Xe điện sẽ rẻ hơn so với xe động cơ đốt trong năm 2027

Nhà máy của Tesla ở Thượng Hải đã đi tiên phong trong việc giảm chi phí lắp ráp, bao gồm cả việc sử dụng công nghệ đúc siêu lớn "gigacasting" thay vì hàn.

Pedro Pacheco, phó chủ tịch phụ trách nghiên cứu của Gartner cho biết, xe điện sẽ rẻ hơn so với ô tô đốt trong vào năm 2027 nhờ kỹ thuật sản xuất mới và chi phí pin thấp hơn

Chi phí pin đang giảm, nhưng chi phí sản xuất sẽ giảm nhanh hơn nhờ những đổi mới như “gigacasting”, trong đó các phần lớn của ô tô được đúc thành một bộ phận duy nhất, thay vì sử dụng hàng chục mối hàn và chất kết dính. Tesla, được Pacheco và các chuyên gia khác coi là công ty đi đầu về đổi mới trong việc cắt giảm chi phí lắp ráp, là công ty tiên phong trong gigacasting.

“Tesla và những hãng khác đã xem xét việc sản xuất theo một cách hoàn toàn mới”, Pacheco nói.

Tỷ lệ áp dụng xe điện đã chậm lại ở một số thị trường trọng điểm, bao gồm cả Mỹ và Châu Âu, và các chuyên gia cho rằng điều quan trọng đối với các nhà sản xuất ô tô là tung ra các mẫu xe giá rẻ hơn.

Pacheco cho biết chỉ riêng gigacasting có thể giảm chi phí của EV “ít nhất” 20%. Ông cho biết, những khoản tiết kiệm khác có thể đến từ việc sử dụng bộ pin làm thành phần cấu trúc. Chi phí pin đã giảm trong nhiều năm, nhưng chi phí lắp ráp giảm là một “yếu tố bất ngờ” sẽ đưa xe điện ngang bằng với xe ICE nhanh hơn người ta nghĩ.

“Chúng ta đang đạt đến điểm bùng phát này sớm hơn dự kiến. Nền tảng xe điện chuyên dụng đã giúp các nhà sản xuất ô tô tự do thiết kế dây chuyền lắp ráp phù hợp với đặc điểm của họ, bao gồm hệ thống truyền động nhỏ hơn và sàn pin phẳng”, Pacheco nói.

Ngược lại, nền tảng “đa năng lượng” đặt ra những hạn chế vì chúng cần có khả năng chứa một bình xăng hoặc không gian cho động cơ/hộp số, ông nói.

Liệu những khoản tiết kiệm này có chuyển thành giá trưng bày thấp hơn hay không và khi nào tùy thuộc vào nhà sản xuất, mặc dù trung bình, mức giá tương đương giữa các mẫu xe điện và ICE tương đương sẽ đạt được vào năm 2027.

Những công ty mới như BYD và Tesla có thể đủ khả năng để giảm giá vì chi phí của họ đủ thấp để làm như vậy mà không ảnh hưởng quá nhiều đến lợi nhuận của họ.

Gartner vẫn dự báo doanh số bán xe điện sẽ tăng trưởng mạnh mẽ, với một nửa số ô tô bán ra vào năm 2030 là xe chạy hoàn toàn bằng điện. Nhưng Pacheco cho biết thị trường đang chuyển sang giai đoạn “sống sót của kẻ mạnh nhất” so với “cơn sốt vàng” trước đó đối với các nhà sản xuất xe điện.

Ông mô tả năm 2024 là một năm chuyển đổi ở thị trường xe điện châu Âu, khi các công ty Trung Quốc như BYD và MG xây dựng mạng lưới bán hàng và dòng sản phẩm của họ, trong khi các nhà sản xuất ô tô truyền thống như Renault và Stellantis sẽ tung ra các mẫu xe giá rẻ hơn.

Ông nói: “Có nhiều điều đang xảy ra có thể không nhất thiết ảnh hưởng đến doanh số bán hàng, nhưng họ đang chuẩn bị cho một điều gì đó lớn lao hơn nhiều”.

Một số công ty khởi nghiệp xe điện nổi tiếng đã gặp khó khăn trong năm qua, bao gồm cả Nio, công ty tiếp tục thua lỗ lớn; Polestar, người có giá cổ phiếu đã giảm mạnh kể từ khi IPO; và Lucid, đã cắt giảm 90% dự báo sản lượng vào năm 2024. Những người khác đang gặp khó khăn bao gồm Fisker, công ty đang đàm phán với Nissan và HiPhi, công ty gần đây đã đình chỉ hoạt động trong sáu tháng.

Gartner dự đoán rằng 15% công ty trong chuỗi giá trị xe điện được thành lập trong thập kỷ qua sẽ thất bại, đặc biệt là những công ty phụ thuộc vào việc tiếp tục đầu tư bên ngoài để tiếp tục hoạt động.

Pacheco nói: “Chúng ta đang chuyển sang một giai đoạn mới, nơi BEV không thể bán vì ưu đãi hoặc lợi ích môi trường. Chúng phải là một sản phẩm xuất sắc về mọi mặt so với xe động cơ đốt trong”.

Sự gia tăng phổ biến của xe điện trong vài năm qua là không thể phủ nhận: doanh số bán xe điện đạt 6,6 triệu chiếc trên toàn cầu vào năm 2021. Đó chỉ là 9% tổng thị trường toàn cầu, nhưng đó cũng là con số gấp ba lần so với hai năm trước đó, chỉ ra sự bùng nổ về mức độ phổ biến của xe chạy bằng điện.

2 triệu xe điện đã được bán trên toàn cầu trong quý đầu tiên của năm 2022 - tăng 75% so với cùng kỳ năm ngoái - và người ta dự đoán rằng doanh số bán xe chạy bằng pin sẽ đạt 25,3 triệu vào năm 2030, mặc dù một số dự đoán cho rằng con số đó thậm chí còn cao hơn.

Có rất nhiều lý do đằng sau sự lựa chọn này, trong số đó có giảm chi phí nhiên liệu, ít khí thải hơn, giảm thuế đường bộ và tăng khả năng tiếp cận các khu vực trung tâm thành phố với các hạn chế của ICE, ưu đãi thuế, hiệu suất, ưu đãi ngày càng tăng của các OEM, v.v... Nhưng còn mức giá thì sao so với các loại nhiên liệu khác? Hầu hết mọi người có thể thực sự thích ý tưởng về một chiếc ô tô điện mới, nhưng lại không đặc biệt thích thú với những mức giá đi kèm.

Vậy xe điện còn cách mức giá ngang bằng đến mức nào? Nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Chi phí vốn luôn là yếu tố chính trong quyết định mua xe điện, với 63% người tiêu dùng tin rằng xe điện vượt quá ngân sách của họ. Một số người tiêu dùng này nhận thấy chi phí trả trước thường cao hơn là rào cản không thể vượt qua đối với việc áp dụng xe điện. Một lần nữa, sự ngang bằng giữa xe EV và xe ICE không yêu cầu giá nhãn phải giống hệt nhau.

Để tổng chi phí sở hữu của xe điện (“TCO”) - toàn bộ chi phí sở hữu và vận hành một phương tiện, bao gồm các yếu tố đầu vào như giá mua và giá nhiên liệu - trở thành yếu tố quyết định quan trọng nhất đối với người tiêu dùng, chi phí vận hành của cả hai loại phương tiện phương tiện phải được minh bạch

Theo một báo cáo do Clean Technica công bố, một số chuyên gia chỉ ra rằng TCO của xe điện đã thấp hơn so với đối tác ICE của nó. Deloitte đã kết luận rằng giá đã đạt đến mức ngang bằng, nếu bạn xem xét các khoản trợ cấp ở các thị trường khác nhau và TCO. Các chuyên gia nói rằng những điểm cộng khác dành cho xe điện hiện nay còn bao gồm thực tế là phạm vi lái xe của xe điện đã tương đương với phạm vi lái xe của xe ICE và số lượng mẫu xe có sẵn ngày càng tăng. Một số nhà phân tích dè dặt hơn mong đợi sự ngang bằng về TCO giữa xe EV và xe ICE ngay từ năm 2024 đến năm 2026 đối với xe điện có phạm vi hoạt động ngắn hơn và từ năm 2027 đến năm 2030 đối với xe điện có phạm vi hoạt động dài hơn.

Lập luận chung về sự ngang bằng của chi phí xe điện với xe ICE, dựa trên TCO mà không xem xét bất kỳ ưu đãi thuế nào, là giá gói pin với giá mua trả trước thấp hơn. Hiện nay, pin xe điện chiếm 30-35% giá xe điện. Giá pin xe điện giảm 6% trong khoảng thời gian từ năm 2020 đến năm 2021, đạt mức giá trung bình là 132 USD/kWh vào năm 2021. Theo khảo sát giá pin hàng năm năm 2021 của Bloomberg NEF, do giá nguyên liệu thô cao hơn nên mức tăng giá 3 USD đã diễn ra vào năm 2022, đến mức 135 USD/kWh.

Khi giá pin vượt qua ngưỡng thử nghiệm phương tiện, được hỗ trợ bởi các chiến lược chuỗi cung ứng linh hoạt hơn để giúp nguồn cung cấp pin có giá cả phải chăng hơn, pin sẽ đạt được mức giá ngang bằng trên cơ sở TCO. Hầu hết các nhà phân tích đều đồng ý rằng sự ngang bằng về giá giữa xe EV và xe ICE sẽ xảy ra vào khoảng giữa năm 2023 và 2025.

Nam Nguyễn