Xanh hóa, số hóa: Lựa chọn chiến lược và ưu tiên trong phát triển kinh tế Việt Nam

Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2025, triển vọng 2026 với chủ đề "Kinh tế Việt Nam phát triển nhanh, bền vững, chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số", do Ban Chính sách, chiến lược Trung ương và Chính phủ đông tổ chức, trực tiếp tại Trụ sở Chính phủ, trực tuyến với 34 tỉnh, thành phố ngày 16/12.

Năm 2025, Việt Nam là quốc gia có mức tăng trưởng cao trong khu vực.

Việt Nam - Quốc gia tăng trưởng cao trong khu vực

Nhìn lại kinh tế vĩ mô năm 2025, ông Nguyễn Đức Hiển, Phó trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương nêu rõ, tăng trưởng kinh tế năm 2025 đạt trên 8%, Việt Nam trở thành quốc gia tăng trưởng cao nhất khu vực và so với nhiều nước trên thế giới.

Riêng lĩnh vực xây dựng tăng trưởng mạnh, đạt khoảng 11%, nâng mức đóng góp vào tăng trưởng lên 0,73 điểm%, nhờ hàng loạt các dự án hạ tầng lớn được triển khai.

Để đạt mục tiêu tăng trưởng 2 con số trong năm 2026 và duy trì tăng trưởng nhanh, bền vững trong giai đoạn 2026 - 2030, ông Nguyễn Đức Hiển nhấn mạnh điều kiện quan trọng là duy trì lạm phát ổn định khoảng 4%/năm.

"Nếu tăng trưởng cao nhưng lạm phát quá lớn thì ý nghĩa của tăng trưởng không còn nhiều. Chúng tôi đề xuất đồng bộ chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ liên quan đến giải ngân đầu tư công, giảm thuế cho các ngành.

Chính sách tiền tệ vào từng khu vực. Thay đổi cách thức nguồn lực tài chính cho nền kinh tế thông qua phát hành trái phiếu. Phải đặc biệt quan tâm phát triển các ngành, quỹ thông qua sử dụng các quỹ hưu trí, quỹ bảo hiểm xã hội vào đầu tư", ông Nguyễn Đức Hiển nói.

Chuyển từ "quản lý bằng pháp luật" sang "kiến tạo thể chế phát triển"

Tại diễn đàn, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh vai trò và hành động của Quốc hội trong việc xây dựng thể chế, kiến tạo môi trường pháp lý...

Quốc hội đã ban hành nhiều luật về chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng phát thải thấp; đảm bảo hài hòa môi trường với phát triển; đảm bảo tiêu chuẩn quốc tế, tránh cú sốc với doanh nghiệp; chú trọng xây dựng dữ liệu, an toàn, an ninh mạng bảo vệ người dân, doanh nghiệp, thích ứng với phát triển nhanh và bền vững; đổi mới mạnh mẽ, chuyển mạnh từ "quản lý bằng pháp luật" sang "kiến tạo thể chế phát triển".

Quốc hội luôn coi trọng, lắng nghe ý kiến cộng đồng doanh nghiệp, là nguồn thông tin quan trọng để hoàn thiện luật pháp, tăng cường niềm tin của nhà đầu tư. Những kiến nghị tại diễn đàn sẽ được tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi, bảo đảm pháp luật bám sát thực tiễn, tạo niềm tin cho người dân, doanh nghiệp.

Phát biểu tại diễn đàn, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương cùng các bộ, cơ quan liên quan đã lựa chọn chủ đề quan trọng, mang tính thời sự cao và phối hợp chặt chẽ, tổ chức tốt diễn đàn có ý nghĩa quan trọng này.

Có nền tảng, có dư địa thực hiện mục tiêu tăng trưởng 2 con số

Trình bày về tình hình phát triển kinh tế - xã hội, những thành tựu của đất nước thời gian qua, Thủ tướng khẳng định kinh tế Việt Nam đủ sức chống chọi với các cú sốc từ bên ngoài, vượt qua các "cơn gió ngược".

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu tại diễn đàn.

Thủ tướng nhấn mạnh, phát triển nông nghiệp đã giúp Việt Nam thoát nghèo sau chiến tranh, hoàn thành Mục tiêu Thiên niên kỷ (MDGs) của Liên hợp quốc sớm hơn so nước khác. Công nghiệp hóa, đô thị hóa, thu hút FDI… giúp Việt Nam đạt được mức thu nhập trung bình.

Thủ tướng khái quát tình hình thế giới và Việt Nam. Theo đó, trên thế giới, chính trị phân cực, kinh tế phân tách, thể chế phân mảnh, phát triển phân hóa.

Đối với Việt Nam, sau gần 40 năm đổi mới và hội nhập, cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế của đất nước được nâng lên, là nền tảng quan trọng để đất nước vươn mình trong kỷ nguyên phát triển mới.

Việt Nam xác định rõ thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen, nhưng khó khăn, thách thức nhiều hơn. Thủ tướng cho rằng tình hình thế giới tiềm ẩn nhiều rủi ro trong khi nền kinh tế Việt Nam có độ mở lớn. Chất lượng tăng trưởng còn hạn chế, còn dựa vào sử dụng lao động giá rẻ, tài nguyên và vốn.

Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo chưa thực sự là động lực của tăng trưởng và cần thời gian để phát huy hiệu quả hơn. Thể chế, chính sách vẫn còn vướng mắc, cần tiếp tục hoàn thiện xử lý các "điểm nghẽn"...

Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng lớn nhất bởi tác động của các thảm họa thiên tai, biến đổi khí hậu (riêng các cơn bão lũ liên tiếp vừa qua đã gây thiệt hại khoảng 100 nghìn tỷ đồng).

Để trở thành nước phát triển, có thu nhập cao, Việt Nam phải dựa vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh. Việt Nam xem ổn định là pháo đài bất khả xâm phạm.

Phát triển nhanh và bền vững phải là động cơ vĩnh cửu, không điểm dừng. Giàu mạnh, tự do, ấm no hạnh phúc của nhân dân là mục tiêu tối thượng; không hy sinh tiến bộ, công bằng, an sinh xã hội, môi trường để đổi lấy tăng trưởng kinh tế đơn thuần.

Đề cập nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm năm 2026 và thời gian tới, Thủ tướng nhấn mạnh một số nội dung chủ yếu: Thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững trên nền tảng "chuyển đổi kép: xanh hóa và số hóa"; phấn đấu tăng trưởng đạt 2 con số gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; chú trọng nâng cao khả năng chống chịu, sức cạnh tranh của nền kinh tế; nâng cao năng lực phân tích, dự báo, chủ động ứng phó linh hoạt, kịp thời, hiệu quả với các biến động bên ngoài.

"Việt Nam kiên định mục tiêu giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế để tạo môi trường, điều kiện thuận lợi cho tăng trưởng và phát triển nhanh, bền vững với mức tăng trưởng 2 con số. Đây là mục tiêu có nền tảng, có dư địa, có cơ sở để thực hiện", Thủ tướng nhấn mạnh.

Những chiến lược đột phá

Theo Thủ tướng, cần đẩy mạnh thực hiện 3 đột phá chiến lược, trong đó có đột phá chiến lược về thể chế, biến thể chế đang là "điểm nghẽn của điểm nghẽn" trở thành lợi thế cạnh tranh, động lực chủ yếu của phát triển nhanh, bền vững.

Toàn cảnh Diễn đàn cao cấp Kinh tế Việt Nam 2025, triển vọng 2026.

Tăng cường phân cấp, phân quyền, đi đôi phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi, vừa làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống, thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới; xây dựng và đưa vào hoạt động các trung tâm tài chính quốc tế, khu thương mại tự do, khu kinh tế qua biên giới.

Xây dựng các chương trình, đề án nghiên cứu khoa học có tính đột phá đối với 11 nhóm công nghệ chiến lược; phát triển năng lượng hạt nhân, đường sắt cao tốc; khai thác tốt các không gian phát triển mới, tiến sâu vào lòng đất, phát triển giao thông ngầm, khai thác hiệu quả đất đai, vươn ra biển lớn, bay cao lên trời để khai thác không gian vũ trụ; đa dạng hóa các hình thức huy động nguồn lực

Tiếp tục đa dạng hóa các hình thức huy động và sử dụng nguồn lực; thúc đẩy xã hội hóa, thu hút mạnh mẽ nguồn lực đầu tư ngoài nhà nước; ưu tiên thu hút FDI vào các ngành công nghệ cao, sản xuất xanh, tuần hoàn, kết nối với đầu tư trong nước.

Thủ tướng nhấn mạnh, phải coi trọng và phát huy trí tuệ, sức sáng tạo; tiết kiệm thời gian để phát triển nhanh và bền vững, phát triển xanh, phát triển số; lựa chọn các ưu tiên phù hợp để huy động nguồn lực khả thi, hiệu quả.

Nhi Nhi

Vân Anh