Xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù cho phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của Thủ đô

Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Hà Nội Lê Hồng Sơn phát biểu kết luận hội thảo

Tham dự hội thảo có các đồng chí: Phó Chánh Văn phòng Trung ương Đảng Bùi Văn Thạch; các Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy: Phó Chủ tịch Thường trực HĐND thành phố Hà Nội Phùng Thị Hồng Hà, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Hà Nội Lê Hồng Sơn cùng 150 đại biểu là lãnh đạo các đơn vị liên quan của Trung ương, thành phố, chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp công nghệ, quỹ đầu tư và tổ chức nghiên cứu - đào tạo.

Hội thảo tập trung tham vấn ý kiến để hoàn thiện 6 dự thảo Nghị quyết quan trọng trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo mà HĐND TP dự kiến ban hành, nhằm cụ thể hóa Luật Thủ đô số 39/2024/QH15 và triển khai thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, bao gồm: (1) Nghị quyết quy định chi tiết một số chính sách đặc thù phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của thành phố Hà Nội; (2) Nghị quyết quy định cơ chế, chính sách về đầu tư, hỗ trợ phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo của thành phố Hà Nội (thực hiện Khoản 1; điểm d Khoản 3; Khoản 5 Điều 23 của Luật Thủ đô); (3) Nghị quyết quy định hoạt động thử nghiệm có kiểm soát tại thành phố Hà Nội (thực hiện Điều 25 Luật thủ đô); (4) Nghị quyết thông qua Đề án “Thành lập Sàn Giao dịch công nghệ Hà Nội”; (5) Nghị quyết phê duyệt Đề án thí điểm thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm thành phố Hà Nội (Thực hiện Điều 36 của Luật Thủ đô); (6) Nghị quyết thông qua Đề án thành lập Trung tâm đổi mới sáng tạo Hà Nội.

Các Nghị quyết dự kiến sẽ được HĐND TP xem xét, thông qua tại kỳ họp HĐND tháng 9/2025. Nội dung các Nghị quyết thể hiện tinh thần đổi mới mạnh mẽ và mang tính đột phá nhằm cụ thể hóa Luật Thủ đô 2024 và Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Các Nghị quyết không chỉ tạo hành lang pháp lý đồng bộ mà còn mở ra những cơ chế mới, vượt trội để thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của Thủ đô.

Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội Trần Anh Tuấn phát biểu tại hội thảo

Phát biểu khai mạc, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội Trần Anh Tuấn cho biết, dự thảo 6 Nghị quyết trên dự kiến được HĐND thành phố xem xét, thông qua tại kỳ họp HĐND tháng 9/2025. Nội dung các nghị quyết thể hiện tinh thần đổi mới mạnh mẽ và mang tính đột phá nhằm cụ thể hóa Luật Thủ đô năm 2024 và Nghị quyết 57-NQ/TƯ của Bộ Chính trị.

Các nghị quyết không chỉ tạo hành lang pháp lý đồng bộ, mà còn mở ra những cơ chế mới, vượt trội để thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của Thủ đô. Các dự thảo nghị quyết đã được công khai lấy ý kiến trên Cổng thông tin điện tử của thành phố, góp ý của các đơn vị liên quan, gửi Sở Tư pháp thẩm định và xin ý kiến phản biện xã hội qua Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố với từng nghị quyết.

Điểm nổi bật trong các nghị quyết trên là việc lần đầu tiên quy định cơ chế lập dự toán cho nhiệm vụ khoa học - công nghệ cấp cơ sở, kết hợp với chính sách thu hút nhân tài và cơ chế khoán chi linh hoạt, giúp đơn giản hóa thủ tục và tăng hiệu quả quản lý. Song song, Hà Nội chủ động phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo thông qua đầu tư hạ tầng, khuyến khích hợp tác công - tư, hỗ trợ doanh nghiệp trong chuyển giao công nghệ và khởi nghiệp sáng tạo theo từng giai đoạn phát triển mà không áp dụng mức trần cứng.

Đặc biệt, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) là chính sách chưa có tiền lệ, cho phép doanh nghiệp thử nghiệm sản phẩm, dịch vụ mới trong môi trường an toàn, khắc phục khoảng trống pháp lý và nâng cao sức cạnh tranh. Bên cạnh đó, việc thành lập Sàn giao dịch công nghệ, Quỹ đầu tư mạo hiểm và Trung tâm đổi mới sáng tạo Hà Nội sẽ tạo dựng hạ tầng hiện đại, nguồn vốn linh hoạt và không gian hội tụ tri thức - công nghệ - tài chính, biến Hà Nội trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu cả nước và khu vực.

Ông Trần Anh Tuấn cho biết, trong quá trình triển khai, các đơn vị được giao chủ trì thực hiện (Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Tài chính và Ban Quản lý các Khu Công nghệ cao và Khu công nghiệp thành phố Hà Nội) đã tổ chức nhiều hội thảo, cuộc họp với chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp; tham khảo kinh nghiệm quốc tế (Pháp, Singapore, Trung Quốc, Malaysia, Hàn Quốc…) để xây dựng nội dung dự thảo các Nghị quyết.

PGS.TS. Bùi Thị An, Viện trưởng Viện Tài nguyên, môi trường và phát triển cộng đồng, Chủ tịch Hội Nữ trí thức thành phố Hà Nội đánh giá cao việc thành phố chỉ đạo lấy ý kiến ban hành một lúc 6 Nghị quyết. Điều đó thể hiện quyết tâm chính trị cao và sự chủ động của Hà Nội trong việc biến “chủ trương” thành “hành động thực tế”.

GS.TSKH Nguyễn Đình Đức - Trường Đại học Công nghệ (Đại học Quốc gia Hà Nội) kiến nghị thành phố ban hành văn bản chỉ đạo chi tiết, tạo sự gắn kết chặt chẽ giữa cơ sở và các trường đại học trong quá trình chuyển đổi số, đồng thời đưa các địa phương vào hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.

Ông Nguyễn Trung Chính, Chủ tịch điều hành Tập đoàn công nghệ CMC cho rằng, khi được thông qua, các nghị quyết này sẽ tạo cú huých, tiền đề để Thủ đô phát triển năng động hơn nữa.

Quang cảnh hội thảo.

Điểm nổi bật là việc lần đầu tiên quy định cơ chế lập dự toán cho nhiệm vụ khoa học - công nghệ cấp cơ sở, kết hợp với chính sách thu hút nhân tài và cơ chế khoán chi linh hoạt, giúp đơn giản hóa thủ tục và tăng hiệu quả quản lý. Song song, Hà Nội chủ động phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo thông qua đầu tư hạ tầng, khuyến khích hợp tác công – tư, hỗ trợ doanh nghiệp trong chuyển giao công nghệ và khởi nghiệp sáng tạo theo từng giai đoạn phát triển mà không áp dụng mức trần cứng nhắc.

Đặc biệt, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) là chính sách chưa có tiền lệ, cho phép doanh nghiệp thử nghiệm sản phẩm, dịch vụ mới trong môi trường an toàn, tháo gỡ khoảng trống pháp lý và nâng cao sức cạnh tranh. Bên cạnh đó, việc thành lập Sàn Giao dịch công nghệ, Quỹ đầu tư mạo hiểm và Trung tâm đổi mới sáng tạo Hà Nội sẽ tạo dựng hạ tầng hiện đại, nguồn vốn linh hoạt và không gian hội tụ tri thức - công nghệ - tài chính, biến Hà Nội trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu cả nước và khu vực.

Trong quá trình triển khai, các đơn vị được giao chủ trì thực hiện (Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Tài chính và Ban Quản lý các Khu công nghệ cao và Khu công nghiệp TP Hà Nội) đã tổ chức nhiều hội thảo, cuộc họp với chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp; tham khảo kinh nghiệm quốc tế (Pháp, Singapore, Trung Quốc, Malaysia, Hàn Quốc…) để xây dựng nội dung dự thảo các Nghị quyết. Các dự thảo đã được công khai lấy ý kiến trên Cổng thông tin điện tử của TP, góp ý của các đơn vị liên quan, gửi Sở Tư pháp thẩm định và xin ý kiến phản biện xã hội qua Ủy ban MTTQ TP. Ý kiến góp ý được tiếp thu, chỉnh lý để bảo đảm tính khoa học, tính pháp lý và khả năng áp dụng trong thực tiễn.

Hội thảo là bước đi quan trọng trong quá trình xây dựng cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc ban hành các Nghị quyết của HĐND TP Hà Nội về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong thời kỳ mới.

Các Nghị quyết khi được HĐND TP thông qua sẽ tạo nền tảng hình thành những chính sách đột phá, phù hợp với đặc thù Thủ đô; phát triển đồng bộ các thành tố của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo; khắc phục điểm nghẽn về thể chế, tài chính, kết nối thị trường và năng lực doanh nghiệp.

Qua đó, Hà Nội có điều kiện phát huy vai trò đầu tàu, dẫn dắt cả nước trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, đồng thời biến khoa học - công nghệ trở thành động lực then chốt cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững.

Thay mặt lãnh đạo TP Hà Nội, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Lê Hồng Sơn trân trọng cảm ơn, ghi nhận và đánh giá cao các ý kiến, kiến nghị của các đại biểu, chuyên gia, nhà khoa học để các Nghị quyết về phát triển khoa học, công nghệ (KHCN) của Thủ đô sớm trở thành hiện thực.

Đồng chí Lê Hồng Sơn nhấn mạnh, phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là nội dung được nhiều đại biểu, chuyên gia quan tâm với nhiều tâm huyết dành cho Hà Nội. Đây là hội thảo mở đầu cho một kỷ nguyên mới của Thủ đô, nên TP luôn mong muốn làm việc, cộng tác với những nhà khoa học “dám nghĩ, dám làm, muốn làm thật và làm được”.

Theo Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP, các Nghị quyết không chỉ dừng lại ở việc lấy ý kiến hay ban hành mà điều quan trọng là phải đi vào cuộc sống, tạo ra giá trị gia tăng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội của Thủ đô.

Trên tinh thần đó, đồng chí Lê Hồng Sơn đề nghị các đơn vị liên quan của TP tiếp thu toàn bộ ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học tại hội thảo này để hoàn thiện các dự thảo Nghị quyết. Trong đó, phải bảo đảm tính khả thi và thực tiễn khi triển khai thực hiện.

“Căn cứ các Nghị quyết để TP Hà Nội chuẩn bị đầy đủ về hạ tầng, nguồn nhân lực, kinh phí. Trong đó, cần có các tổng công trình sư, kiến trúc sư có đủ năng lực, kinh nghiệm để triển khai nghị quyết đi vào cuộc sống”, đồng chí Lê Hồng Sơn nhấn mạnh.

Cùng với đó, đồng chí Lê Hồng Sơn đề nghị các đơn vị liên quan phải xây dựng lộ trình thực hiện các nghị quyết quan trọng này. Đồng thời, bảo đảm tính thực tiễn, xuất phát từ mong muốn, nhu cầu thực tế, điều kiện của Hà Nội để giải quyết “bài toán” về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo của Thủ đô. Đặc biệt sau khi triển khai nghị quyết phải có cơ chế giám sát, kiểm tra xem hiệu quả ra sao.

Ngay sau hội thảo này, đồng chí Lê Hồng Sơn đề nghị các đơn vị liên quan của TP tiếp tục mời các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp đang làm việc trong lĩnh vực này để tiếp thu các ý kiến đóng góp nhằm hoàn thiện các Nghị quyết.

Trong đó, cần chú trọng đánh giá tác động về kinh tế- xã hội, môi trường, giới… khi ban hành nghị quyết.

“Nếu nội dung nào chưa chắc, chưa bảo đảm chúng ta cần triển khai thí điểm. Bởi khoa học công nghệ không cần bệnh thành tích, mà phải làm thật, kết quả thật”, đồng chí Lê Hồng Sơn yêu cầu.

Quang Trung