Xây dựng cơ chế vượt trội phát triển công nghiệp an ninh

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường. (Ảnh DUY LINH)

Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp được Quốc hội khóa XV thông qua tại kỳ họp thứ 7, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.

Tuy nhiên, ngay sau khi luật thông qua, nhiều chủ trương, chính sách lớn của Đảng có liên quan công nghiệp an ninh đã được ban hành mới, nhất là các nghị quyết của Bộ Chính trị với nhiều chủ trương, định hướng mới chưa được thể chế hóa trong luật cần được tiếp tục nghiên cứu, đưa vào nội dung của luật nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý phục vụ xây dựng, phát triển công nghiệp an ninh.

Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát các chủ trương, đường lối, quan điểm của Đảng về công nghiệp quốc phòng, công nghiệp an ninh, nhất là Kết luận số 158-KL/TW của Bộ Chính trị, bảo đảm thể chế hóa đầy đủ, toàn diện trong dự thảo luật, đáp ứng nhu cầu cấp bách của tình hình thực tiễn phát triển hệ thống cơ sở công nghiệp an ninh, hình thành tổ hợp công nghiệp an ninh, thiết lập quỹ đầu tư phát triển công nghiệp an ninh và xây dựng các cơ chế, chính sách vượt trội phù hợp phát triển công nghiệp an ninh.

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ rà soát các quy định về Quỹ Đầu tư phát triển công nghiệp an ninh, tổ hợp công nghiệp an ninh quốc gia, phân định rõ ràng, không để trùng lặp nội dung chi của quỹ công nghiệp quốc phòng và quỹ công nghiệp an ninh; bổ sung các nguyên tắc phát triển hai quỹ này.

Chú trọng liên kết vùng miền trong quy hoạch tổng thể quốc gia

Trước đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về việc điều chỉnh quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Báo cáo thẩm tra sơ bộ về điều chỉnh quy hoạch tổng thể của Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho thấy, về điều chỉnh phân vùng kinh tế-xã hội, cơ bản vẫn giữ nguyên số lượng là sáu vùng.

Tuy nhiên, kết cấu, phạm vi từng vùng có sự thay đổi lớn về số lượng đơn vị hành chính cấp tỉnh, quy mô về diện tích, dân số do ảnh hưởng của việc sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ làm rõ việc thay đổi phân vùng này sẽ tác động, ảnh hưởng như thế nào đến định hướng phát triển của từng vùng; đánh giá tính liên kết nội tại từng vùng, nhất là liên kết giữa khu vực miền biển và khu vực miền núi.

Kết luận nội dung, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh đề nghị Chính phủ xem xét, bổ sung quan điểm, nguyên tắc điều chỉnh quy hoạch tổng thể quốc gia theo hướng đề cao tính ổn định, dài hạn, bảo đảm tính dự báo cao, có cơ sở khoa học và thực tiễn vững chắc, tránh tư duy nhiệm kỳ hoặc điều chỉnh cục bộ, ngắn hạn, xử lý tình huống.

Tiếp tục thể chế hóa đầy đủ quan điểm, đường lối tại các nghị quyết của Bộ Chính trị, bám sát Quy định số 178-QĐ/TW của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật, đồng thời, làm rõ cơ sở, tác động của phương án phân vùng mới, nhất là đối với hai vùng Bắc Trung Bộ, Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, liên kết chặt chẽ về kinh tế-xã hội, môi trường, quốc phòng an ninh, tạo sự bổ trợ về lợi thế và mở ra không gian phát triển mới.

Đầu giờ sáng, Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi).

Về khắc phục điểm nghẽn về thể chế, pháp luật về quy hoạch, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, không thể giải quyết hết chỉ bằng việc sửa đổi Luật Quy hoạch, mà còn cần rà soát sửa đổi đồng bộ các quy định của pháp luật về các quy hoạch trong hệ thống quy hoạch, quy định của pháp luật về đầu tư chung và đầu tư trong lĩnh vực cụ thể, nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật.

Phát biểu kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh đề nghị, Chính phủ nghiên cứu “khu trú” phạm vi sửa đổi Luật Quy hoạch hiện hành, tập trung vào những vấn đề cấp bách, quan trọng, cần sửa đổi ngay, tránh xử lý vấn đề này lại phát sinh mâu thuẫn ở điểm khác; thể hóa đầy đủ các chỉ đạo, chủ trương của Đảng trong luật.

Đặt ra tầm nhìn trong quản lý khoáng sản, bảo vệ môi trường

Chiều cùng ngày, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về: Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản; dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường; Tờ trình số 40/TTr-CP ngày 11/9/2025 của Chính phủ về việc xin ý kiến đối với dự thảo nghị định của Chính phủ quy định một số chính sách đặc thù phát triển công nghiệp tên lửa.

Về một số nội dung cơ bản của dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản, Quyền Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho biết: Luật Địa chất và khoáng sản năm 2024 đã có những quy định về quản lý khoáng sản chiến lược, trong đó có đất hiếm.

Tuy nhiên, đây hiện là loại hàng hóa đặc biệt, có ảnh hưởng lớn đến quốc phòng, an ninh, ngoại giao trên phạm vi toàn cầu, đòi hỏi phải có những cơ chế quản lý chặt chẽ liên quan, tạo động lực thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp khai thác, chế biến, sử dụng một cách đồng bộ, hiệu quả, bền vững đất hiếm, mang lại lợi ích thiết thực cho đất nước.

Thẩm tra dự án luật, Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị làm rõ một số quy định liên quan: Thời gian giữ quyền ưu tiên nộp hồ sơ đề nghị cấp giấy phép khai thác đất hiếm; số lượng giấy phép khai thác cấp cho tổ chức, cá nhân, nhất là tổ chức, cá nhân nước ngoài.

Cho ý kiến vào dự án luật, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đặt vấn đề tình trạng đấu giá mỏ khai khoáng sản xuyên đêm, giá cao bất thường… nhưng vẫn thu hút lượng rất lớn người tham gia, từ đó lưu ý công tác quản lý, tránh bị lợi dụng, gây thất thoát, lãng phí.

Đồng tình với ý kiến nêu trên, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội Nguyễn Thanh Hải đề nghị cơ quan soạn thảo quan tâm hơn đến công tác bảo vệ môi trường sau khai thác và quyền lợi của cộng đồng, địa phương nơi có mỏ khoáng sản.

Phát biểu ý kiến tại phiên làm việc, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra dự án luật đặc biệt chú trọng tháo gỡ các điểm nghẽn, vướng mắc của luật hiện hành theo hướng bổ sung các quy định về đào tạo, hỗ trợ tài chính để chính quyền cấp xã khắc phục tình trạng cán bộ môi trường còn thiếu và yếu.

Dẫn ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Đại hội Đảng bộ Chính phủ và Đại hội Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu tìm giải pháp cho vấn đề biến đổi khí hậu, nước biển dâng tại các đô thị.

Đáng chú ý, Thủ đô Hà Nội “ngập nửa tháng mà nước chưa rút”, Chủ tịch Quốc hội gợi ý việc học tập kinh nghiệm các quốc gia trên thế giới, khẩn trương gửi hồ sơ dự án luật để kịp xử lý, trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 10 sắp tới.