Xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam
Đây là mục VII trong Dự thảo báo cáo chính trị. So với Nghị quyết số 33-NQ/TW tại Hội nghị Trung ương 9 khóa XI và văn kiện Đại hội XII lần này có khác. Nghị quyết 33 và Đại hội XII bàn về 'Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước'. Đại hội XII viết 'Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam'.
Sự khác nhau hay trở lại đúng văn kiện Đại hội XII hay Nghị quyết 33 không thật sự quan trọng, không nhất thiết hay bắt buộc giống hay khác. Vấn đề là tính hợp lý. Dự thảo lần này, thay vì “phát triển”, dùng cụm từ “phát huy”; thay vì chỉ có hai từ “văn hóa”, nay bổ sung “giá trị văn hóa”; thay vì chỉ có bốn từ “con người Việt Nam”, nay thêm “sức mạnh con người Việt Nam”. Những thay đổi, bổ sung này cần được nghiên cứu tiếp, vì đặt trong phần viết về văn hóa.
Riêng hai từ “sức mạnh” có thể là đúng, không sai, nhưng đã thật sự hợp lý chưa thì cần nghiên cứu kỹ hơn. Vì nói văn hóa là nói tới cái tinh tế, cái đẹp, cái giá trị - dù nhỏ - trong ứng xử, phản ánh những giá trị về chân, thiện, mỹ, trong đạo đức, lối sống, tâm hồn, nhân cách… Một con người có tính liêm sỉ, chính tâm là có văn hóa. Chúng ta có thể nói phát huy giá trị con người Việt Nam hay sức mạnh dân tộc. Vì vậy kiến nghị thay bằng tiêu đề “Xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, con người Việt Nam” (tiêu đề này cũng phù hợp, thống nhất với điểm 7, mục III, phần thứ nhất của Báo cáo đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội 5 năm 2016 - 2020 và phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025).
Trong phần này, nên có một đoạn khẳng định văn hóa là nền tảng, thước đo của phát triển đất nước (không chỉ là nền tảng tinh thần của xã hội). Điều này phù hợp với cách trình bày ở mục V “giáo dục và đào tạo cùng với khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu, là động lực then chốt để phát triển đất nước”. Khi nói về các chuẩn mực văn hóa, cùng với văn hóa lãnh đạo, văn hóa quản lý… nên bổ sung văn hóa đạo đức, văn hóa lối sống, văn hóa chính trị (chuẩn mực này cần được khẳng định lại ở mục viết về xây dựng Đảng). Trong mục VII này có cụm từ “hệ giá trị quốc gia”. Đây có thể là lần đầu đưa vào văn kiện Đảng? Vì vậy, cần phải được nghiên cứu thêm.
Quang Sáng (tổng hợp)
Xem thêm: Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng