đồng; CTMTQG xây dựng nông thôn mới là 5,37 tỷ đồng.

Ông Triệu Tòn Sinh - Chủ tịch UBND xã Vũ Minh báo cáo với Đoàn giám sát của Quốc hội về việc triển khai thực hiện các CTMTQG trên địa bàn.

Còn nhiều khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia

Đại diện lãnh đạo xã Vũ Minh nêu rõ, quá trình tổ chức thực hiện các CTMTQG có nhiều thuận lợi. Đối với mỗi chương trình lớn được chia thành các dự án, tiểu dự án nhỏ và được các cơ quan chuyên môn các cấp ban hành hướng dẫn kịp thời. Đối với mỗi nguồn vốn cụ thể được Ủy ban nhân dân huyện phân bổ cho các dự án của xã được huyện thường xuyên quan tâm chỉ đạo, kiểm tra, giám sát. Các CTMTQG được triển khai nhằm phục vụ trực tiếp lợi ích về kinh tế, xã hội của nhân dân vì vậy quá trình triển khai nhận được sự đồng thuận rất lớn từ người dân, kết hợp hài hòa giữa nguồn lực nhà nước với nguồn lực xã hội, qua đó nâng cao vai trò, trách nhiệm của người dân.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, đại diện lãnh đạo xã Vũ Minh cũng chỉ rõ những khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia. Về danh mục các dự án, nhiều dự án về mặt xã hội (các dự án về truyền thông, bảo tồn văn hóa truyền thống…) được đầu tư nguồn vốn khá lớn trong cơ cấu vốn thực hiện các CTMTQG nhưng lại chưa phát huy hiệu quả do không trực tiếp phản ánh, tác động đến lợi ích của nhân dân trong ngắn hạn, vì vậy không thu hút được sự tham gia của người dân.

Về nguồn lực, kinh phí phân bổ vào những tháng cuối năm, thời gian thực hiện rất ngắn nên khó đảm bảo giải ngân 100% vốn theo kế hoạch.

Đối với CTMTQG giảm nghèo bền vững, về chính sách hỗ trợ y tế, lãnh đạo UBND xã Vũ Minh cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2023, xã đã triển khai rà soát và gia hạn thẻ cho 32.492 đối tượng. Về chính sách dạy nghề, tạo việc làm, công tác đào tạo nghề, tạo việc làm mới cho lao động nông thôn nói chung và đào tạo nghề cho người nghèo, người cận nghèo, dân tộc thiểu số nói riêng trên địa bàn được triển khai thực hiện thông qua các tổ chức chính trị xã hội cấp xã, xóm. Tổng số lao động được tạo việc làm mới trong 6 tháng đầu năm: có 01 lao động đi làm trong tỉnh và 30 lao động đi làm tại các công ty ngoài tỉnh; 02 người đi xuất khẩu lao động (cá nhân tự đi).

Về kết quả thực hiện tín dụng chính sách xã hội để giảm nghèo, trong 6 tháng đầu năm 2023: Hỗ trợ vay vốn ưu đãi cho 341 lượt hộ nghèo, với tổng số tiền là 21.023 triệu đồng đồng; Số lượt hộ cận nghèo được vay vốn 88 hộ, với tổng số tiền là 6.167 triệu đồng đồng…. Cho vay hỗ trợ việc làm, duy trì và mở rộng việc làm từ Quỹ Quốc gia việc làm là 292 lượt lao động được vay vốn, với số tiền 25.335 triệu đồng; cho vay hộ gia đình sản xuất kinh doanh vùng khó khăn là 72 lượt hộ được vay vốn, với số tiền 3.221 triệu đồng.

Đối với CTMTQG xây dựng nông thôn mới, tính đến tháng 6 năm 2023, lãnh đạo UBND xã Vũ Minh nêu rõ, xã đã thực hiện hoàn thành 11 tiêu chí theo Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng nông thôn mới: Tiêu chí số 1 (quy hoạch), tiêu chí số 3 (thủy lợi và phòng, chống thiên tai), tiêu chí số 6 (Cơ sở vật chất văn hóa), tiêu chí 7 (cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn), tiêu chí số 8 (thông tin và truyền thông), tiêu chí số 12 (lao động), tiêu chí 13 (tổ chức sản xuất), tiêu chí số 14 (giáo dục và đào tạo), tiêu chí 16 (văn hóa), tiêu chí 18 (hệ thống tổ chức chính trị và tiếp cận pháp luật), tiêu chí 19 (quốc phòng và an ninh).

Tuy nhiên còn 08 tiêu chí chưa đạt, gồm: Tiêu chí 2 (giao thông), tiêu chí 4 ( điện), tiêu chí 5 (trường học), tiêu chí 9 (nhà ở dân cư), tiêu chí 10 (thu nhập), tiêu chí 11 (nghèo đa chiều), tiêu chí số 15 (y tế ) và tiêu chí 17 (môi trường).

Toàn cảnh cuộc làm việc giữa Đoàn giám sát của Quốc hội với UBND xã Vũ Minh về việc triển khai thực hiện các CTMTQG.

Giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện các CTMTQG trên địa bàn

Từ những vướng mắc nêu trên, lãnh đạo UBND xã Vũ Minh đã đề xuất giải pháp, kiến nghị nâng cao hiệu quả thực hiện các CTMTQG trên địa bàn, trong đó tăng cường chỉ đạo các xã thực hiện xây dựng NTM theo Bộ tiêu chí Quốc gia về xây dựng nông thôn mới theo Quyết định số 318/QĐ-TTg ngày 08/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ; Quyết định số 1018/QĐ-UBND ngày 15/8/2022 của UBND tỉnh Cao Bằng về Ban hành Bộ tiêu chí xã nông thôn mới và Bộ tiêu chí xã nông thôn mới nâng cao tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2021-2025;Quyết định số 1465/QĐ-UBND ngày 11/10/2022 của UBND tỉnh Cao Bằng về Ban hành Bộ tiêu chí xóm nông thôn mới; Bộ tiêu chí xóm nông thôn mới kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2022- 2025; triển khai thực hiện nghiêm túc các văn bản hướng dẫn của các bộ, ngành, cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, cấp huyện trong thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn.

Cùng với đó, tăng cường tuyên truyền những quan điểm, chủ trương của Đảng, cơ chế chính sách pháp luật của Nhà nước về xây dựng nông thôn mới, lồng ghép gắn với các phong trào thi đua yêu nước khác để thu hút mọi tầng lớp nhân dân tham gia và tạo thành phong trào rộng rãi.

Tổ chức tuyên truyền, học tập kinh nghiệm, cách làm hay trong thực hiện chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới. Đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc việc triển khai thực hiện kịp thời phát hiện, biểu dương, nhân rộng các tập thể, cá nhân, gương điển hình tiên tiến có cách làm hiệu quả cao, đôn đốc các đơn vị chưa thực sự quan tâm đến công tác tuyên truyền, vận động.

Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ sở kinh doanh, các nhà đầu tư triển khai các mô hình, các cơ sở kinh doanh tạo việc làm tại chỗ, nâng cao thu nhập cho người dân; phối hợp với các cơ sở tư vấn việc làm tìm kiếm việc làm ở trong nước và nước ngoài, hỗ trợ vay vốn ưu đãi cho người lao động theo quy định.

Lãnh đạo UBND xã Vũ Minh cũng kiến nghị cần tham gia đầy đủ các lớp tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ, công chức... tham gia thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia nhằm đảm bảo đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ.

Bên cạnh đó, tăng cường phối hợp với các doanh nghiệp, hợp tác xã... ký kết với các hộ nông dân trong việc thực hiện chuỗi đầu tư sản xuất, bao tiêu sản phẩm, tạo điều kiện cho việc nhân rộng các mô hình đã phát huy hiệu quả.

Tăng cường công tác tự kiểm tra, giám sát việc triển khai thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn; phối hợp chặt chẽ với các tổ chức chính trị-xã hội đẩy mạnh tuyên truyền, vận động sự tham gia hơn nữa của người dân, tạo chuyển biến mạnh mẽ cả tư duy và hành động của cán bộ, công chức và người dân.

Ngoài ra, UBND xã Vũ Minh đề nghị cấp có thẩm quyền ban hành văn bản hợp nhất hướng dẫn cụ thể thực hiện mỗi Chương trình mục tiêu quốc gia nhằm tránh sự chồng chéo, rời rạc trong việc áp dụng các căn cứ của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền dẫn đến một số sai sót trong hồ sơ dự án./.

Bích Ngọc - Thanh Hải