Xây dựng Hải Phòng thành thành phố học tập số

Học sinh Trường THCS Trần Phú, phường Lê Chân, Hải Phòng với sản phẩm STEM thu gom rác tự động. Ảnh: Minh Thu/TTXVN

Nguồn lực không thể thiếu

Nghị quyết 71-NQ/TW đề cập nội dung giáo dục, đào tạo phải đảm bảo “học đi đôi với hành”, “lý thuyết gắn liền với thực tiễn”, “nhà trường gắn liền với xã hội”; nâng cao chuẩn năng lực số và trí tuệ nhân tạo cho người học và đội ngũ nhà giáo ở tất cả các cấp học, đưa vào chương trình giáo dục gắn với thúc đẩy các hoạt động sáng tạo, trải nghiệm.

Tại Hải Phòng, các trường đã chủ động triển khai nội dung này; 100% trường Trung học phổ thông, Trung học cơ sở dạy Tin học chính khóa cũng như triển khai nhiều mô hình STEM, robotics. Giáo dục toàn diện, kỹ năng hiện đại được tăng cường, mỗi năm có trên 1.200 đề tài STEM dự thi, trong đó có nhiều sản phẩm đoạt giải.

Dù đạt kết quả bước đầu song thực tế nhiều trường học đang gặp khó về nguồn lực đầu tư mua sắm trang thiết bị, xây dựng phòng học đạt chuẩn.

Trường Trung học phổ thông Trần Nguyên Hãn, phường An Biên là cơ sở giáo dục nằm trong top đầu các trường Trung học phổ thông của thành phố Cảng. Cùng với học tập những kiến thức cốt lõi theo chương trình, nhà trường rất chú trọng hướng dẫn các em sử dụng công nghệ số để học tập, song hoạt động này cũng mới chỉ đạt ở mức độ sơ khai. Nguyên nhân cơ bản do cơ sở vật chất của nhà trường mới chỉ đáp ứng phần nhỏ yêu cầu của giáo dục thực hành.

Thầy Ngô Quý Cẩn, Bí thư Đoàn Trường Trung học phổ thông Trần Nguyên Hãn trả lời phỏng vấn phóng viên Thông tấn xã Việt Nam về thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW. Ảnh: TTXVN phát

Thầy Ngô Quý Cẩn là giáo viên giảng dạy môn Vật lý tại Trường Trung học phổ thông Trần Nguyên Hãn. Thầy cùng với giáo viên nhà trường có nhiều hoạt động hướng dẫn học sinh sử dụng AI, STEM trong học tập, làm việc và triển khai một số hoạt động liên quan đến robotics.

Thầy cho biết, để giúp các em triển khai tốt phần học này, nhiều giáo viên bộ môn phải mua sắm một số đồ dùng thông qua nền tảng thương mại điện tử song rất khó kiểm soát về chất lượng. Các phụ huynh có hỗ trợ một phần để thầy và trò có thêm thiết bị dạy và học, tuy nhiên cũng chỉ giúp giảm bớt phần nào sự thiếu hụt. Thầy và trò cần một không gian học tập được đầu tư đồng bộ, bài bản, chất lượng. Chính vì vậy, nguồn lực đầu tư từ Nhà nước có vai trò vô cùng quan trọng đảm bảo dạy và học khoa học, hiệu quả, tiệm cận nhanh với xu hướng học tập hiện đại - nơi học sinh có môi trường học tập thuận lợi, cơ hội cọ xát với thử nghiệm, nghiên cứu khoa học ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

Muốn có môi trường học tập đồng bộ, hiện đại không thể thiếu mặt bằng để xây dựng. Ở khu vực giáo dục ngoài công lập, lãnh đạo các trường đều mong muốn sẽ được ưu tiên tiếp cận cơ sở vật chất dôi dư sau khi triển khai chính quyền địa phương 2 cấp.

Ông Phạm Tuấn Hùng, Chủ tịch Hội đồng trường, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Phan Chu Trinh, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Trường Trung học phổ thông tư thục phía Đông Hải Phòng cho biết, Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị đề cập đến nội dung tiếp cận công bằng trong giáo dục và nhấn mạnh giáo dục công lập là trụ cột, giáo dục ngoài công lập là thành phần quan trọng trong cấu thành hệ thống giáo dục quốc dân, xây dựng nền giáo dục mở, liên thông, bảo đảm cơ hội học tập, công bằng, bình đẳng cho mọi người, đáp ứng nhu cầu xã hội, thúc đẩy học tập suốt đời.

Theo ông Phạm Tuấn Hùng, để các trường tư thục phát triển ổn định và bền vững, các trường mong muốn Nhà nước, thành phố có cơ chế thông thoáng, khả thi, trong đó có việc tiếp cận đất đai, thuế sử dụng đất. Cụ thể, cần ưu tiên dành quỹ đất sạch, cho phép chuyển đổi linh hoạt mục đích sử dụng đất sang đất giáo dục, giao đất sạch cho các dự án giáo dục, đào tạo. Thành phố cần có các chính sách như, không áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp đối với cơ sở giáo dục công lập, cơ sở giáo dục tư thục hoạt động không vì lợi nhuận.

Phấn đấu đạt các tiêu chí nhất định về phòng học thông minh

Tiến sĩ Nguyễn Thu Quyên, giáo viên Trường THPT Chuyên Nguyễn Trãi, Hải Phòng tiên phong ứng dụng AI, STEM vào giảng dạy. Ảnh: Minh Thu/TTXVN

Dịp 20/11, Thường trực Thành ủy Hải Phòng tổ chức hội nghị đối thoại với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành Giáo dục thành phố năm 2025.

Các đại biểu nêu nhiều ý kiến, kiến nghị tập trung vào 5 nhóm vấn đề lớn, trong đó có nhóm nội dung liên quan hạ tầng số, phòng STEM, STEAM, phòng thí nghiệm còn hạn chế. Các cơ sở giáo dục đề nghị thành phố đầu tư hạ tầng và không gian số trong nhà trường, xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo gắn với doanh nghiệp, viện nghiên cứu và triển khai cơ sở dữ liệu, báo cáo điện tử dùng chung, nhập liệu một lần, sử dụng nhiều lần.

Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng đã giao Sở Giáo dục và Đào tạo chủ trì, phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ xây dựng, triển khai Đề án chuyển đổi số ngành Giáo dục theo tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW và Kế hoạch 142/KH-UBND, tập trung hoàn thiện hạ tầng số, cơ sở dữ liệu, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, dạy học, kiểm tra, đánh giá cùng một số nhiệm vụ khác.

Một trong những nhóm nhiệm vụ Bí thư Thành ủy Hải Phòng Lê Tiến Châu đề nghị ngành Giáo dục Hải Phòng và các đơn vị liên quan thực hiện thời gian tới là Hải Phòng phấn đấu đi đầu cả nước trong chuyển đổi số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong giáo dục, xây dựng Hải Phòng thành thành phố học tập số.

Theo đó, hoạt động dạy và học cần tập trung ứng dụng khoa học - công nghệ, phát triển hệ sinh thái học liệu số, thư viện số, học bạ điện tử và lớp học thông minh. Cần ứng dụng AI trong giảng dạy, đánh giá và quản trị cũng như nâng cao năng lực số cho giáo viên, học sinh, nhân rộng mô hình trường học thông minh trên toàn thành phố, phấn đấu đến năm 2030 phần lớn trường học ở Hải Phòng đạt các tiêu chí nhất định về “trường học thông minh”.

Chia sẻ kinh nghiệm từ thực tiễn, bà Lê Thị Minh Tâm, Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Trần Phú, phường Lê Chân cho biết, tại trường có nhiều mô hình hay, cách làm sáng tạo, hiệu quả được ứng dụng trong thực tiễn quản lý, giảng dạy và giáo dục, học sinh đã thay đổi tư duy, hành động, trong đó có hoạt động liên quan đến giáo dục STEM, AI, Robocon, khoa học kỹ thuật. Kết quả thầy và trò nhà trường đạt được là giải Nhất cấp thành phố và giải Vô địch miền Bắc tại cuộc thi “Robotacon First lego league 2025” thành phố Hải Phòng.

Theo bà Lê Thị Minh Tâm, thời gian tới, nhà trường tích cực, chủ động tiếp cận nhiều cuộc thi mới, lĩnh vực mới, mở rộng sân chơi trí tuệ, tạo cơ hội thỏa mãn niềm khát khao học hỏi và cống hiến của học sinh. Giáo viên nhà trường khai thác thành tựu khoa học công nghệ vào hoạt động dạy và học, coi trọng thực hành và trải nghiệm thực tiễn. Thầy cô cùng học sinh sáng tạo ra sản phẩm khoa học kỹ thuật có giá trị ứng dụng, giải quyết vấn đề tình huống đời sống một cách linh hoạt, hiệu quả, hòa nhịp xu thế hội nhập và phát triển của thành phố, đất nước.

Minh Thu (TTXVN)