Việc tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ là hết sức thách thức

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi báo cáo thẩm tra

Đạt và vượt 15/15 chỉ tiêu

Theo báo cáo do Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi trình bày tại phiên họp, năm 2025, trong bối cảnh đặc biệt nhiều biến động, Việt Nam đã nỗ lực vượt bậc và đạt được kết quả toàn diện, ấn tượng trên hầu hết các lĩnh vực. Kinh tế vĩ mô được giữ vững, lạm phát được kiểm soát, và các cân đối lớn được bảo đảm. Tăng trưởng kinh tế năm 2025 ước đạt 8%, đạt mục tiêu đề ra và thuộc nhóm cao nhất khu vực, nhóm đầu thế giới.

Dự kiến đạt và vượt 15/15 chỉ tiêu chủ yếu của năm 2025. Quy mô GDP ước đạt khoảng 510 tỷ USD, đưa Việt Nam xếp thứ 4 trong ASEAN và trở thành nước thu nhập trung bình cao với GDP bình quân đầu người ước đạt trên 5.000 USD. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) được kiểm soát tốt, cả năm ước khoảng 4%, thấp hơn mục tiêu đề ra (4,5-5%)…

Thành viên UBTVQH dự họp

Năm 2025, Chính phủ đã trình và dự kiến trình Quốc hội trên 80 luật, nghị quyết - số lượng nhiều nhất từ trước đến nay. Phát triển kết cấu hạ tầng chiến lược đạt kết quả nổi bật, mở ra không gian phát triển mới; vượt mục tiêu hoàn thành 3.000km đường bộ cao tốc. Về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII), Việt Nam xếp thứ 44/139 quốc gia, xếp thứ 2 khu vực ASEAN về đầu tư vào khởi nghiệp AI.

Bên cạnh những thành tựu cơ bản, tình hình kinh tế - xã hội vẫn đối diện một số khó khăn và thách thức: chất lượng tăng trưởng còn hạn chế, nền kinh tế vẫn chủ yếu dựa vào gia công và nhập khẩu nguyên liệu, công nghệ; tăng trưởng vẫn chủ yếu dựa vào vốn (tín dụng và đầu tư) và lao động, khiến mô hình tăng trưởng khó chuyển dịch theo chiều sâu; năng suất lao động cải thiện chậm, bình quân giai đoạn 2021–2025 chỉ đạt 5,24%/năm, thấp hơn nhiều so với mục tiêu (6,5%) và so với các nước trong khu vực.

Động lực tăng trưởng truyền thống chưa đủ mạnh: xuất khẩu thiếu vững chắc, phụ thuộc lớn vào khu vực FDI (chiếm hơn 75% xuất khẩu và gần 70% nhập khẩu), tiêu dùng trong nước chưa tạo đột phá rõ nét; giải ngân đầu tư công chưa tương xứng với quy mô lớn, mới đạt khoảng 50% kế hoạch đến hết tháng 9…

Đại biểu dự họp

Năm 2026 là năm khởi động, định hướng phát triển cho cả giai đoạn 2026-2030, và là năm diễn ra Đại hội XIV của Đảng. Bối cảnh đó đòi hỏi sự chủ động, linh hoạt cao trong điều hành chính sách. Chính phủ ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng trên cơ sở giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô. Các chỉ tiêu chủ yếu dự kiến cho năm 2026 bao gồm: tăng trưởng GDP phấn đấu 10%; GDP bình quân đầu người 5.400 – 5.500 USD (quy đổi); tốc độ tăng giá tiêu dùng khoảng 4,5%; tốc độ tăng năng suất lao động xã hội 8,79%...

Đánh giá kỹ sự thiếu vững chắc của nền tảng xuất khẩu

Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính (KT-TC) Phan Văn Mãi cho biết, Thường trực Ủy ban KT-TC đánh giá cao tinh thần dám nghĩ, dám làm và sự điều hành linh hoạt của Chính phủ. Tuy nhiên, Ủy ban KT-TC đề nghị Chính phủ đánh giá kỹ sự thiếu vững chắc của nền tảng xuất khẩu và tốc độ giải ngân đầu tư công.

“Cần nhìn nhận rõ hơn về việc nền kinh tế vẫn chủ yếu dựa vào gia công, nhập khẩu, và mô hình tăng trưởng dựa vào vốn và lao động đang tiềm ẩn nguy cơ mắc kẹt trong bẫy thu nhập trung bình”, ông Phan Văn Mãi nhận định.

Bên cạnh đó, người đứng đầu Ủy ban KT-TC nhấn mạnh yêu cầu quan tâm đến rủi ro tiềm ẩn của ổn định kinh tế vĩ mô, đặc biệt là diễn biến phức tạp của thị trường vàng, trái phiếu doanh nghiệp và sự gia tăng nhanh chóng của tín dụng bất động sản.

Lãnh đạo Ủy ban KT-TC nhấn mạnh yêu cầu kiên định các nguyên tắc điều hành trong bối cảnh dư địa chính sách thu hẹp, đặc biệt là điều hành chính sách tiền tệ chặt chẽ. “Với cấu trúc của thị trường vốn và mặt bằng lãi suất hiện nay, việc tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ là hết sức thách thức”, Chủ nhiệm Phan Văn Mãi nêu rõ.

ANH PHƯƠNG