Xây dựng lộ trình cho xăng E10 ra thị trường

Bộ Công Thương đang tham mưu, trình Chính phủ ban hành lộ trình sử dụng xăng E10 - xăng sinh học được pha trộn 90% xăng khoáng và 10% ethanol, dự kiến từ ngày 01/01/2026. Ảnh: ST

Cần có một lộ trình cụ thể

Khẳng định chủ trương đúng đắn của Chính phủ khi ban hành Quyết định số 53/2012/QĐ-TTg, Bộ Công Thương đánh giá, việc sử dụng nhiên liệu sinh học sẽ giúp Việt Nam đạt được nhiều mục tiêu bảo vệ môi trường đến hạn chế khai thác tài nguyên thiên nhiên, thúc đẩy sản xuất và hình thành nhiều ngành công nghiệp liên quan đến nhiên liệu sinh học.

Nhấn mạnh lộ trình sử dụng nhiên liệu sinh học đã được Chính phủ quyết định từ sớm, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho rằng, thời điểm hiện nay cần thiết phải quy định cụ thể về lộ trình áp dụng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học tại Việt Nam. Theo quy định về phân cấp, phân quyền, Chính phủ giao cho Bộ Công Thương ban hành văn bản quy phạm pháp luật ở cấp độ Thông tư để quy định về lộ trình này.

Tất nhiên, bên cạnh đó, hiện vẫn có nhiều thông tin băn khoăn, lo lắng về mức độ cung ứng ra thị trường nếu chúng ta áp dụng tăng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học vào xăng khoáng, nâng lên mức E10, gấp đôi so với mức phối trộn của xăng E5 hiện nay.

Giải tỏa lo lắng này, theo ông Đào Duy Anh, Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương), sau hơn 12 năm triển khai Quyết định số 53/2012/QĐ-TTg, chúng ta đã hình thành được năng lực sản xuất nguyên liệu đầu vào cho sản xuất cồn ethanol (E100) vượt yêu cầu.

Trên cả nước đã hình thành 06 nhà máy sản xuất ethanol với tổng công suất khoảng 500 ngàn m3, có khả năng đáp ứng khoảng 30 đến 40% nhu cầu pha chế xăng E10 trong nước. Nếu căn cứ vào mức tiêu thụ của năm 2024 là 15 triệu khối xăng thì chúng ta sẽ cần khoảng 1,2-1,5 triệu m3 ethanol.

Trên thế giới, việc sử dụng nhiên liệu sinh học rất phổ biến. Có hơn 60 quốc gia đã sử dụng với quy mô thị trường đạt khoảng 1,89 triệu thùng dầu tương đương/ngày trong năm 2024 và dự kiến sẽ đạt 2,44 triệu thùng dầu tương đương/ngày vào năm 2029. Thậm chí nhiều nước đã có chính sách ưu tiên phát triển nhiên liệu sinh học và kế hoạch sản xuất ở quy mô lớn để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng một cách ổn định.

Việt Nam là một trong những quốc gia đặc biệt quan tâm đến vấn đề môi trường và chống biến đổi khí hậu và đã sớm ban hành lộ trình cắt giảm khí thải, khí nhà kính. Ngày 20/11/2007, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 177/2007/QÐ-TTg về việc “Phê duyệt Ðề án Phát triển nhiên liệu sinh học đến năm 2015, tầm nhìn đến năm 2025”.

Tiếp đó là ban hành Quyết định số 53/2012/QÐ-TTg về “Lộ trình áp dụng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống”; ngày 26/7/2023 ban hành Quyết định số 893/QÐ-TTg về việc “Phê duyệt Quy hoạch tổng thể năng lượng quốc gia thời kỳ 2021-2030 tầm nhìn đến năm 2050”.

Ðáng chú ý, sau cam kết mạnh mẽ tại Hội nghị COP26 về giảm phát thải ròng bằng “0” (Net Zero) vào năm 2050, Chính phủ đã nhanh chóng rà soát lại hệ thống văn bản, quy định pháp luật, có chính sách phát triển nhiên liệu sinh học nhằm thay thế một phần nhiên liệu hóa thạch, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng và bảo vệ môi trường.

Hiện nay, trên thị trường đang kinh doanh loại xăng sinh học E5, tiến tới sẽ kinh doanh loại xăng E10 từ ngày 01/01/2026. Ảnh: ST

Sớm hoàn thiện bộ tiêu chuẩn kỹ thuật làm cơ sở

Đồng thuận với chủ trương của Chính phủ, các cơ quan chức năng từ trung ương đến địa phương đều thấy rõ sự cần thiết trong việc tiếp tục đẩy mạnh sử dụng nhiên liệu sinh học. Hiện nay, các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh xăng dầu trong nước và một số nhà cung cấp nước ngoài cũng ủng hộ việc sử dụng xăng sinh học và có đủ kho lưu trữ, hệ thống phối trộn cơ bản đáp ứng đầy đủ nhu cầu trong nước về xăng sinh học ở mức E5 và sẵn sàng thực hiện phối trộn, tiêu thụ xăng sinh học ở mức cao hơn như E10.

Từ phía doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu quy mô lớn nhất hiện nay, ông Trần Ngọc Năm - Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cho biết, dự kiến từ ngày 01/8/2025, Petrolimex sẽ thí điểm kinh doanh xăng E10 tại các cửa hàng xăng dầu trực thuộc trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh (cũ), từ đó đánh giá phản ứng thị trường, hành vi của người tiêu dùng và mức độ đáp ứng kỹ thuật của hệ thống phân phối.

Ông Cao Hoài Dương - Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOIL) cũng chia sẻ, PVOIL sẵn sàng chuyển sang sản xuất và kinh doanh xăng E10 trên toàn hệ thống từ ngày 01/01/2026 theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Dự kiến tháng 9/2025, PVOIL sẽ triển khai thí điểm bán xăng sinh học E10 tại một số khu vực. Để đảm bảo nguồn Ethanol cho pha chế xăng sinh học E10, PVOIL sẽ mua từ một số nhà máy sản xuất Ethanol ở trong nước và nhập khẩu từ nước ngoài.

Ông Trần Ngọc Năm nhấn mạnh, việc kinh doanh xăng E10 đòi hỏi sự chuẩn bị nghiêm túc về hạ tầng, công nghệ, bồn chứa chuyên dụng cho cồn nhiên liệu và sự phối hợp chặt chẽ từ các nhà máy lọc dầu. Vì vậy, Petrolimex đề xuất Bộ Công Thương sớm có chỉ đạo về tiến độ triển khai, để các thương nhân đầu mối chủ động đầu tư và chuyển đổi hệ thống kỹ thuật đồng thời kiến nghị điều chỉnh một số tiêu chuẩn kỹ thuật (TCVN) hiện tại cho phù hợp với nguồn xăng khoáng trên thị trường quốc tế và tương đồng với yêu cầu tiêu chuẩn kỹ thuật của các nước trong khu vực.

Đồng quan điểm này, bà Nguyễn Thị Trang - đại diện Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam cũng kiến nghị Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ rà soát, điều chỉnh một số quy chuẩn kỹ thuật liên quan đến nhiên liệu sinh học, quy định về đăng ký cơ sở pha chế, quản lý chất lượng xăng dầu để phù hợp với điều kiện thực tế và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp khi triển khai kinh doanh theo lộ trình mới.

Đồng thời, để lộ trình áp dụng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học được triển khai nhanh chóng, hiệu quả, bà Nguyễn Thị Trang đề nghị Bộ Công Thương sớm ban hành lộ trình quy định tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học để các tỉnh, thành phố, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu kịp thời chuẩn bị về cơ sở vật chất, lên phương án kinh doanh phù hợp.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, theo Dự thảo Thông tư quy định lộ trình áp dụng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học tại Việt Nam, từ ngày 01/01/2026, cả nước sẽ chuyển sang sử dụng xăng sinh học E10 và xăng nền phù hợp với quy định của Việt Nam. Từ 01/01/2031, chuyển sang sử dụng E15 hoặc cao hơn căn cứ vào kết quả của giai đoạn triển khai thực hiện xăng E10, tình hình kinh tế - xã hội và sự phát triển của công nghệ thiết bị, động cơ sử dụng xăng tại thời điểm đó.

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân đã giao Cục Đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) tiếp tục hoàn thiện Dự thảo Thông tư và phối hợp với các đơn vị, doanh nghiệp, Hiệp hội kiến nghị Bộ Khoa học và Công nghệ xem xét, rà soát Quy chuẩn kỹ thuật về xăng sinh học để đảm bảo phù hợp với thực tế tại Việt Nam.

Nhằm đảm bảo lộ trình triển khai đồng bộ, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước cần chủ trì, phối hợp với Cục Xuất nhập khẩu và các đơn vị liên quan rà soát, đánh giá, dự báo nhu cầu tiêu thụ xăng dầu nói chung và nhiên liệu E100 nói riêng, tính toán cung - cầu để xây dựng kế hoạch nhập khẩu đảm bảo đủ cung ứng E100 theo nhu cầu pha chế xăng E10. Vụ Dầu khí và Than cần chủ trì xây dựng kế hoạch phát triển nguồn cung E100 để từng bước tự chủ nguồn nhiên liệu sinh học trong nước, giảm dần sự phụ thuộc nguồn cung từ bên ngoài./.

ĐỨC HUY