Xe điện thêm lợi thế cạnh tranh với xe xăng

Xe điện tiếp tục bùng nổ

Ngày 27 và 28/2 là khoảng thời gian khá căng thẳng với các chủ đại lý bán ô tô điện, khi có thông tin rò rỉ về việc Bộ Tài chính đề xuất gia hạn chính sách miễn lệ phí trước bạ cho xe điện. Thông tin chưa được cấp có thẩm quyền xác nhận, trong khi các giao dịch với khách hàng đều phải ký kết theo lịch hẹn.

Xe điện lắp ráp và nhập khẩu tiếp tục được miễn phí trước bạ thêm hai năm kể từ tháng 3/2025.

Trao đổi với PV, lãnh đạo một đại lý ô tô điện ở Nam Từ Liêm (Hà Nội) cho biết: "Nếu chính sách thay đổi, tức là không gia hạn, cả đại lý và khách hàng đều sẽ rất rối. Đại lý tin rằng sẽ miễn phí trước bạ, nếu chính sách thay đổi (phải nộp 50% phí trước bạ) có thể khách hàng "quay xe" đổi ý, hợp đồng phải thương thảo lại từ đầu. Rất may sau đó Chính phủ tiếp tục gia hạn".

Nhìn lại ba năm thực thi chính sách, được miễn khoản lệ phí trước bạ (từ 10-12% giá niêm yết xe điện) giúp chi phí lăn bánh giảm tương ứng, khuyến khích người dân sử dụng xe điện.

Theo số liệu từ Bộ Tài chính, xe điện tăng dần tỷ trọng trong sản lượng tiêu dùng ô tô trên cả nước. Năm 2022, số lượng xe ô tô điện kê khai miễn lệ phí trước bạ lần đầu chỉ 4.040 xe thì sang năm 2023, con số là 29.281 xe. Năm 2024, số ô tô điện miễn lệ phí trước bạ lần đầu đã lên đến 79.781 xe.

Cuộc đấu giữa VinFast và xe Trung Quốc

Như vậy, chỉ sau ba năm, lượng xe điện lăn bánh tăng gần 20 lần, đạt tổng cộng khoảng 113 nghìn chiếc. Tuy nhiên, chính sách này ưu đãi cho cả xe điện nhập khẩu, giúp xe điện nước ngoài có cơ hội tràn vào Việt Nam.

Xe điện BYD.

Ghi nhận của PV, ngoài hai nhãn hiệu lắp ráp nội địa VinFast và Wuling, đến nay đã có thêm 6 nhãn hiệu xe điện nước ngoài phân phối bán lẻ trong nước, gồm BYD, Aion, Mercedes, Audi, Porsche và Roll-Royce; chia thành hai nhóm xuất xứ, gồm Trung Quốc và EU.

Đặc thù của nhóm xe điện xuất xứ EU là các nhãn hiệu hạng sang như Mercedes (4 tỷ đồng, bản EQE SUV) cho đến hạng siêu sang Roll-Royce (18 tỷ đồng, bản Spectre) không dành cho đại chúng, sản lượng tiêu thụ không đáng kể.

Theo chuyên gia ô tô Nguyễn Minh Đồng, thị trường xe điện hai năm tới vẫn là cuộc đấu giữa VinFast và các thương hiệu Trung Quốc, gồm Wuling, BYD, Aion và những cái tên mới chưa trình làng.

Bên cạnh nhóm khách hàng cá nhân, Wuling và BYD cũng bắt đầu giao lô xe cho những công ty dịch vụ vận tải. Đây là chỉ báo cho thấy xe điện giá rẻ sẽ xâm nhập thị trường rất nhanh trong năm nay.

Hãng xe truyền thống đứng trước áp lực

Lãnh đạo một đại lý xe Nhật Bản tại quận Long Biên (Hà Nội) thừa nhận, xe điện đã gây sức ép nhất định lên các xe truyền thống ở vài phân khúc. Đơn cử, xe điện cỡ nhỏ gây khó khăn cho xe xăng thuộc phân khúc sedan hạng B. Đặc biệt là xe xăng cỡ nhỏ hạng A bị cạnh tranh gay gắt về giá, thị phần thu hẹp đáng kể.

"Năm ngoái, nếu không có chính sách 3 tháng giảm 50% phí trước bạ cho xe lắp ráp trong nước, tiêu thụ xe xăng chưa chắc bật lên so với năm 2023. Chưa kể sức ép rất lớn từ hãng xe điện mở showroom hoành tráng ngay bên cạnh chúng tôi, liên tục ra mẫu mới, nhãn hiệu mới", vị giám đốc đại lý nói.

Nhìn vào số liệu thống kê, tiêu thụ xe điện năm 2024 đạt gần 80 nghìn xe, so với tổng sản lượng toàn ngành 495 nghìn xe, tỷ lệ xe điện thâm nhập thị trường khoảng 16%. Lượng xe truyền thống chỉ tăng trưởng khoảng 6% năm ngoái. Con số minh chứng tiêu dùng xe xăng dầu có dấu hiệu đi ngang, trong khi tiêu thụ xe điện bùng nổ, đóng góp phần lớn vào tăng trưởng toàn ngành 22%.

Đại diện Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho biết: "VAMA ủng hộ chính sách với xe điện, tuy nhiên hiệp hội vẫn kiên trì kiến nghị Chính phủ xem xét giảm lệ phí trước bạ đối với dòng xe hybrid tự sạc (HEV), hybrid sạc ngoài (PHEV) để có sự chuyển đổi hài hòa sang xe điện".

Để hài hòa chính sách giữa các dòng xe, trong văn bản góp ý dự thảo Nghị định 51/2025, Bộ Công thương đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu chính sách miễn giảm lệ phí trước bạ với các loại xe sử dụng năng lượng sạch, xanh, thân thiện môi trường như xe hybrid tự sạc (HEV), xe hybrid sạc ngoài (PHEV) và xe điện dùng pin nhiên liệu thuần túy (FCEV); xem xét cân nhắc tỷ lệ miễn giảm dựa trên cơ sở mức phát thải CO2 nhằm khuyến khích phát triển giao thông xanh.

Lam Anh