Xe máy điện tại Trung Quốc: Giải pháp tiết kiệm năng lượng và thân thiện với môi trường

Năm 2024, lượng mua xe điện của ngành giao hàng nhanh tại Trung Quốc vượt trên 2 triệu xe.

Là phương tiện di chuyển thân thiện với môi trường, xe máy điện đã trở thành một phần quan trọng trong quá trình chuyển đổi điện hóa giao thông toàn cầu. Được thúc đẩy bởi sự chuyển đổi cơ cấu năng lượng toàn cầu và “cuộc cách mạng giao thông xanh”, ngành công nghiệp xe máy điện đang đứng trước cơ hội phát triển mang tính lịch sử.

Cùng với nhu cầu tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường ngày càng tăng, việc điện khí hóa xe máy ngày càng nhận được sự quan tâm và thúc đẩy từ nhiều quốc gia. Theo thống kê của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), năm 2024, số lượng xe máy điện trên thế giới đã vượt trên 350 triệu chiếc, với doanh số đạt 60 triệu chiếc/năm, trong đó thị trường Trung Quốc chiếm hơn 60%. Cùng với chiến lược quốc gia “carbon kép” đặt mục tiêu giảm phát thải carbon theo hai giai đoạn và chính sách “tiêu chuẩn quốc gia mới”, ngành công nghiệp xe máy điện của Trung Quốc đã hình thành hệ thống chuỗi công nghiệp hoàn chỉnh và thị trường tiêu thụ lớn nhất thế giới.

Việc liên tục đưa ra các chính sách có hiệu quả là động lực chính cho sự phát triển của ngành công nghiệp xe máy điện Trung Quốc. “Thông số kỹ thuật an toàn xe máy điện” mới được sửa đổi năm 2024 nâng tiêu chuẩn an toàn pin lên tầm quốc tế, buộc ngành này phải nâng cấp công nghệ. Các thành phố khác nhau đã có những điều chỉnh khác nhau về chính sách. Ví dụ, thành phố Thâm Quyến, tỉnh Quảng Đông, cho phép tăng 30% số lượng xe máy điện được đăng ký, điều này trực tiếp kích thích nhu cầu thị trường. Ngoài ra, một số tỉnh, thành khác hỗ trợ từ 500-2.000 Nhân dân tệ (NDT), khoảng 70 - 278 USD, cho việc chuyển đổi sang sử dụng xe máy điện.

Tại Trung Quốc, người sử dụng xe đạp điện và xe máy điện có thể đổi pin đã sử dụng hết bất cứ đâu trong thành phố.

Ngoài ra, đột phá công nghệ và giảm chi phí là động lực chính cho việc chuyển đổi việc sử dụng xe máy truyền thống. Hiện nay, nhờ công nghệ tiên tiến, tuổi thọ pin đã vượt quá 150km, giá thành giảm 40% so với năm 2020. Hiệu suất của động cơ moay-ơ (còn gọi là động cơ trục) đã tăng lên hơn 92%, tỷ lệ thu hồi năng lượng của công nghệ phanh tái tạo đạt 15%. Theo thống kê, chi phí của xe máy điện trong suốt vòng đời thấp hơn xe máy chạy bằng nhiên liệu xăng, và có thể tiết kiệm chi phí khoảng 8.000 NDT (khoảng 1.114 USD) trong chu kỳ sử dụng 3 năm.

Sự bùng nổ của các kịch bản tiêu dùng mới tạo ra không gian tăng trưởng. Quy mô của ngành giao hàng nhanh đã vượt quá 500 tỷ NDT, và các nền tảng giao đồ ăn nhanh đang đẩy nhanh việc thay thế đội xe bằng xe điện. Năm 2024, lượng mua xe của ngành này vượt trên 2 triệu xe. Xe máy điện dùng chung đang phát triển nhanh chóng ở các thành phố hạng hai và hạng ba, và hãng Hellobike đã triển khai 1,5 triệu xe. Thị trường giải trí và nghỉ dưỡng đang phát triển mạnh mẽ, các phân khúc phụ như xe máy điện địa hình và xe máy đua có tốc độ tăng trưởng hằng năm hơn 60%.

Tuy nhiên, việc sử dụng xe máy điện cũng có những hạn chế. Chính quyền các cấp tại Trung Quốc liên tục ban hành các quy định mới, để quản lý toàn diện sự an toàn công nghiệp đối với xe máy điện, tăng cường giám sát từ khâu sản xuất, kinh doanh đến sạc và thay pin, tiêu hủy và tái chế..., nhằm nâng cao mức độ an toàn tổng thể. Ví dụ, sau ngày 15/4/2024, Trung Quốc đã ban hành tiêu chuẩn quốc gia mới đối với người sử dụng xe máy điện, nhấn mạnh 6 điều kiện cơ bản, bao gồm: Bắt buộc đội mũ bảo hiểm đạt chuẩn; nghiêm cấm tự ý hoán cải xe trái phép; đi đúng làn đường quy định; hạn chế chở trẻ em dưới 12 tuổi; tuân thủ luật giao thông, bao gồm cấm vượt đèn đỏ và lái xe ngược chiều; xe phải được đăng ký trước khi lưu thông. Các tỉnh, thành phố cũng đang xây dựng các quy định tương ứng dựa trên điều kiện cụ thể riêng của mình.

Việc chuyển đổi sang sử dụng xe đạp điện và xe máy điện tại các thành phố tại Trung Quốc hiện rất phổ biến.

Để ứng phó với các nguy cơ mất an toàn khi sạc xe máy điện, tháng 4/2024, Quốc vụ viện Trung Quốc đã triển khai chiến dịch chấn chỉnh toàn quốc đối với toàn bộ chuỗi nguy cơ mất an toàn của xe điện. Hiện nay, 245.000 trong số 530.000 khu dân cư trên toàn quốc đã hoàn thành việc xây dựng các trạm sạc xe điện theo yêu cầu; hơn 24 triệu trạm sạc đã được bổ sung, nâng tổng số lên 36,1 triệu trạm. Ngoài việc giải quyết hiệu quả mâu thuẫn cung cầu về bãi đỗ xe và trạm sạc, công tác chấn chỉnh còn đạt được kết quả trong việc hạn chế hiệu quả tình trạng cháy xe điện và giảm thiểu nguy cơ rủi ro tồn kho xe điện.

Ngoài ra, công nghệ thông minh cũng đang được tích hợp vào ngành công nghiệp xe máy điện để giúp đảm bảo an toàn khi lái xe. Hệ thống tránh va chạm thông minh có thể kích hoạt cảnh báo va chạm và tự động phanh khi cần thiết; với sự trợ giúp của ứng dụng thực tế tăng cường (AR), công nghệ hiển thị thông tin trên kính chắn gió HUD (Head-Up Display) của mũ bảo hiểm thông minh “ảo hóa” thông tin dẫn đường và các thông tin khác" để người lái xe có thể xem trước hướng dẫn lộ trình dẫn đường; công nghệ tự cân bằng và công nghệ hỗ trợ lái xe có thể giúp giảm bớt khó khăn khi điều khiển xe máy điện và giúp người lái xe điều khiển xe thuận tiện hơn... Với việc ứng dụng sâu rộng công nghệ thông tin thế hệ mới, việc lái xe máy điện đã trở nên an toàn hơn, tiện lợi hơn và thú vị hơn.

Bài và ảnh: Công Tuyên (TTXVN)