'Xác suất mẫu lớn' và tỷ lệ độc thân của phụ nữ tài giỏi
Giới thượng lưu là đối tượng kết hôn của nhiều người, tiếc rằng họ là nhóm thiểu số trong xã hội. Khi không tìm được nửa kia như mong muốn, nhiều người chọn cuộc sống độc thân.
Tỷ lệ người độc thân ở các nước phát triển ngày càng tăng. Ảnh minh họa: K.K.D.
Tôi cũng được tính vào hàng phụ nữ độc thân lớn tuổi. Hiện tôi đang làm việc trong một công ty lớn rất nổi tiếng, đồng nghiệp có cả nam lẫn nữ và ai nấy đều tài giỏi. Nhưng dường như xung quanh tôi có nhiều phụ nữ độc thân hơn một chút. Trong những đồng nghiệp nữ mà tôi quen, một nửa đang sống trong hôn nhân hạnh phúc, một nửa lại đang vui vẻ với cuộc sống độc thân.
Tại sao phụ nữ tài giỏi thường độc thân?
Lấy ngay bản thân tôi làm ví dụ, tôi đã độc thân khoảng năm năm, nửa vì chủ động lựa chọn và nửa vì bị động. Rất nhiều cô gái như tôi đều đang than thở: Tôi chỉ cần tìm một người đàn ông có quan điểm sống bình thường, nói chuyện hòa hợp là được, tại sao mãi vẫn chưa tìm ra? Chẳng lẽ do tiêu chuẩn của tôi quá cao hay bản thân tôi có vấn đề gì?
Mỗi người đều có lý do độc thân khác nhau, nhưng xét từ góc độ quy luật kinh tế học, nguồn lực tốt nhất thường không phân bổ tối đa hóa. Cũng có nghĩa những cô gái ưu tú còn một mình không phải lỗi của họ mà là kết quả sẽ xảy ra với xác suất lớn.
Trước tiên tôi xin chia sẻ một thí nghiệm nhỏ, trích từ cuốn sách Lẽ phải của phi lý trí của nhà kinh tế học nổi tiếng Dan Ariely.
Chọn ra 100 sinh viên đại học, nửa nam nửa nữ; sau đó dán giấy đánh số từ 1 đến 100 vào lưng mỗi người. Quy tắc thí nghiệm như sau:
1. Nam số lẻ, nữ số chẵn
2. Người tham gia không biết số nào nhỏ nhất, số nào lớn nhất
3. Số được dán sau lưng nên người tham gia chỉ nhìn thấy số của người khác mà không thấy số của mình
4. Người tham gia có thể nói thế nào cũng được, nhưng không được nói ra số của đối phương
5. Mỗi sinh viên nam đi tìm ghép cặp với một sinh viên nữ, bạn nữ có quyền từ chối. Hai người ghép đôi thành công mà số của họ cộng vào càng lớn thì tiền thưởng càng cao
6. Thời gian ghép đôi có hạn
Quy tắc của thí nghiệm này rất đơn giản, chính là tìm người khác giới có giá trị lớn nhất trong khi không biết giá trị của bản thân, tối đa hóa giá trị kết hợp.
Trước khi công bố kết quả, chúng ta thử tưởng tượng xem bản thân sẽ làm như thế nào và tình hình lúc đó sẽ ra sao.
Bởi vì mỗi người đều không biết con số của mình nhưng biết con số của tất cả những người còn lại, nên chiến lược tốt nhất chính là đi tìm người khác giới mang số lớn nhất và cố gắng ghép đôi thành công. Điều đó liệu có nghĩa là cô gái số 100 và chàng trai số 99 sẽ có quyền lựa chọn lớn nhất, sẽ thành đôi đầu tiên? Phải chăng sẽ không ai ghép đôi với những người mang số nhỏ như là 1 hoặc 2?
Kết quả rất kỳ diệu. Đầu tiên, con số đằng sau đối tượng ghép đôi của các cặp đều rất gần nhau, thường không cách biệt quá 20 số. Ví dụ, nam sinh số 55 thì 80% đối tượng của bạn ấy là nữ sinh mang số từ 50 đến 60. Điều này cho thấy hai vấn đề:
1. Mặc dù mọi người đều không biết số của bản thân nhưng thông qua quá trình ghép cặp, họ có thể khoanh vùng phạm vi số của mình. Nhìn từ góc độ thị trường hôn nhân và tình yêu, điều này tương đương với phát hiện ra mức độ được yêu thích của bản thân trên thị trường.
2. Sau khi biết phạm vi con số của mình, lựa chọn hợp lý là tìm một người có số thứ tự gần với mình chứ không phải chạy theo người có số thứ tự cách xa mình. Nói một cách quen thuộc chính là “môn đăng hộ đối”.
Bạn nghĩ ai sẽ ghép cặp với cô gái số 100? Thật thú vị vì người đó không phải số 99, cũng không phải 97 hay 95, mà là nam sinh số 73. Hai người cách nhau 27 số, thuộc trường hợp hiếm gặp như tôi vừa đề cập ở trên.
Tại sao cặp này lại chênh nhau nhiều đến vậy?
Bởi vì trong quá trình “nam theo đuổi nữ”, mọi người sẽ theo đuổi những cô gái mang số tương đối cao, và cô gái mang số 100 được nhiều người theo đuổi nhất. Tuy nhiên, cô gái biết mình mang con số tương đối cao nhưng không hề biết nam sinh có số cao nhất là bao nhiêu, nên dù người theo đuổi mang số 99, cô ấy vẫn hy vọng sẽ đợi được người có số cao hơn.
Đến khi cô ấy nhận ra vấn đề, rất nhiều nam sinh mang số cao đã ghép cặp thành công, và cô ấy chỉ có thể tìm nam sinh mang số cao nhất trong những người còn lại, đó là số 73.
Bạn có cảm thấy rất giống với thị trường hôn nhân không?
