Xây dựng chuỗi nông sản sạch, an toàn

Khu Nông nghiệp công nghệ cao Thành phố Hồ Chí Minh góp phần hỗ trợ bà con nhiều giống cây trồng và công nghệ mới phục vụ cho nông nghiệp đô thị.

Hàng nghìn mô hình nông nghiệp sạch

Thành phố Hồ Chí Minh, một đô thị đặc biệt với hơn 14 triệu dân, vừa là trung tâm tiêu thụ thực phẩm lớn nhất cả nước, vừa đang định hình một nền nông nghiệp đô thị hiện đại. Do đó, vấn đề an toàn thực phẩm, nhất là nguồn cung nông sản sạch trở nên cấp thiết và mang ý nghĩa chiến lược.

5 năm qua (2021-2025), Hội Nông dân thành phố đã phối hợp với các sở, ngành đẩy mạnh mô hình sản xuất nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ, công nghệ cao, sản xuất theo chuẩn VietGAP, GlobalGAP, hình thành các chuỗi thực phẩm an toàn. Nhiều hợp tác xã, tổ hợp tác đã chủ động đăng ký tham gia các “chuỗi thực phẩm an toàn”.

Ông Nguyễn Thành Trung, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội Nông dân thành phố nhấn mạnh, trong đời sống xã hội hiện đại, thực phẩm là nguồn cung cấp dưỡng chất không thể thiếu, quyết định trực tiếp đến sức khỏe con người và chất lượng giống nòi.

Tuy nhiên, vấn nạn thực phẩm bẩn, không bảo đảm an toàn vệ sinh đang là một trong những vấn đề nhức nhối, gây hoang mang lo lắng trong dư luận và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng. Người tiêu dùng hiện tại vẫn đang phải đối mặt với “ma trận” thực phẩm, khó nhận diện nguồn gốc và độ an toàn của nông sản.

Nhận thức sâu sắc thực trạng này và để tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 17-CT/TW ngày 21/10/2022 của Ban Bí thư về tăng cường bảo đảm an ninh, an toàn thực phẩm trong tình hình mới, Hội Nông dân thành phố nhận thấy vai trò và trách nhiệm của mình trong việc đồng hành, hỗ trợ và thúc đẩy nền nông nghiệp đô thị theo hướng hiện đại, an toàn và bền vững.

Hội Nông dân các cấp trên địa bàn đã chủ động phối hợp với các sở, ngành, đoàn thể thành phố xây dựng kế hoạch triển khai đồng bộ đến từng cơ sở hội với nhiều hình thức phong phú.

Các cấp Hội đã tổ chức gần 70 lớp tập huấn cho gần 7.000 lượt hội viên về sản xuất, kinh doanh an toàn thực phẩm; tổ chức hơn 1.900 buổi tuyên truyền, hội thảo thu hút hơn 81.000 lượt cán bộ, nông dân; thực hiện 471 cuộc đối thoại về quản lý an toàn thực phẩm, với sự tham gia của hơn 7.000 người; phối hợp xây dựng tin, bài tuyên truyền, treo pa-nô, áp-phích, băng-rôn, phát hành tờ rơi phổ biến kiến thức về vệ sinh an toàn thực phẩm.

Nhờ đó, đã góp phần thay đổi nhận thức của cả người sản xuất lẫn người tiêu dùng, tạo chuyển biến tích cực trong tiêu thụ nông sản sạch. Toàn thành phố hiện có 1.508 mô hình sản xuất nông nghiệp sạch, hữu cơ, công nghệ cao, liên kết tiêu thụ theo tiêu chuẩn VietGAP và GlobalGAP. Bên cạnh đó, Hội Nông dân đã vận động thành lập tổ, chi hội nghề nghiệp, hỗ trợ hội viên đưa hơn 3.380 sản phẩm nông sản lên sàn thương mại điện tử.

Các cấp Hội đã phối hợp tổ chức 511 cuộc giám sát với gần 5.000 cơ sở sản xuất, kinh doanh để kiểm tra việc chấp hành quy định pháp luật về an toàn thực phẩm, lấy mẫu kiểm nghiệm và giám sát quy trình sản xuất rau theo chuẩn VietGAP.

Cần sự đồng bộ từ sản xuất, thu hoạch, bảo quản đến tiêu thụ

Mặc dù đạt được những kết quả tích cực song theo Hội nông dân thành phố, hoạt động sản xuất, kinh doanh các sản phẩm nông nghiệp trên địa bàn còn những hạn chế, khó khăn nhất định. Đó là việc ứng dụng khoa học, công nghệ trong sản xuất, chế biến còn thiếu đồng bộ; liên kết giữa các khâu trong chuỗi sản xuất, tiêu thụ chưa chặt chẽ. Đáng chú ý, vẫn còn một bộ phận nông dân chưa quan tâm đăng ký truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Bên cạnh đó, nhiều sản phẩm OCOP, nông sản tiêu biểu của chính nông dân thành phố tuy có chất lượng tốt nhưng chưa được quảng bá và tiêu thụ rộng rãi. Đây là những “điểm nghẽn” ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển bền vững của nông nghiệp đô thị và sức khỏe cộng đồng.

Bà Nguyễn Thị Lệ Thoa, Phó Trưởng phòng Quản lý tiêu chuẩn và kiểm nghiệm, Sở An Toàn thực phẩm Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, từ năm 2021 đến nay, Sở An toàn thực phẩm thành phố đã phối hợp các địa phương triển khai kế hoạch phối hợp quản lý và kết nối tiêu thụ nông sản, thực phẩm an toàn.

Hiện tại, chuỗi thực phẩm an toàn đã cơ bản vận hành với sự tham gia của các tác nhân trong chuỗi, từ trồng trọt, chăn nuôi, sơ chế, kinh doanh. Tuy nhiên theo bà Thoa, hiện nay số lượng đơn vị tham gia “Chuỗi thực phẩm an toàn” chưa nhiều. Sản phẩm tham gia chuỗi cũng chủ yếu dừng lại ở sản phẩm tươi sống, chưa bao hàm những sản phẩm thực phẩm còn lại.

Trước thực tế hiện nay, ông Nguyễn Thành Trung khẳng định cần phải thay đổi một cách căn bản và thực chất công tác sản xuất, kinh doanh nông sản sạch tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Mục tiêu quan trọng nhất là xây dựng chuỗi nông sản sạch, an toàn và được người tiêu dùng tin tưởng, được doanh nghiệp tiêu thụ ổn định và nông dân có thu nhập bền vững. Để đạt được điều đó, cần sự đồng bộ từ khâu sản xuất, thu hoạch, bảo quản đến tiêu thụ. Muốn có nông sản sạch, không thể chỉ nói suông mà phải có cơ chế, có nguồn lực và sự phối hợp thực chất giữa các bên.

Thành phố sẽ tập trung vào các nhóm giải pháp trọng tâm, trong đó phải quyết liệt triển khai chương trình “Đồng hành cùng nông sản sạch Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2025-2030”. Thực hiện thành công chương trình này là nhiệm vụ chính trị quan trọng, vừa mang tính cấp bách vừa mang tính chiến lược, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân thành phố.

Cùng với đó, Hội Nông dân đẩy mạnh các hoạt động kết nối và xúc tiến thương mại; phải là nơi kết nối chắc chắn giữa nông dân sản xuất nông sản sạch với các kênh tiêu thụ hiện đại như siêu thị, chợ đầu mối, hệ thống bếp ăn tập thể tại trường học, bệnh viện, khu công nghiệp cũng như các sàn thương mại điện tử như Postmart, Voso, giúp nông dân thành phố thích ứng với phương thức kinh doanh số.

Đồng thời, tập trung nguồn lực cho công tác đào tạo và giám sát; trang bị cho nông dân kiến thức về kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi, bảo vệ thực vật tiên tiến, thường xuyên được tham gia các khóa tập huấn về an toàn thực phẩm và quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn.

Cùng với đó, Hội Nông dân chủ động tăng cường công tác giám sát chuyên đề về sản xuất, kinh doanh nông sản thực phẩm an toàn do các sở, ngành phụ trách, góp phần cùng thành phố kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm minh các vi phạm, bảo vệ quyền lợi và sức khỏe của người tiêu dung.

VƯƠNG LÊ