Xây dựng hướng dẫn chuyên môn cho hơn 20 nhóm hội chứng và bệnh lý đặc trưng ở người cao tuổi

Trong hai ngày 7 và 8/11, tại Quảng Ninh diễn ra Hội nghị Lão khoa Quốc gia lần thứ VI với chủ đề “Lão hóa thành công và kỷ nguyên dự phòng ở người cao tuổi” quy tụ hơn 500 đại biểu là các chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành trong nước và quốc tế.

Hội nghị tập trung vào các nội dung trọng tâm như: Mô hình chăm sóc dự phòng và toàn diện cho người cao tuổi; Quản lý bệnh mạn tính, phục hồi chức năng sớm và chăm sóc tích hợp; Ứng dụng công nghệ và chia sẻ kinh nghiệm quốc tế trong thích ứng với già hóa dân số.

Chăm sóc toàn diện người cao tuổi theo Nghị quyết 72

Phát biểu khai mạc hội nghị, PGS.TS Nguyễn Trung Anh - Giám đốc Bệnh viện Lão khoa Trung ương, Chủ tịch Hội Lão khoa Việt Nam nhấn mạnh, năm 2025 là dấu mốc quan trọng khi Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ban hành Nghị quyết số 72-NQ/TW về “Một số giải pháp đột phá tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới”, trong đó khẳng định: “Phát triển chuyên ngành lão khoa, tăng cường hệ thống chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, thích ứng với quá trình già hóa dân số là nhiệm vụ cấp thiết”.

Đây là định hướng đúng đắn để ngành y tế nói chung và chuyên ngành lão khoa nói riêng tiếp tục đổi mới tư duy, phát triển mô hình chăm sóc toàn diện lấy dự phòng sớm và nâng cao chất lượng cuộc sống của người cao tuổi làm trung tâm.

“Chúng ta đang bước vào kỷ nguyên dân số già hóa nhanh chóng. Thành công của y học hiện đại không chỉ là kéo dài tuổi thọ, mà còn phải giúp người cao tuổi sống khỏe mạnh, năng động và có chất lượng cuộc sống tốt. Đây là trách nhiệm chung của toàn ngành y tế và toàn xã hội”, PGS.TS Nguyễn Trung Anh nói.

PGS.TS Nguyễn Trung Anh - Giám đốc Bệnh viện Lão khoa Trung ương, Chủ tịch Hội Lão khoa Việt Nam phát biểu.

Hướng tới mô hình y tế dự phòng và quản lý sức khỏe theo vòng đời

TS. Vương Ánh Dương – Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết, Việt Nam là một trong 10 quốc gia có tốc độ già hóa dân số cao nhất thế giới. Vì vậy, công tác chăm sóc sức khỏe người cao tuổi luôn được Đảng và Nhà nước đặt trong nhóm ưu tiên hàng đầu.

Các văn bản đã quy định rõ trách nhiệm của các cơ sở y tế, trong đó yêu cầu bệnh viện đa khoa và chuyên khoa phải tổ chức khoa Lão khoa hoặc bố trí giường bệnh riêng cho người cao tuổi; đồng thời tăng cường phục hồi chức năng, kết hợp y học cổ truyền và y học hiện đại trong chăm sóc sức khỏe người cao tuổi. Tại tuyến y tế cơ sở, trạm y tế xã, phường cần đẩy mạnh truyền thông, tư vấn, lập hồ sơ sức khỏe cho người cao tuổi, hướng tới quản lý sức khỏe theo vòng đời.

Bộ Y tế cũng đã ban hành Thông tư số 35/2011/TT-BYT, quy định rõ vai trò của Bệnh viện Lão khoa Trung ương – bệnh viện đầu ngành, tuyến cuối về khám, chữa bệnh và phục hồi chức năng cho người cao tuổi. Các bệnh viện lão khoa được yêu cầu có quy mô tối thiểu 50 giường bệnh, đảm bảo cơ sở vật chất và nhân lực đáp ứng nhu cầu điều trị ngày càng tăng.

Các chuyên gia trong nước và quốc tế chia sẻ tại Hội nghị Lão khoa Quốc gia lần thứ VI.

Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị tiếp tục nhấn mạnh yêu cầu phát triển chuyên ngành lão khoa, tăng cường chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, hướng tới mô hình y tế dự phòng và quản lý sức khỏe theo vòng đời. Thời gian qua, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, phối hợp cùng Bệnh viện Lão khoa Trung ương và các bệnh viện như Bệnh viện Thống Nhất, Bệnh viện C Đà Nẵng, đã tổ chức nhiều hội thảo nhằm xác định định hướng, trọng tâm, trọng điểm phát triển chuyên ngành lão khoa trong thời gian tới.

Trong công tác chuyên môn, các chuyên gia đã chỉ ra rằng người cao tuổi thường mắc nhiều hội chứng và bệnh lý đặc thù như: hội chứng dễ tổn thương, hội chứng ngã, hội chứng sarcopenia (mất khối cơ), rối loạn dinh dưỡng, rối loạn trầm cảm... Những hội chứng này thường xuất hiện đồng thời trên cùng một bệnh nhân, đặc biệt ở nhóm trên 80 tuổi, khi một người có thể mắc từ 6 đến 8 bệnh lý cùng lúc.

Điều này đặt ra vấn đề, ở thời điểm đó, cần ưu tiên điều trị bệnh nào và chuyên khoa nào sẽ đảm nhận chính trong điều trị? Chẳng hạn, một bệnh nhân lão khoa có bệnh lý về tim mạch cần can thiệp mạch hoặc bệnh lý cơ xương khớp cần can thiệp chuyên sâu, thì bác sĩ lão khoa có thể trực tiếp xử lý các tình huống đó hay không? Đây là câu hỏi quan trọng cần được xác định rõ trong quá trình phát triển và định hướng hoạt động của chuyên ngành lão khoa trong hệ thống bệnh viện đa khoa.

TS. Dương cho biết, ngành đang nghiên cứu để hoàn thiện phạm vi hoạt động chuyên môn và danh mục kỹ thuật cho bác sĩ lão khoa. Hiện danh mục kỹ thuật quốc gia có hơn 9.200 kỹ thuật, song chỉ khoảng 30 kỹ thuật đặc thù của lão khoa chưa được cập nhật đầy đủ, như các thang đánh giá toàn diện người cao tuổi, đánh giá chức năng tâm thần, xã hội, dinh dưỡng… Đây là những nội dung sẽ được bổ sung trong giai đoạn tới.

Chăm sóc cho bệnh nhân cao tuổi tại Bệnh viện Lão khoa Trung ương.

Bên cạnh đó, Bộ Y tế và Bệnh viện Lão khoa Trung ương đang xây dựng hướng dẫn chuyên môn cho hơn 20 nhóm hội chứng và bệnh lý đặc trưng ở người cao tuổi, bao gồm tăng huyết áp, suy tim, đái tháo đường, viêm phổi, sa sút trí tuệ, trầm cảm… nhằm cụ thể hóa các điểm khác biệt trong chẩn đoán, điều trị và chăm sóc so với bệnh nhân ở lứa tuổi khác.

Dự kiến trong năm 2026 sẽ sửa đổi Nghị định 96 và Thông tư 32, đồng thời ban hành hướng dẫn chẩn đoán, điều trị, quy trình kỹ thuật và xác định phạm vi hoạt động chuyên môn của chuyên ngành lão khoa. Đây sẽ là nền tảng để hệ thống y tế Việt Nam phát triển đồng bộ lĩnh vực lão khoa, đáp ứng yêu cầu chăm sóc sức khỏe người cao tuổi trong giai đoạn già hóa dân số nhanh hiện nay.

“Công tác phát triển chuyên ngành Lão khoa là nhiệm vụ trọng tâm, mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Chúng tôi mong muốn tiếp tục nhận được sự đồng lòng, đóng góp trí tuệ của các chuyên gia trong nước và quốc tế để cùng thúc đẩy sự phát triển bền vững của chuyên ngành này" - TS. Vương Ánh Dương nhấn mạnh.

D.Hải