Xây dựng mục tiêu giảm phát thải, thích ứng biến đổi khí hậu giai đoạn 2026-2035

Là một quốc gia đang phát triển, mới bắt đầu công nghiệp hóa hơn ba thập kỷ qua và chịu ảnh hưởng nặng nề bởi biến đổi khí hậu, dù còn nhiều khó khăn về nguồn lực nhưng Việt Nam vẫn luôn thể hiện tinh thần trách nhiệm và chủ động trong thực hiện các cam kết quốc tế. Việt Nam đã xây dựng và gửi Dự kiến đóng góp do quốc gia tự quyết định (gọi tắt là NDC) vào năm 2015; tiếp tục cập nhật NDC năm 2020 và năm 2022, cùng với cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 đã phản ánh nỗ lực cao của Việt Nam trong việc giảm phát thải khí nhà kính, tăng cường hấp thụ các-bon và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Các quy định của Thỏa thuận Paris và các cam kết quốc tế của Việt Nam, nhất là tại Hội nghị COP26 đã được đưa vào các văn bản pháp luật, các chiến lược, quy hoạch và kế hoạch của Việt Nam. Trong đó, tiêu biểu là Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, Nghị định quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn (2022, sửa đổi bổ sung 2025); Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu đến năm 2050; Đề án triển khai kết quả COP26; Chương trình chuyển đổi năng lượng xanh và giảm phát thải ngành giao thông vận tải; Kế hoạch tăng trưởng xanh 2021-2030; Kế hoạch giảm phát thải khí mê-tan đến 2030; Danh mục lĩnh vực, cơ sở phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính; Đề án phát triển thị trường các-bon; Kế hoạch thích ứng quốc gia; Hệ thống giám sát thích ứng biến đổi khí hậu cấp quốc gia.

Thông tin về dự kiến đóng góp về giảm phát thải khí nhà kính trong lĩnh vực năng lượng, ông Nguyễn Ngọc Hưng, Trưởng nhóm chuyên gia lĩnh vực năng lượng cho biết, trong kịch bản đóng góp do quốc gia tự quyết định giai đoạn 2026 – 2035 (gọi tắt là NDC3.0), tổng phát thải đối với các lĩnh vực thuộc ngành năng lượng như đốt nhiên liệu, công nghiệp năng lượng, công nghiệp sản xuất và xây dựng, giao thông vận tải....chỉ tăng từ 380,2 lên 519,1 triệu tấn CO2 td. Với mức độ này, đến năm 2030 sẽ giảm được 34,6% và 41,7% vào năm 2035 so với kịch bản thông thường.

ông Tăng Thế Cường, Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phát biểu tại hội nghị

Ông Nguyễn Ngọc Hưng cho biết: "Nét mới của NDC3.0 ở lĩnh vực năng lượng cũng như lĩnh vực khác chúng tôi phải xác định chi tiết đối với từng biện pháp để đảm bảo tính khả thi trong thực hiện cũng như tính khả thi trong hậu kiểm những biện pháp này. Ngoài những biện pháp cho từng ngành thì đối với cơ chế khuyến khích liên ngành chúng tôi nghĩ hệ thống phân loại dự án xanh, tín dụng ưu đãi, kể hệ thống thiết lập và trao đổi hạn ngạch phát thải ưu đãi về vốn đầu tư, thuế, đặc biệt là năng lượng tái tạo cần thiết miễn, giảm thuế nhập khẩu công nghệ năng lượng, đặc biệt là những công nghệ về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả xây dựng cơ chế khuyến khích đối với hạ tầng giao thông điện, trạm sạc".

Đề cập đến đóng góp về phát thải khí nhà kính trong lĩnh vực nông nghiệp, ông Mai Văn Trịnh, Trưởng nhóm chuyên gia lĩnh vực nông nghiệp cho rằng, mục tiêu là rà soát và cập nhật NDC trong lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản nhằm đảm bảo các cam kết của Việt Nam với quốc tế về biến đổi khí hậu, hướng tới phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050; đáp ứng mục tiêu chung đến năm 2030 giảm 30% lượng khí metan so với năm 2020; phân tích tính hiệu quả của các hoạt động kinh tế, xác định nhu cầu tài chính và kỹ thuật cụ thể cho đầu tư trong nước và quốc tế. Đồng thời, định hướng cho nền nông nghiệp Việt Nam phát triển theo hướng xanh và bền vững, góp phần giảm thiểu các tác động tiêu cực đến môi trường, nâng cao hiệu quả và giá trị gia tăng trong sản xuất nông nghiệp.

"Tiềm năng giảm phát thải của nông nghiệp thì cũng lớn. Thông qua các biện pháp bón phân hữu cơ, nông nghiệp hữu cơ, kiểm soát chế độ nước cho lúa và xử lý rơm rạ hoặc là các giải pháp chuyển đổi đất lúa kém hiệu quả sang mô hình khác. Ví dụ như cây trồng cạn lúa, tôm thủy sản....", ông Trịnh nói.

Ông Oemar Idoe, Phó Giám đốc Quốc gia Tổ chức Hợp tác quốc tế Đức (GIZ) chia sẻ NDC sẽ mang lại nhiều lợi ích

Phát biểu tại cuộc họp, ông Tăng Thế Cường, Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, thực hiện trách nhiệm của quốc gia thành viên của Thỏa thuận Paris, Việt Nam đang trong quá trình hoàn tất việc xây dựng NDC3.0. Quá trình xây dựng dự thảo NDC3.0 đã được thực hiện theo hướng dẫn của Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu và Thỏa thuận Paris; tính toán phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam. Trong đó, cập nhật những nội dung của các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch mới nhất về ứng phó với biến đổi khí hậu, đảm bảo an ninh năng lượng, phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia, ngành, lĩnh vực. NDC3.0 cũng sẽ thể hiện nỗ lực cao nhất của Việt Nam, qua đó góp phần vào nỗ lực chung toàn cầu về ứng phó với biến đổi khí hậu.

Ông Tăng Thế Cường cho biết: "NDC3.0 lần này sẽ thể hiện nỗ lực cao nhất Việt Nam cố gắng nỗ lực tham gia ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu. Qua đó đóng góp chung vào công cuộc chung của thế giới trong bối cảnh ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu còn phải đối mặt với nhiều thách thức, nhất là về nguồn lực cho cả nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Trong bối cảnh nhiều quốc gia còn quan điểm khác nhau thì sự tập trung về quan điểm cho công tác ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu còn đàm phán. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn nỗ lực tập trung cố gắng thực hiện cam kết".

Tại cuộc họp, các đại biểu tham gia đã trao đổi những vấn đề liên quan như đóng góp về phát thải khí nhà kính trong các lĩnh vực chất thải và các quy trình công nghiệp, làm mát tự động, các nhiệm vụ và giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu và nguồn tài chính khí hậu, đánh giá tác động kinh tế - xã hội và vai trò của các bên liên quan trong thực hiện NDC... chủ trì, với sự tham gia tích cực của các bộ, ngành, chuyên gia, nhà khoa học và được tham vấn rộng rãi các tổ chức, cá nhân, cộng đồng doanh nghiệp và các nhóm bị tác động.

Quang Huy/VOV1