Xe máy xăng sắp rút khỏi Vành đai 1: Người dân được hỗ trợ gì?
Từ tháng 7/2026, mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch (xe máy chạy xăng dầu - PV) sẽ bị cấm lưu thông trong khu vực vành đai 1 Hà Nội. Người dân được hỗ trợ gì để không bị động trước bài toán an sinh, chi phí chuyển đổi phương tiện bởi sự thay đổi này?
Hơn 6,9 triệu xe máy
Theo thống kê của Sở Xây dựng TP Hà Nội, tính đến hết tháng 4, thành phố có hơn 8 triệu phương tiện, trong đó trên 1,1 triệu ô tô và hơn 6,9 triệu xe máy với gần 73% xe đã sử dụng trên 10 năm.
Trên thực tế, con số có thể cao hơn. Chưa kể xe của người dân các vùng lân cận vào Hà Nội làm ăn buôn bán hằng ngày.
Tại buổi làm việc với Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) mới đây, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết, một đô thị không thể hiện đại được, không thể có một môi trường tốt nếu phát triển xe máy như hiện nay. Chính vì vậy, từ năm 2017, HĐND TP Hà Nội đã có dự lệnh về vấn đề xe máy nói chung và vùng phát thải thấp nói riêng.
Lãnh đạo TP Hà Nội cho biết, Hà Nội sẽ triển khai vùng phát thải thấp tại 4 quận nội đô (cũ), với các bước thực hiện được xem xét kỹ lưỡng. Trước mắt, sẽ áp dụng cho xe máy và tiếp tục nghiên cứu đối với ô tô.
'Không làm bây giờ thì không bao giờ làm được'
Người đứng đầu chính quyền thành phố Hà Nội cũng cho biết, Chính phủ Nhật Bản, Liên minh châu Âu, các nước phát triển cũng đang tích cực hỗ trợ Hà Nội, TP Hồ Chí Minh phát triển giao thông công cộng; khẳng định Hà Nội sẽ nỗ lực cao nhất trong việc chuyển đổi xe máy xăng sang xe máy điện, vì một thành phố xanh sạch đẹp, văn minh.
"Không làm bây giờ thì không bao giờ làm được. Nếu không quyết tâm thì không biết khi nào Hà Nội mới phát triển đô thị văn minh, sạch đẹp được như các thành phố lớn của Nhật Bản cũng như nhiều nước trên thế giới", ông Trần Sỹ Thanh nói.

Sẽ hỗ trợ người dân chuyển đổi phương tiện?
Tại kỳ họp thứ 20 cuối năm 2024, HĐND TP Hà Nội đã thông qua Nghị quyết Quy định thực hiện vùng phát thải thấp trên địa bàn TP Hà Nội.
Trong vùng phát thải thấp, cơ quan chức năng sẽ cho phép các phương tiện giao thông không phát sinh khí thải, xe cơ giới thân thiện môi trường, xe cơ giới sử dụng năng lượng sạch, năng lượng xanh, thân thiện môi trường, xe ưu tiên và phương tiện giao thông có giấy phép lưu thông của cơ quan có thẩm quyền được lưu thông.
Hà Nội sẽ cấm lưu thông các xe tải hạng nặng chạy bằng dầu diesel trong vùng phát thải thấp. Hạn chế hoặc cấm xe máy, xe mô tô không đáp ứng tiêu chuẩn mức 2 và ô tô không đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mức 4 lưu thông vào vùng phát thải thấp theo khung giờ/thời điểm hoặc khu vực.
Bên cạnh đó, Hà Nội sẽ đề xuất ban hành các loại phí và lệ phí đối với phương tiện giao thông cơ giới đường bộ có phát thải lưu thông trong vùng phát thải thấp.
Hà Nội cũng sẽ đề xuất chính sách hỗ trợ người dân sinh sống và làm việc trong vùng phát thải thấp, các tổ chức, doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng năng lượng sạch, phương tiện giao thông không phát thải.
Trả lời chất vấn của các đại biểu HĐND thành phố Hà Nội vào trung tuần tháng 12/2024, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết: Thành phố sẽ làm việc với các nhà sản xuất có chương trình giảm giá, hỗ trợ người dân đổi xe máy cũ lấy xe máy mới hoặc xe điện để giảm thiểu ô nhiễm không khí trên địa bàn thành phố”.
Cần đảm bảo hài hòa lợi ích cho người dân
Đồng tình về lộ trình cấm xe máy chạy xăng, PGS.TS Bùi Thị An (đại biểu Quốc hội khóa XIII, nguyên ủy viên Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội) khẳng định: Chỉ đạo của Thủ tướng là phù hợp với xu hướng chung của cả nước trong việc giải quyết vấn đề về môi trường, đặc biệt với Thủ đô càng có ý nghĩa quan trọng.
"Hà Nội là thành phố đông dân, ô nhiễm không khí gần như ở mức báo động, giao thông cũng là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm. Khi Thủ tướng chỉ đạo như vậy tôi thấy rất tốt", bà An nói.
Tuy nhiên, PGS.TS Bùi Thị An cũng nhận định Hà Nội cần chuẩn bị nguồn kinh phí đáng kể hỗ trợ thay thế xe cho người dân, chuẩn bị hạ tầng cho xe điện... Lộ trình cần triển khai phù hợp để đảm bảo hài hòa lợi ích cho người dân Thủ đô.
Chỉ thị 20 của Thủ tướng lưu ý Hà Nội thực hiện các giải pháp, biện pháp để các tổ chức, cá nhân chuyển đổi phương tiện, lộ trình đến ngày 1/7/2026 không có xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1. Từ ngày 1/1/2028 không có xe mô tô, xe gắn máy, hạn chế xe ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong đường Vành đai 1, Vành đai 2. Từ năm 2030 tiếp tục mở rộng thực hiện trong đường Vành đai 3.