Xây dựng nền hành chính vì dân (kỳ 2)

Kỳ 2: Nâng cao năng lực quản trị

Cùng với những thuận lợi căn bản, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đã đặt ra không ít thách thức trong giai đoạn đầu, nhất là chất lượng cán bộ chưa đồng đều. Do đó, việc điều động, biệt phái cán bộ, công chức, viên chức (CB, CC, VC) về chính quyền cấp xã - nơi được xem là “gốc rễ” của hệ thống hành chính nhà nước, là một trong những giải pháp nâng cao năng lực quản trị địa phương.

Từ sau ngày 1/7/2025, người dân xã An Phú phấn khởi vì thực hiện thủ tục về đất đai thuận lợi. Ảnh: MỸ HOA

"Tinh gọn bộ máy không chỉ là sắp xếp cơ cấu, mà còn là câu chuyện về xây dựng năng lực và chuẩn mực công chức, viên chức cơ sở, vì vậy, lựa chọn biệt phái - hình thức sắp xếp công chức, viên chức có mục tiêu rõ ràng, thời gian cụ thể, nhiệm vụ thiết thực và trách nhiệm ràng buộc. Cách làm này không chỉ đang xử lý vấn đề trước mắt, mà còn mở ra hướng đi dài hạn cho nền hành chính cơ sở qua đội ngũ công chức, viên chức năng động, bản lĩnh”.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh TRẦN PHƯỚC HIỀN

Nhận diện khó khăn

Khi chính quyền địa phương 2 cấp vận hành, cấp xã tiếp nhận thêm khoảng 1.000 nhiệm vụ (từ cấp huyện chuyển về), trong khi đội ngũ CB, CC, VC thiếu hụt cả về số lượng lẫn chuyên môn. Thực tế cho thấy, đội ngũ nhân sự cấp xã có tình trạng nơi thừa, nơi thiếu. Chất lượng, kỹ năng của công chức ở các lĩnh vực đất đai, tài chính - kế toán, công nghệ thông tin... chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Nhiều nơi còn khó khăn về cơ sở hạ tầng, hệ thống dịch vụ công trực tuyến còn bất cập, dữ liệu thiếu đồng bộ.

Bên cạnh đó, mỗi phòng chuyên môn cấp xã phải đảm nhận trung bình từ 4 - 5 lĩnh vực (địa chính, xây dựng, tài nguyên môi trường, kinh tế, văn hóa, xã hội...), trong khi biên chế giảm xuống. Thực tế này khiến nhiều xã buộc phải bố trí cán bộ trái chuyên môn.

Lãnh đạo UBND xã Măng Ri cùng lãnh đạo các phòng chuyên môn trao đổi việc thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội tại địa phương. Ảnh: HOÀNG LỘC.

Chủ tịch UBND xã Rờ Kơi Nguyễn Minh Thuận cho biết, khối lượng công việc rất lớn, trong khi năng lực, kinh nghiệm chuyên môn của một số công chức chưa đáp ứng yêu cầu. Nhiều CB, CC, VC xã phải kiêm nhiệm một số lĩnh vực như công nghệ thông tin, quản lý đất đai, xây dựng... Cơ sở vật chất, trang thiết bị chưa đáp ứng yêu cầu làm việc của bộ máy mới.

“Xã kiến nghị UBND tỉnh quan tâm bố trí kinh phí xây dựng trụ sở làm việc, đầu tư trang thiết bị, máy móc, nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin nhằm đảm bảo yêu cầu công việc”, ông Thuận bày tỏ.

Tại xã An Phú, một trong những xã có địa bàn rộng và dân số đông nhất tỉnh cũng gặp rất nhiều khó khăn trong thực hiện nhiệm vụ, đặc biệt là lĩnh vực nông nghiệp và môi trường (NN&MT). Hiện xã chỉ có 1 lãnh đạo và 3 chuyên viên nhưng phụ trách hàng trăm nhiệm vụ thuộc lĩnh vực NN&MT, trong đó có 15 nhiệm vụ quản lý môi trường.

Phó Trưởng phòng Kinh tế xã An Phú Phan Thanh Sơn chia sẻ, sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, người dân phấn khởi vì giải quyết thủ tục hành chính về đất đai nhanh hơn trước. Tuy nhiên, cán bộ phụ trách lĩnh vực đất đai cấp xã lại luôntrong tình trạng quá tải công việc, phải làm cả ngày thứ bảy, chủ nhật.

Cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng không gian làm việc của bộ máy mới, nên xã Rờ Kơi mượn điểm Trường Tiểu học Rờ Kơi để bố trí nơi làm việc cho một số cán bộ, công chức. Ảnh HOÀNG LỘC.

Còn theo Chủ tịch UBND phường Đức Phổ Trần Ngọc Sang, trong bối cảnh mới, đòi hỏi đội ngũ CB, CC, VC thực hiện nhiệm vụ quản lý NN&MT cấp xã phải có kiến thức chuyên môn tốt, kỹ năng và khả năng xử lý tình huống linh hoạt. Tuy nhiên, nhân lực thực hiện nhiệm vụ quản lý NN&MT cấp xã còn mỏng, chưa tương xứng với nhiệm vụ ngày càng tăng và phức tạp. Đặc biệt sắp tới, trên địa bàn phường Đức Phổ có đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam đi qua, khối lượng công việc liên quan đến quản lý đất đai, giải phóng mặt bằng sẽ rất lớn.

Tiếp sức cho cấp xã

Thời gian đầu triển khai chính quyền địa phương 2 cấp, nhiều địa phương trong tỉnh gặp không ít khó khăn trong việc thực hiện các nhiệm vụ mới. Trước thực tế này, tỉnh đã chủ trương biệt phái 34 công chức, viên chức các sở, ngành về cơ sở, hỗ trợ giải quyết các vấn đề phát sinh, nhất là lĩnh vực đất đai, xây dựng...

Trước đó, khi kết thúc hoạt động cấp huyện, hợp nhất, sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, tỉnh đã điều động 40 cán bộ về công tác tại cơ sở. Đây được xem là một giải pháp chiến lược để nâng cao năng lực cho CB, CC, VC cấp xã; thúc đẩy chuyển đổi số và công nghệ thông tin; xây dựng mối liên kết chặt chẽ giữa các cấp chính quyền.

Theo Giám đốc Sở NN&MT Hồ Trọng Phương, đất đai là lĩnh vực “nóng” và có nhiều vướng mắc nảy sinh từ cơ sở. Chính vì vậy, sở đã thành lập tổ công tác gồm 30 CB, CC, VC do đồng chí phó giám đốc sở làm tổ trưởng về các địa phương để hỗ trợ, tháo gỡ những khó khăn trong giải quyết thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp.

Đồng thời biệt phái 9 công chức, viên chức về cơ sở, hỗ trợ thực hiện các nhiệm vụ lĩnh vực NN&MT. Ngoài ra, tăng cường đào tạo, tập huấn chuyên môn sâu cho đội ngũ thực hiện nhiệm vụ quản lý NN&MT, nhất là lĩnh vực đất đai, để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ.

Thành viên Tổ công tác của Sở Nông nghiệp và Môi trường Phạm Đình Phong trao đổi công việc liên quan đến lĩnh vực đất đai với chuyên viên Phòng Kinh tế xã Đăk Pék. Ảnh: MỸ HOA

Trò chuyện với nhiều CB, CC, VC được biệt phái, họ đều cho rằng, đây cũng là cơ hội để hiểu rõ hơn những vướng mắc ở cơ sở, từ đó tham mưu, đề xuất những chính sách sát thực hơn khi quay về làm việc tại sở, ngành tỉnh. Chuyên viên phòng Quản lý đất đai (Sở NN&MT) Vũ Hải Triều được biệt phái về xã Măng Đen để thực hiện nhiệm vụ quản lý đất đai, trắc địa. Dù đối diện với nhiều thách thức, nhưng anh Triều nhanh chóng bắt tay vào việc.

Từ tư vấn, hướng dẫn bộ phận chuyên môn của xã cách giải quyết từng vụ việc cụ thể; đến nghiên cứu và hướng dẫn, giúp đỡ cán bộ chuyên môn tiếp nhận, xử lý, giải quyết thủ tục hành chính trong lĩnh vực NN&MT cũng như tháo gỡ các vấn đề liên quan đến đất đai. Không chỉ “3 cùng” (cùng ăn, cùng ở, cùng làm) với cán bộ xã Măng Đen, anh Triều còn là “cầu nối” giữa chính quyền cơ sở với cơ quan chuyên môn.

“Trong thời gian biệt phái 3 tháng, tôi còn có nhiệm vụ nắm bắt và phản ánh tình hình quản lý lĩnh vực NN&MT ở cơ sở, báo cáo hằng tuần về Sở NN&MT. Đồng thời phân tích những khó khăn của địa phương, để sở có những điều chỉnh hoặc tham mưu cấp thẩm quyền điều chỉnh phù hợp”, anh Triều bày tỏ.

Công chức Phòng Văn hóa - Xã hội xã Măng Ri Đào Nhật Linh (bên trái) trao đổi công việc về lĩnh vực y tế. Ảnh: HOÀNG LỘC

Chuyên viên phòng Kế hoạch - Nghiệp vụ - Điều dưỡng - Truyền thông và Giáo dục sức khỏe Đào Nhật Linh (Trung tâm Y tế Tu Mơ Rông ) được tăng cường về xã Măng Ri. Chị Linh chia sẻ, lĩnh vực quản lý rộng, địa bàn mới, dân cư phân tán, nhưng với trách nhiệm của bản thân cùng sự tin tưởng, hỗ trợ của cơ quan chủ quản nên sau 1 tháng “3 cùng” ở cơ sở, tôi đã nhanh chóng bắt nhịp với công việc.

Tôi chủ động đề xuất với lãnh đạo phòng và UBND xã phối hợp với các trạm y tế xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện các hoạt động truyền thông. Từ việc tiêm chủng và phòng, chống dịch bệnh; bảo vệ sức khỏe bà mẹ, trẻ em, dinh dưỡng; phòng, chống tai nạn thương tích trẻ em; nước sạch và vệ sinh môi trường, đến tuyên truyền, hướng dẫn người dân đăng ký làm thẻ BHYT.

Với trình độ chuyên môn cao và kinh nghiệm dày dạn ở cấp tỉnh, nhiều cán bộ được điều động, biệt phái về cơ sở đã thổi “làn gió mới”, tạo nên những chuyển biến mạnh mẽ, giúp bộ máy chính quyền địa phương đi vào nền nếp, vận hành thông suốt, hiệu lực, hiệu quả, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội địa phương.

MỸ HOA - HIỀN THU - HOÀNG LỘC

Kỳ cuối: Để vận hành thông suốt, hiệu quả