Xây dựng chuỗi giá trị sản phẩm,nâng chất hợp tác xã

Mặc dù chịu tác động nặng nề bởi dịch COVID-19, nhưng lĩnh vực kinh tế tập thể (KTTT) trong năm 2020 vẫn có những chuyển biến và đạt được kết quả tích cực. Số lượng HTX thành lập mới tăng, số HTX làm ăn hiệu quả cũng cao hơn năm trước…

Theo ông Lê Thanh Lam, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, đây là hai trong số những kết quả tích cực mà lĩnh vực KTTT đạt được trong năm 2020. Trao đổi với phóng viên Báo Phú Yên, ông Lam cho biết:

Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Lê Thanh Lam

- Toàn tỉnh hiện có 62 tổ hợp tác (THT) với trên 1.000 thành viên đang hoạt động sản xuất kinh doanh các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, dịch vụ bơm tưới, nuôi trồng thủy sản, chế biến gỗ… có hiệu quả. Đây là tiền đề để phát triển thành HTX sau này.

Trong năm 2020, Phú Yên thành lập mới được 22 HTX (16 HTX nông nghiệp và 6 HTX phi nông nghiệp); hợp nhất, giải thể 12 HTX. Đến nay, trên địa bàn tỉnh có 156 HTX đang hoạt động (gồm 113 HTX nông nghiệp, 10 HTX công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, 1 HTX xây dựng, 13 HTX giao thông vận tải, 15 HTX thương mại dịch vụ và 4 quỹ tín dụng nhân dân).

* Năm 2020, đại dịch COVID-19 hoành hành, lĩnh vực KTTT bị ảnh hưởng không nhỏ. Vậy mức độ hoàn thành kế hoạch và hiệu quả kinh doanh của các HTX có đạt mục tiêu đề ra không, thưa ông?

- Do tác động của đại dịch COVID-19, các HTX đa phần đều bị giảm sản lượng, doanh thu, thu nhập, người lao động mất việc làm, nhất là các HTX lĩnh vực nông nghiệp có kinh doanh xăng dầu, dịch vụ chợ, giao thông vận tải, công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp. Tổng thiệt hại thống kê từ 20 HTX là 11,7 tỉ đồng, với 1.039 lao động mất việc làm thường xuyên.

Ước tính tổng doanh thu năm 2020 của các HTX là 411 tỉ đồng; lợi nhuận sau thuế 150 triệu đồng/năm/HTX. Các HTX đang hoạt động đã chuyển đổi hoạt động hiệu quả cả về kinh tế và xã hội, hoạt động đúng các nguyên tắc và bản chất HTX kiểu mới theo Luật HTX năm 2012. Nhờ đó, vai trò, vị trí HTX được nâng lên, thực sự là chỗ dựa cho kinh tế hộ thành viên, hoạt động của HTX gắn với thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới, đề án Tái cơ cấu ngành Nông nghiệp của tỉnh.

Trong lĩnh vực nông nghiệp có 113 HTX, với 1.124 lao động, doanh thu năm 2020 đạt trên 350 tỉ đồng, thu nhập bình quân 3,8 triệu đồng/người/tháng. HTX từng bước củng cố, đổi mới phát triển theo hướng đa ngành nghề, nâng cao chất lượng dịch vụ phục vụ phát triển kinh tế hộ thành viên từ dịch vụ đầu vào (cung ứng vật tư, phân bón, cày bừa, thủy lợi, kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt) đến dịch vụ đầu ra (thu hoạch, thu mua, bảo quản, chế biến, tiêu thụ sản phẩm); phát triển sản phẩm theo chuỗi giá trị, đặc trưng, xây dựng thương hiệu cho sản phẩm.

Các HTX nông nghiệp cùng địa phương thực hiện tốt chương trình xây dựng nông thôn mới. HTX đã trở thành chỗ dựa cho kinh tế hộ phát triển. Nhiều HTX xây dựng thành công mô hình HTX kiểu mới, được các ngành, các cấp đánh giá cao và nhân rộng.

Xây dựng và nhân rộng các mô hình HTX sản xuất gắn với chuỗi giá trị. Trong ảnh: Sản phẩm rượu tằm của HTX Nông nghiệp - KDDV Hòa Phong (huyện Tây Hòa) gắn với làng nghề truyền thống trồng dâu nuôi tằm.

HTX ở các lĩnh vực công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp - xây dựng - giao thông vận tải - thương mại dịch vụ, trong năm mặc dù bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19 nhưng vẫn cố gắng có phương án sản xuất kinh doanh phù hợp, duy trì hoạt động tương đối hiệu quả. Lĩnh vực tín dụng, toàn tỉnh có 4 quỹ tín dụng nhân dân đã kịp thời hỗ trợ nhu cầu vay vốn cho các thành viên trong sản xuất kinh doanh, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống. Các quỹ tín dụng nhân dân đều hoạt động khá, giỏi.

* 2021 là năm đầu tiên thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2021-2025, thực hiện Nghị quyết Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, mục tiêu của Liên minh HTX trong lĩnh vực KTTT là gì?

- Mục tiêu tổng quát trong năm 2021 và những năm tiếp theo là sớm khắc phục những hạn chế, yếu kém, củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động của KTTT, HTX. Xây dựng và phát triển mô hình KTTT, nòng cốt là HTX bền vững trên cơ sở tôn trọng bản chất, các giá trị và nguyên tắc HTX, phát huy hiệu quả trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế và cải thiện đời sống thành viên. Thu hút ngày càng nhiều nông dân, hộ kinh tế cá thể và tổ chức tham gia KTTT, HTX, góp phần tạo việc làm, xóa đói giảm nghèo. Nâng cao hình ảnh và vị thế của khu vực KTTT trong xã hội.

Cụ thể, phấn đấu trong năm 2021 thành lập mới 15 HTX và 1 liên hiệp HTX. Doanh thu bình quân trên 3,5 tỉ đồng/HTX/năm và lợi nhuận sau thuế bình quân trên 200 triệu đồng/HTX/năm; 70% HTX hoạt động khá giỏi, trên 90% HTX hoạt động có hiệu quả, không có HTX yếu. Mỗi huyện, thị xã, thành phố có ít nhất 3 đến 5 mô hình HTX kiểu mới phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị.

90% cán bộ quản lý và người lao động trong HTX có mức lương đảm bảo theo quy định về mức lương tối thiểu vùng. 100% cán bộ HTX có trình độ chuyên môn nghiệp vụ, trong đó trình độ đại học, cao đẳng chiếm trên 50% và 90% giám đốc có trình độ cao đẳng và đại học.

* Đâu là giải pháp để đạt được những mục tiêu đã đề ra, thưa ông?

- Trên cơ sở mục tiêu, nhiệm vụ cùng thực tế công việc, Liên minh HTX tỉnh đề ra 4 giải pháp cơ bản. Cụ thể là đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về KTTT, HTX trong tình hình mới. Tăng cường công tác tuyên truyền chủ trương của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước về KTTT, HTX; Luật HTX năm 2012 và các văn bản pháp luật liên quan. Tuyên truyền, giới thiệu nhân rộng các mô hình HTX kiểu mới, tiên tiến, mô hình HTX, liên hiệp HTX làm ăn có hiệu quả.

Tăng cường vai trò quản lý nhà nước đối với KTTT, HTX. Kiện toàn, nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động hệ thống bộ máy quản lý nhà nước về KTTT thống nhất từ tỉnh đến địa phương; xác định rõ chức năng nhiệm vụ và cơ chế phối hợp của các sở, ngành và địa phương trong phát triển KTTT. Tăng cường hoạt động của Ban chỉ đạo KTTT, tham mưu hiệu quả cho UBND tỉnh, huyện về định hướng phát triển; xây dựng, hoạch định và đề xuất các mô hình, cơ chế, chính sách, xây dựng các chương trình, dự án trợ giúp, thu hút vốn, nguồn lực hỗ trợ phát triển KTTT, HTX.

Nâng cao năng lực của HTX, liên hiệp HTX, THT. Tập trung phát triển HTX theo hướng đổi mới nâng cao chất lượng, mở rộng hoạt động kinh doanh theo hướng đa ngành nghề, mở rộng liên doanh liên kết, nâng cao chuỗi giá trị sản phẩm.

Đổi mới công tác tư vấn, hỗ trợ, cung cấp các dịch vụ thiết thực, chất lượng, hiệu quả cho các HTX; tăng cường công tác đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của thành viên; tư vấn, hỗ trợ cho các HTX về xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường, vốn tín dụng; ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ, xây dựng và nhân rộng các mô hình HTX sản xuất gắn với chuỗi giá trị…

* Xin cảm ơn ông!

Năm 2020 dù còn những khó khăn nhất định, khu vực KTTT của tỉnh tiếp tục duy trì hoạt động và có bước phát triển. Các HTX, liên hiệp HTX, THT đã gắn với thực hiện chương trình xây dựng NTM; giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho thành viên và người lao động; thực hiện tốt việc liên doanh, liên kết, đảm bảo đầu ra cho một số sản phẩm nông sản; đã xuất hiện một số mô hình kinh tế trang trại làm ăn hiệu quả…

TRẦN QUỚI (thực hiện)