Xây dựng niềm tin, lấy người dân làm trung tâm để nâng chất lượng y tế cơ sở

Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, ông Saia Ma'u Piukala, Giám đốc WHO khu vực Tây Thái Bình Dương, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức và bà Angela Pratt - Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam tại hội thảo.

Tham dự Hội thảo có: Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức cùng nhiều lãnh đạo các Vụ, Cục, Viện thuộc và trực thuộc Bộ Y tế; bà Trần Thị Giáng Hương - Giám đốc các chương trình kiểm soát bệnh tật của WHO khu vực Tây Thái Bình Dương; bà Angela Pratt - Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam và một số cán bộ của WHO; lãnh đạo Bảo hiểm xã hội Việt Nam, cùng nhiều bộ, ban, ngành, đại biểu đến từ các Đại sứ quán, các cơ quan/tổ chức hợp tác song phương và đa phương, các ngân hàng phát triển, các tổ chức phi chính phủ trong nước và quốc tế; đại diện các trạm y tế xã, phường tại nhiều địa phương.

Không để gián đoạn công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp

Bộ trưởng Đào Hồng Lan trong phát biểu tại hội thảo đã nhấn mạnh y tế cơ sở giữ vai trò quan trọng với nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu hướng tới mục tiêu bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân, bảo đảm công bằng, chất lượng, hiệu quả trong việc chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Xác định phát triển y tế cơ sở là ưu tiên xuyên suốt của ngành y tế, Đảng và Chính phủ đã ban hành các văn bản chỉ đạo, định hướng phát triển y tế cơ sở.

Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh y tế cơ sở giữ vai trò quan trọng với nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu.

Tại buổi làm việc với Bộ Y tế đầu năm 2025, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh các nhiệm vụ của ngành y tế liên quan đến y tế cơ sở, bao gồm đổi mới tư duy về y tế, nâng cao phòng bệnh, chăm sóc sức khỏe ban đầu, củng cố nâng cao chất lượng hệ thống y tế cơ sở, trạm y tế, bảo đảm chất lượng dịch vụ y tế, bao phủ vùng sâu, vùng xa, chất lượng và y đức nguồn nhân lực y tế; chú trọng phòng bệnh, tăng cường sức khỏe cho các nhóm đối tượng khác nhau; việc thực hiện Quyết định 281 ngày 05/04/2024 của Thủ tướng Chính phủ về kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 25 ngày 25/10/2023 của Ban Bí thư về tiếp tục củng cố, hoàn thiện, nâng cao chất lượng hoạt động của y tế cơ sở trong tình hình mới phù hợp với điều kiện tại giai đoạn tổ chức hệ thống y tế theo chính quyền địa phương hai cấp.

Y tế cơ sở sẽ gắn với rất nhiều nội dung đang được xây dựng và triển khai như Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển, cải thiện dinh dưỡng, chăm sóc sức bà mẹ trẻ em, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, tài chính cho y tế cơ sở...

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức phát biểu.

Bộ trưởng Đào Hồng Lan cũng cho hay, ưu tiên chăm sóc sức khỏe ban đầu là cam kết quan trọng, toàn cầu về y tế, được thể hiện tại Tuyên bố Alma- Ata (1978) và tuyên bố Astana (2018).

Ưu tiên này cũng đã nhận được đồng thuận của các quốc gia để bảo đảm sức khỏe cho mọi người, thực hiện mục tiêu bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân và Mục tiêu phát triển bền vững đến năm 2030.

Chăm sóc sức khỏe cho người dân theo hướng toàn diện, lấy con người làm trung tâm, nâng cao năng lực dự phòng càng nhấn mạnh hơn nữa đến vai trò y tế cơ sở. Trong tình hình hiện nay với diễn biến phức tạp của bệnh truyền nhiễm, gánh nặng bệnh không lây nhiễm và các vấn đề y tế khác như già hóa, làm thế nào để tận dụng và phát huy hiệu quả hệ thống y tế cơ sở nhằm cung cấp các dịch vụ dự phòng và chăm sóc sức khỏe đến mỗi người dân tại khắp các vùng miền không phân biệt địa lý, không rào cản tài chính là nhiệm vụ lớn, không những của ngành y tế mà còn nhiều bộ ngành liên quan.

Ông Saia Ma'u Piukala, Giám đốc WHO khu vực Tây Thái Bình Dương nhấn mạnh: Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng về y tế, trong đó có những kết quả có thể sánh ngang với các quốc gia phát triển.

Trong bối cảnh hiện nay, khi Việt Nam đang chuyển đổi sang mô hình địa phương 2 cấp, y tế cơ sở - y tế xã phường sẽ có điều chỉnh nhằm phù hợp và thực hiện hiệu quả mục tiêu đề ra. "Tuy nhiên chúng tôi luôn nhấn mạnh tinh thần không để gián đoạn công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp" - Bộ trưởng Đào Hồng Lan nói.

Phân cấp cơ sở khám chữa bệnh theo 3 cấp chuyên môn kĩ thuật (cấp ban đầu, cấp cơ bản và cấp chuyên sâu) thay thế cho việc phân tuyến theo địa giới hành chính và thay đổi về chuyển tuyến khám chữa bệnh, góp phần củng cố và phát triển y tế cơ sở được rõ ràng, nhất quán và hiệu quả hơn.

Theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, bao phủ BHYT tại Việt Nam đạt hơn 94% cùng với mạng lưới trạm y tế xã/ phường rộng khắp và các trung tâm y tế khu vực trong 34 tỉnh thành phố là điều kiện và động lực để tiếp tục kiện toàn và phát triển y tế cơ sở nhằm thực hiện mục tiêu, bảo vệ chăm sóc và nâng cao cao sức khỏe người dân.

Để phát huy đầy đủ vai trò của y tế cơ sở, ngành y tế cần xây dựng niềm tin của người dân về chất lượng y tế cơ sở trong chăm sóc sức khỏe ban đầu, lấy người dân làm trung tâm, đồng thời hạn chế/loại bỏ các rào cản, tăng khả năng tiếp cận của người dân.

Bà Angela Pratt - Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam phát biểu.

Người đứng đầu ngành y tế cho rằng đây là nhiệm vụ lớn và khó khăn nhưng với nỗ lực của ngành y tế, sự chỉ đạo của Đảng và Chính phủ, sự tham gia của các Bộ ban ngành, của người dân, hợp tác và hỗ trợ từ các đối tác, cùng với việc ứng dụng của công nghệ, công nghệ thông tin, y tế cơ sở sẽ ngày càng được kiện toàn và phát triển đáp ứng nhu cầu của người dân và những thay đổi nhanh chóng về kinh tế và xã hội.

Dịp này, Bộ trưởng Đào Hồng Lan bày tỏ cám ơn sự hỗ trợ, hợp tác của Tổ chức Y tế thế giới cho y tế Việt Nam trong thời gian qua cũng như những sáng kiến, hỗ trợ và hợp tác trong thời gian tới; sự hỗ trợ và phối hợp của các Bộ ban ngành, các Đối tác phát triển cho ngành y tế nói riêng và sự nghiệp chăm sóc nâng cao sức khỏe người dân nói chung.

WHO sẽ tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam trong nâng cao chất lượng y tế cơ sở, bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân

Trong phát biểu tại hội thảo, ông Saia Ma'u Piukala, Giám đốc WHO khu vực Tây Thái Bình Dương nhấn mạnh: Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng về y tế, trong đó có những kết quả có thể sánh ngang với các quốc gia phát triển.

Các đại biểu dự hội thảo.

Việt Nam đã có nhiều tiến bộ về chăm sóc sức khỏe ban đầu, đến năm 2024, Việt Nam đã đạt tỷ lệ bao phủ vắc xin trên 95%, góp phần quan trọng vào quá trình phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch COVID-19 và bảo vệ hàng triệu trẻ em. Mỗi trẻ em được tiêm phòng là mỗi trẻ em được bảo vệ khỏi bệnh tật, và cũng là một gia đình có thêm sự an tâm.

Cùng đó hiện nay, 94% dân số Việt Nam đã có BHYT, từ các gia đình ở đô thị đến những làng quê xa xôi.

Cùng đó nếu như năm 2000, Việt Nam ghi nhận 83 ca tử vong mẹ trên 100.000 ca sinh sống thì đến năm 2023, con số này đã giảm xuống còn 48 ca.

"Thành tựu này phản ánh những nỗ lực bền bỉ suốt nhiều thập kỷ trong ưu tiên đầu tư cho chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em Bên cạnh đó, Việt Nam cũng đã đạt được những tiến bộ quan trọng trong giảm thiểu gánh nặng bệnh sốt rét, đồng thời thể hiện cam kết mạnh mẽ trong lộ trình loại trừ bệnh phong và bệnh dại"- ông Saia Ma'u Piukala nói.

Các đại biểu trong nước và quốc tế thảo luận.

Tuy nhiên cũng theo ông Saia Ma'u Piukala, Việt Nam vẫn còn phải đối mặt với nhiều khó khăn, trước hết đó là bệnh không lây nhiễm gia tăng - đây chính là 4/5 nguyên nhân gia tăng gánh nặng y tế dù Việt Nam đã có nhiều giải pháp ứng phó

Thứ hai là vấn đề già hòa dân số. Sự thay đổi về cơ cấu dân số già, cùng với bệnh không lây nhiễm gia tăng, tình trạng kháng kháng sinh, bệnh nhiễm trùng - truyền nhiễm vẫn thường xuyên gia tăng, xuất hiện càng làm tăng gánh nặng y tế.

"Tuy nhiên cũng có giải pháp là đưa chăm sóc sức khỏe gần dân, cung ứng dịch vụ gần dân nhất thông qua y tế cơ sở để chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân ngay tại nơi họ sinh sống. Đây chính là chìa khóa để chăm sóc sức khỏe nhân dân Việt Nam ngày một tốt hơn bởi y tế cơ sở có thể cung cấp 90% các dịch vụ thiết yếu – cứu sống nhiều người hơn, kéo dài thời gian sống khỏe mạnh và giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế"- Giám đốc WHO khu vực Tây Thái Bình Dương nói.

Ông Saia Ma'u Piukala nhấn mạnh, WHO sẽ tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam trên hành trình này. Việt Nam đang hướng tới một tương lai nơi mọi người dân, ở mọi miền đất nước, đều có thể tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng ngay tại cộng đồng của mình, trong suốt cuộc đời, để có cuộc sống khỏe mạnh và chất lượng.

Bộ trưởng Đào Hồng Lan, ông Saia Ma'u Piukala và các đại biểu chụp ảnh lưu niệm.

Tại hội thảo, các chuyên gia trong nước và quốc tế đã cùng trao đổi, thảo luận về nhiều nội dung liên quan đến tài chính cho y tế cơ sở, thực hiện khám chữa bệnh ở trạm y tế xã, phường theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; các công tác đấu thầu mua sắm, cơ chế thanh toán chi phí khám chữa bệnh...

Báo Sức khỏe và Đời sống sẽ tiếp tục thông tin chi tiết về hội thảo trong các bản tin tiếp theo.

Thái Bình/Ảnh: Trần Minh