Xây dựng nông thôn hiện đại từ chuyển đổi số

Bộ đội biên phòng đồng hành cùng bà con biên giới

Thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, tỉnh Quảng Trị đã huy động hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở vào cuộc một cách quyết liệt.

Là một tỉnh miền Trung còn gặp nhiều khó khăn về kinh tế - xã hội, Quảng Trị đã lựa chọn hướng đi thông qua việc phát triển các mô hình chăn nuôi, trồng trọt hiệu quả. Trong đó, các mô hình như: “Dê giống khởi nghiệp” và “Heo bản quay vòng” do Bộ đội Biên phòng tỉnh triển khai đã mang lại tác động rõ rệt, góp phần nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống cho người dân vùng biên giới.

Những hộ dân được lựa chọn để hỗ trợ con giống đều là hộ nghèo, khó khăn, có mong muốn phát triển kinh tế. Sau khi nhận dê giống, họ được hướng dẫn kỹ thuật chăn nuôi, xây dựng chuồng trại phù hợp, từ đó tự mình vươn lên.

Từ năm 2024, mô hình “Heo bản quay vòng” cũng được triển khai hiệu quả tại xã La Lay. Theo đó, phụ nữ thuộc các hộ tham gia chương trình được trao tặng heo giống để nuôi và nhân đàn, khi đạt kết quả, họ sẽ trích lại một phần con giống để tiếp tục giúp đỡ các hộ nghèo khác. Nhờ cách làm này, nhiều gia đình đã có sinh kế ổn định, đàn heo phát triển tốt, mang lại thu nhập ổn định và bền vững.

Không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ cá nhân, tỉnh Quảng Trị còn quan tâm đến các chương trình hỗ trợ cộng đồng. Mới đây, vào ngày 20/8/2025, Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 79 (Binh đoàn 15) đã trao tặng 40 con bò giống sinh sản cho 36 hộ nghèo và cận nghèo tại cụm Còi, xã Kim Ngân. Tổng giá trị chương trình hơn 880 triệu đồng, bao gồm hỗ trợ làm chuồng trại, cung cấp giống cỏ và tập huấn kỹ thuật nuôi bò.

Bộ đội Biên phòng Quảng Trị hỗ trợ nhiều mô hình sinh kế hiệu quả giúp bà con (Ảnh: Bộ KH&CN)

Chương trình không chỉ mang tính hỗ trợ trước mắt mà còn hướng tới giải pháp bền vững, phù hợp với tập quán canh tác của người dân vùng cao, đồng thời thể hiện sự quan tâm thiết thực của Bộ Quốc phòng đối với đồng bào dân tộc thiểu số.

Những kết quả tích cực từ các mô hình sinh kế đã góp phần giảm rõ rệt tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn tỉnh. Hơn hết, các chương trình đã khơi dậy tinh thần tự lực, ý chí vươn lên của người dân, đặc biệt là ở khu vực biên giới. Đây cũng là minh chứng cho sự gắn bó, đồng hành giữa lực lượng Bộ đội Biên phòng và nhân dân, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân vững chắc, bảo vệ chủ quyền biên giới quốc gia.

Tiến tới hoàn thiện mô hình nông thôn văn minh, nhân văn, bền vững

Theo Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình mục tiêu quốc gia, công tác xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2026-2035 được xây dựng với các định hướng chiến lược với tầm nhìn dài hạn. Trọng tâm của Chiến lược là đảm bảo phát triển bao trùm, bền vững; lấy người dân làm trung tâm và chủ thể; gắn kết hiệu quả giữa xây dựng nông thôn mới và công tác giảm nghèo bền vững.

Giai đoạn 2026-2035, phấn đấu xây dựng nông thôn mới hiện đại, toàn diện, bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu. Thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn theo hướng đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; nâng cao thu nhập, chất lượng sống và khả năng tiếp cận dịch vụ thiết yếu của người dân nông thôn, từng bước tiệm cận mức sống đô thị. Xây dựng nông thôn xanh, sạch, đẹp, an toàn, đậm bản sắc văn hóa; bảo đảm an sinh xã hội, giảm nghèo nhanh, bền vững; giữ vững quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội; hình thành cộng đồng nông thôn văn minh, nhân văn, gắn kết và hạnh phúc.

Điểm mới nổi bật của chương trình là phương thức thực hiện tích hợp đa ngành, đa mục tiêu. Trung ương xây dựng khung chương trình, tiêu chí, định mức phân bổ nguồn lực, theo dõi bằng kết quả đầu ra; trong khi địa phương được tăng quyền chủ động, triển khai phù hợp điều kiện thực tế, phát huy vai trò người dân, doanh nghiệp và cộng đồng.

Các mục tiêu đặt ra đến năm 2030: Thu nhập bình quân khu vực nông thôn tăng ít nhất 2,5 lần so với 2020; không còn hộ nghèo theo chuẩn đa chiều giai đoạn 2022 - 2025; 80% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó ít nhất 35% đạt nông thôn mới nâng cao và 10% đạt chuẩn nông thôn mới hiện đại. Đến 2035, tỷ lệ xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng lên 90%, hộ nghèo đa chiều giảm xuống dưới 1%, tiến tới hoàn thiện mô hình nông thôn văn minh, nhân văn, bền vững.

Thúc đẩy chuyển đổi số, kinh tế nông thôn xanh và sáng tạo

Để đạt được các mục tiêu, chương trình đề ra hệ thống nội dung thực hiện toàn diện, trong đó lấy quy hoạch tích hợp làm nền tảng, xác định rõ vai trò của nông thôn trong phát triển vùng. Phát triển đồng bộ hạ tầng kinh tế - xã hội, kết nối hiệu quả liên vùng, gắn sinh kế với thích ứng biến đổi khí hậu.

Trong phát triển kinh tế nông thôn, chương trình đã nhấn mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, phát triển theo hướng hiện đại, xanh, tuần hoàn và hiệu quả, thúc đẩy nông nghiệp công nghệ cao, sản phẩm OCOP, du lịch nông thôn và làng nghề truyền thống. Đồng thời, tăng cường liên kết chuỗi giá trị, hỗ trợ hợp tác xã, thương mại điện tử, tạo sinh kế cho người nghèo, phụ nữ, người dân tộc thiểu số.

Về xã hội, chương trình đặt mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục - y tế cơ sở, bảo đảm tiếp cận dịch vụ cơ bản, an sinh cho nhóm yếu thế, chăm sóc người cao tuổi, người khuyết tật, phát triển môi trường sống nhân văn, an toàn. Chính quyền cơ sở sẽ được củng cố hiệu lực, nâng cao năng lực quản trị, thúc đẩy chuyển đổi số trong cung cấp dịch vụ công.

`Môi trường nông thôn sẽ được chú trọng quản lý chất thải, quy hoạch không gian, phát triển mô hình làng kiểu mẫu, nghĩa trang văn minh. Song song, lực lượng dân quân và phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” tiếp tục phát huy vai trò nền tảng bảo vệ sự ổn định ở cơ sở.

Về giải pháp, chương trình đặt trọng tâm vào hoàn thiện cơ chế, chính sách; tăng phân cấp, phân quyền cho cấp cơ sở; khuyến khích hợp tác công - tư; phát triển tín dụng phù hợp cho sản xuất nhỏ, OCOP, nước sạch, vệ sinh. Đặc biệt, sẽ thí điểm mô hình “nông thôn mới hạnh phúc”, tích hợp hài hòa giữa phát triển kinh tế, an sinh xã hội, môi trường và giá trị văn hóa cộng đồng.

Ngoài ra, chương trình thúc đẩy truyền thông sẽ được đổi mới theo hướng hiện đại, đa nền tảng, tăng cường minh bạch, giám sát và xử lý sai phạm. Chương trình khuyến khích sự tham gia rộng rãi của cộng đồng, người dân và doanh nghiệp trong từng giai đoạn triển khai.

Với chiến lược bài bản và định hướng dài hạn, chương trình kỳ vọng sẽ tạo ra bước đột phá trong phát triển nông thôn Việt Nam, nơi không chỉ phát triển kinh tế bền vững, mà còn là không gian sống gắn kết, văn minh và hạnh phúc.

Nguyệt Thương