Xây dựng đội ngũ nhà giáo đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ

Thầy giáo Phạm Trọng Thịnh, Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong hướng dẫn học sinh thực hành môn Hóa học. Ảnh: Ngọc Linh

Theo đó, tỉnh đã tập trung xây dựng đội ngũ nhà giáo các cấp tương đối đồng bộ về cơ cấu, đủ về số lượng, có phẩm chất chính trị, đạo đức, trình độ năng lực chuyên môn, nghiệp vụ vững vàng, đáp ứng yêu cầu phát triển nguồn nhân lực của ngành. Các nhà trường tập trung đổi mới theo định hướng khơi dậy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của người học; phát huy vai trò của giáo viên trong việc đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá, ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao chất lượng, hiệu quả giảng dạy và quản lý. Tỷ lệ giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn về trình độ đào tạo ở các cấp học khá cao.

Hiện toàn tỉnh có hơn 58 nghìn cán bộ, giáo viên, nhân viên; trong đó tỷ lệ giáo viên đạt chuẩn trình độ và trên chuẩn ở các cấp học: Mầm non 99,3%; Tiểu học 90,5%; THCS 96,2%; THPT 100%.

Theo trình độ chuyên môn, toàn ngành có 10 tiến sĩ, 1.796 thạc sĩ, 41.966 người trình độ đại học, 5.824 người trình độ cao đẳng, 153 người có trình độ trung cấp. Năm học 2025-2026, trong bối cảnh sáp nhập ba tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình đều là những địa phương có truyền thống hiếu học và học tốt làm nền tảng để tiếp tục phát triển sự nghiệp giáo dục theo hướng đồng bộ, hiện đại, gắn với thực tiễn địa phương.

Tuy nhiên, nhiệm vụ toàn ngành cũng đứng trước những khó khăn ban đầu khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, tác động đến công tác quản lý, tổ chức triển khai thực hiện kế hoạch, nhiệm vụ năm học và những mục tiêu phát triển giáo dục toàn diện. Một trong những nhiệm vụ cần được quan tâm là việc rà soát, củng cố đội ngũ cán bộ, giáo viên đáp ứng yêu cầu chung và phù hợp với mô hình tổ chức mới và các yêu cầu về sắp xếp, tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế...

Trên cơ sở kết quả đánh giá thực trạng đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý toàn ngành do Sở GD&ĐT phối hợp với UBND các địa phương triển khai, ngành xây dựng kế hoạch sắp xếp, tuyển dụng, bồi dưỡng viên chức, ký hợp đồng lao động nhằm đáp ứng yêu cầu của năm học trước mắt cũng như những năm tới.

Đồng thời, chú trọng công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sử dụng và đãi ngộ nhà giáo; xây dựng các trường trọng điểm trở thành những “ngọn hải đăng” dẫn dắt về chuyên môn, tiên phong trong đổi mới sáng tạo để lan tỏa ra toàn ngành; tập trung nâng cao chất lượng đội ngũ gắn với xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, dân chủ, kỷ cương, trách nhiệm, nhân văn; tạo dựng hệ sinh thái giáo dục tích cực để các nhà giáo tự tin, tâm huyết sáng tạo và cống hiến cho sự nghiệp "trồng người".

Tuy nhiên, theo đánh giá của Sở GD&ĐT, tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ ở một số cơ sở giáo dục chưa được giải quyết triệt để. Nhóm vị trí việc làm chuyên ngành giáo vụ, tư vấn học sinh, giáo dục khuyết tật vẫn chủ yếu do giáo viên bộ môn kiêm nhiệm nên khó đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Ngành đã chủ động phối hợp với các địa phương xây dựng kế hoạch tuyển dụng, ký hợp đồng số giáo viên còn thiếu so với biên chế được giao, đảm bảo đáp ứng yêu cầu dạy và học.

Đồng thời, điều động giáo viên từ nơi thừa sang nơi thiếu; chỉ đạo các trường chủ động bố trí sắp xếp giáo viên dạy tăng giờ, tăng tiết; giao nhiệm vụ cho giáo viên dạy kiêm nhiệm. Động viên, tạo điều kiện cho giáo viên các môn học đang thừa so với cơ cấu, vị trí việc làm tham gia đào tạo văn bằng hai ở các môn học đang thiếu giáo viên…

Một giờ học của cô và trò Trường Tiểu học Trần Nhân Tông, phường Đông A.

Đồng chí Nguyễn Thế Lâm, Trưởng Phòng Văn hóa - Xã hội phường Nam Định cho biết: Sau khi sáp nhập tỉnh và vận hành theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp, hiện phường có 49 trường học các cấp từ mầm non, tiểu học đến THCS. Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên có 1.161 người; trong đó 94,87% đạt chuẩn về trình độ đào tạo; 100% cán bộ quản lý có trình độ lý luận chính trị từ trung cấp trở lên và được bồi dưỡng kiến thức quản lý giáo dục.

Để nâng cao chất lượng đội ngũ, thời gian qua, phường đã tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp, tạo điều kiện cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên tham gia đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực, trình độ, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.

Đối với xã Giao Bình, trên địa bàn có 9 cơ sở giáo dục. Để nâng cao chất lượng dạy và học, đội ngũ giáo viên các cấp học trên địa bàn xã thường xuyên được bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin. Các trường tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và dạy học. Phong trào thi đua "Dạy tốt - Học tốt" được triển khai sâu rộng, gắn với việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm, ngoại khóa, giúp học sinh phát triển toàn diện cả về tri thức, kỹ năng và phẩm chất.

Tuy nhiên, theo đồng chí Đoàn Văn Cảnh, Phó Chủ tịch UBND xã, thời điểm này mọi năm, các trường đã hoàn tất việc tuyển dụng giáo viên nhưng năm nay vẫn đang chờ hướng dẫn, chỉ đạo trong khi một số trường trên địa bàn đang thiếu giáo viên. “Xã được quyền phân bổ biên chế cho nhà trường nhưng chưa được quyền điều động, luân chuyển cán bộ, giáo viên từ trường thừa sang trường thiếu, dẫn đến tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ. Điều này ảnh hưởng đến chất lượng dạy và học. Hy vọng, thời gian tới, cấp có thẩm quyền tiếp tục phân cấp cho UBND cấp xã được quyền luân chuyển, điều động giáo viên giữa các trường trên địa bàn đảm bảo đáp ứng kịp thời yêu cầu nhiệm vụ…”, đồng chí Phó Chủ tịch UBND xã Giao Bình Đoàn Văn Cảnh kiến nghị.

Thời gian tới, ngành Giáo dục tiếp tục sắp xếp, sớm ổn định bộ máy quản lý, đội ngũ giáo viên, nhân viên tại các trường học. Cùng với đó, thực hiện việc rà soát nắm bắt tình hình, đặc biệt là những khó khăn, vướng mắc, bất cập về đội ngũ sau sáp nhập, qua đó, đưa ra phương án giải quyết kịp thời nhằm nâng cao chất lượng dạy và học.

Bên cạnh đó, quan tâm đầu tư cho giáo dục, nhất là những trường sau sáp nhập có những khó khăn nhất định về điều kiện cơ sở vật chất, tập trung chỉ đạo các nhà trường tăng cường sự đoàn kết, thống nhất nhằm đảm bảo hoạt động hiệu quả sau sáp nhập. Đất nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên của công nghệ số, khoa học công nghệ, tri thức, đổi mới, sáng tạo, nhiệm vụ “đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT” đang đặt ra những yêu cầu mới phù hợp với đòi hỏi khách quan của thời đại và những chủ trương chiến lược xây dựng đất nước.

Trong đó, đội ngũ cán bộ, giáo viên là một trong những lực lượng nòng cốt gánh vác nhiệm vụ này. Bên cạnh yêu cầu về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống là những năng lực mềm căn bản thì các yếu tố năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, phương pháp sư phạm hiện đại, trình độ về công nghệ thông tin, chuyển đổi số và khả năng thích ứng với sự thay đổi nhanh chóng của tri thức dữ liệu. Người thầy phải là tấm gương sáng về tinh thần tự học, sáng tạo, đổi mới; biết khơi dậy khát vọng, năng lực tư duy độc lập, tinh thần nhân ái, trách nhiệm công dân trong mỗi học sinh.

Với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền; sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị; nền tảng vững chắc của truyền thống dạy tốt, học tốt của quê hương "đất học" cùng tâm huyết, trách nhiệm của mỗi thầy, cô giáo, tin tưởng rằng sự nghiệp giáo dục của tỉnh sẽ tiếp tục phát triển vững chắc, góp phần xây dựng Ninh Bình ngày càng giàu đẹp, văn minh.

Trần Hồng Minh