Xây dựng khu dân cư văn hóa: Cấp ủy nêu cao trách nhiệm, nhân dân đồng thuận

Những khu dân cư văn hóa điển hình

Vài năm gần đây, diện mạo thôn Trạng, xã Đại Lâm (Lạng Giang) có nhiều đổi thay. Những ngôi nhà kiên cố bên vườn cây xanh mát. Đường bê tông phẳng phiu rộng rãi cho xe ô tô chạy đến cổng từng nhà. Đồng chí Giáp Văn A, Bí thư Chi bộ, Trưởng Ban công tác mặt trận thôn cho biết: "Hưởng ứng phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa", Chi bộ ra nghị quyết chuyên đề về tập trung xây dựng khu dân cư văn hóa. Chủ trương xây dựng nhà văn hóa mới thay cho công trình cũ nhỏ hẹp được đưa ra họp bàn công khai, bà con đồng thuận.

Cán bộ, đảng viên thôn Trạng, xã Đại Lâm (Lạng Giang) họp bàn công tác xây dựng khu dân cư văn hóa.

Ban lãnh đạo thôn đẩy mạnh tuyên truyền trên hệ thống loa truyền thanh và nhóm zalo tổ liên gia để người dân nắm bắt, hưởng ứng, tự nguyện hiến đất, góp kinh phí xây dựng công trình". Nhà văn hóa mới rộng hơn 330 m2, đáp ứng chỗ ngồi cho khoảng 300 người cùng các sân thể thao rộng rãi. Có công trình mới, người dân tích cực tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ, chơi cầu lông, bóng chuyền hơi, tập dưỡng sinh nâng cao sức khỏe. 5 năm liên tục (2019-2023), thôn đạt danh hiệu thôn văn hóa; năm 2023, hoàn thành xây dựng thôn nông thôn mới (NTM) kiểu mẫu.

Xác định xây dựng khu dân cư văn hóa là nhiệm vụ quan trọng, cấp ủy, chính quyền xã Đại Lâm luôn quan tâm chỉ đạo sát sao. Theo đồng chí Ngô Văn Tuấn, Phó Chủ tịch UBND xã, khi triển khai các phong trào, cuộc vận động, Đảng ủy lựa chọn địa bàn có đông đảng viên sinh sống để làm điểm sau đó nhân rộng. Trong các buổi sinh hoạt, họp hằng tháng của Đảng ủy, các cán bộ, đảng viên được phân công phụ trách báo cáo kết quả thực hiện, những khó khăn, vướng mắc để kịp thời tháo gỡ. Hằng năm, xã có 80-100% thôn đạt danh hiệu văn hóa. Phát huy kết quả đạt được, địa phương đang tập trung thực hiện mô hình dân vận khéo “Xây dựng khu dân cư văn hóa, sáng - xanh - sạch - đẹp - an toàn” trên toàn xã.

Theo kết quả đánh giá của Ban Chỉ đạo phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" (TDĐKXDĐSVH) và công tác gia đình tỉnh (gọi tắt là BCĐ tỉnh), cuối năm 2023, trên địa bàn tỉnh có 1.875 thôn, tổ dân phố được công nhận danh hiệu văn hóa, chiếm hơn 88% tổng số thôn, tổ dân phố toàn tỉnh, trong đó 53% đơn vị giữ vững danh hiệu văn hóa từ 5 năm liên tục trở lên. Hằng năm, 19% khu dân cư văn hóa tiêu biểu được UBND cấp huyện tặng Giấy khen.

Nhiều đơn vị điển hình được Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành T.Ư và UBND các cấp biểu dương, khen thưởng. Ví dụ như thôn Lai Hòa, xã Quý Sơn (Lục Ngạn); thôn Đông Thượng, xã Lãng Sơn (Yên Dũng); tổ dân phố 4B, phường Trần Nguyên Hãn (TP Bắc Giang); thôn Phạm Kha, xã Tam Dị (Lục Nam) liên tục 18 đến 24 năm đạt danh hiệu văn hóa. Việc thực hiện tốt các nội dung, tiêu chí về xây dựng khu dân cư văn hóa đã góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân; tạo môi trường cảnh quan sạch đẹp; giữ vững ổn định chính trị; bảo đảm an ninh trật tự; thúc đẩy KT-XH ở địa phương phát triển.

Chỉ đạo sâu sát

Năm 2021, UBND tỉnh đã ban hành Đề án nâng cao chất lượng phong trào “TDĐKXDĐSVH” giai đoạn 2021-2025. Một trong những mục tiêu của Đề án là xây dựng thôn, bản, tổ dân phố văn hóa có sự đổi mới, thực hiện đồng đều, bền vững và chất lượng, không chạy theo thành tích. Hằng năm, cấp ủy đảng, chính quyền ở nhiều địa phương ban hành các chỉ thị, nghị quyết chuyên đề để thực hiện. Từ năm 2019 đến nay, Ban Thường vụ (BTV) Thành ủy Bắc Giang ban hành 3 chỉ thị, nghị quyết về tăng cường công tác lãnh đạo thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang. UBND thành phố có đề án tiếp tục thực hiện Chương trình 02 của Thành ủy về xây dựng nếp sống văn hóa người dân TP Bắc Giang. Năm 2023, hơn 92% thôn, tổ dân phố của TP đạt danh hiệu văn hóa; tỷ lệ gia đình văn hóa là 96,3%.

Từ năm 2022 đến nay, BTV Huyện ủy Hiệp Hòa có 2 chỉ thị và công văn về tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện phong trào “TDĐKXDĐSVH"; cuộc vận động “TDĐKXDNTM, đô thị văn minh”. Tại thôn Trung Hòa, xã Mai Trung, dù địa bàn rộng với hơn 1,1 nghìn hộ dân, gần 5 nghìn nhân khẩu song cấp ủy Chi bộ đã tập trung xây dựng mối đoàn kết trong cán bộ, đảng viên và nhân dân để đồng lòng giữ vững danh hiệu thôn văn hóa 5 năm liên tục.

Đồng chí Nguyễn Thị Oanh, Bí thư Chi bộ cho biết: Chi bộ ra nghị quyết chuyên đề về tăng cường xây dựng đời sống văn hóa gắn với xây dựng thôn NTM kiểu mẫu. Trong đó giao mỗi tổ đảng phụ trách một nhóm hộ; từng đảng viên vận động gia đình, người thân ủng hộ chủ trương của thôn. Để thực hiện tiêu chí sáng - xanh - sạch - đẹp, các cán bộ, đảng viên vận động từng gia đình tích cực dọn vệ sinh, chăm sóc cây xanh, bồn hoa, lắp đặt điện chiếu sáng ở những trục đường thôn...

Kinh nghiệm được nhiều đơn vị rút ra trong việc xây dựng khu dân cư văn hóa đó là: Cấp ủy phải quan tâm chỉ đạo; phân công rõ trách nhiệm của từng tập thể, cá nhân; phát huy tinh thần gương mẫu, đi đầu của cán bộ, đảng viên. Thường xuyên kiểm tra, giám sát kết quả thực hiện, kịp thời bàn biện pháp tháo gỡ vướng mắc. Phát hiện, nhân rộng những điển hình để tạo sức lan tỏa.

Theo BCĐ phong trào tỉnh, năm 2024, ngành chức năng và các địa phương đẩy mạnh thực hiện các phong trào, cuộc vận động. Qua đó đạt mục tiêu 89,4% hộ gia đình; 80,8% thôn, tổ dân phố được công nhận danh hiệu văn hóa. Đặc biệt, tập trung xây dựng “Khu dân cư văn hóa, sáng - xanh - sạch - đẹp - an toàn”. Thời gian tới, BCĐ phong trào các cấp tiếp tục chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện tốt các tiêu chí xây dựng thôn, tổ dân phố văn hóa với nhiều hình thức. Thường xuyên phối hợp kiểm tra, giám sát; hướng dẫn cơ sở xây dựng, bổ sung nội dung hương ước, quy ước phù hợp với điều kiện thực tiễn ở khu dân cư. Thực hiện nghiêm việc xét tặng danh hiệu “Thôn, tổ dân phố văn hóa” bảo đảm thực chất.

Lệ Thanh - Mai Hương