Xe tăng Abrams 'thất thủ' ở Ukraine: 87% bị xóa sổ, Nga sở hữu nhiều hơn Ukraine

Phần lớn xe tăng Abrams của quân đội Ukraine bị phá hủy hoặc bị bắt giữ. Ảnh: MW.

Quân đội Ukraine được nhận định là đã mất 87% số xe tăng chiến đấu chủ lực M1A1 Abrams do Mỹ viện trợ, với 27 trong số 31 chiếc được chuyển giao vào cuối năm 2023 đã bị phá hủy hoặc rơi vào tay Nga kể từ khi được triển khai ra tiền tuyến vào tháng 2/2024.

Đến cuối tháng 8/2024, các báo cáo ước tính rằng khoảng 20 chiếc đã bị mất, tương đương gần 2/3 tổng số, và hình ảnh trong 9 tháng tiếp theo đã xác nhận thêm 7 xe tăng bị loại khỏi vòng chiến đấu.

Ngày 1/9 năm ngoái, đoạn video quay lại cho thấy một chiếc Abrams bị hư hại nghiêm trọng đã bị Nga thu giữ và kéo đi gần thị trấn chiến lược Avdiivka, cùng với một chiếc Leopard 2A6 do Đức cung cấp. Cuối tuần đó, thêm 2 chiếc Abrams bị phá hủy, đã được xác nhận: một gần làng Volchye theo hướng Pokrovsk, chiếc còn lại gần khu định cư Berdychi.

Chỉ chưa đầy một tuần sau, ngày 14/9, một hình ảnh khác xác nhận thêm một chiếc Abrams bị vô hiệu hóa và bị lực lượng Nga thu giữ, nâng tổng số tổn thất lên 24 xe, chỉ còn 7 chiếc đang hoạt động.

Xe tăng M1A1 Abrams của Quân đội Ukraine. Ảnh: MW.

Khi lực lượng Abrams còn lại ngày càng ít, các hình ảnh về loại xe tăng này ở Ukraine cũng thưa dần sau tháng 9/2024. Tuy nhiên, ngày 28/10, hình ảnh xác nhận rằng lực lượng Nga đã bắt giữ một xe tăng Abrams thuộc Lữ đoàn cơ giới số 47 của Ukraine gần thành phố Pokrovsk.

Đến tháng 6/2025, đoạn video mới cho thấy 2 chiếc Abrams còn lại bị Nga thu giữ tại khu vực Sumy, sau khi bị Ukraine bỏ lại trong tình trạng gần như nguyên vẹn. Tổng tổn thất ước tính là 27 xe tăng, dù một số nguồn chính phủ Nga đưa ra con số thấp hơn là 26 chiếc.

Hiện chưa rõ bao nhiêu xe tăng Abrams bị bắt giữ đã được đưa về Nga và tình trạng của chúng như thế nào, nhưng giới quan sát cho rằng Nga có thể đang sở hữu số lượng xe tăng Abrams còn hoạt động nhiều hơn cả Ukraine.

Xe tăng M1A1 Abrams của Quân đội Ukraine trong Chiến dịch Tiền tuyến Đầu tiên vào tháng 2/2024. Ảnh: MW.

Xe tăng Abrams bắt đầu phục vụ trong quân đội Mỹ từ năm 1980, với thiết kế chịu ảnh hưởng mạnh từ mẫu T-64 của Liên Xô – loại xe tăng mà phương Tây khi đó thừa nhận là vượt trội hơn hẳn. Abrams đại diện cho bước nhảy vọt về sức mạnh so với M60 – dòng xe tăng từng trang bị cho các đơn vị tinh nhuệ của Lục quân và Thủy quân lục chiến Mỹ.

Hiện nay, các biến thể mới nhất của Abrams vẫn được coi là xe tăng chiến đấu chủ lực tối tân nhất của phương Tây, nổi bật với trọng lượng khổng lồ, là loại xe tăng nặng nhất thế giới.

Chiến trường Ukraine là lần đầu tiên Abrams đối đầu với một đối thủ ngang cơ trong chiến tranh cường độ cao. Tuy nhiên, tổn thất nặng nề và các khó khăn vận hành đã khiến nhiều chuyên gia đưa ra đánh giá tiêu cực về năng lực thực chiến của loại xe tăng này.

Cảnh quay bằng máy bay không người lái về xe tăng M1A1 Abrams của Quân đội Ukraine ngay trước khi bị tấn công. Ảnh: MW.

Phần lớn xe Abrams bị phá hủy được xác định là do pháo dẫn đường hoặc UAV cảm tử, trong đó có ít nhất một trường hợp bị tiêu diệt trực tiếp bởi một chiếc T-72B3 của Nga sau khi hai xe tăng này đấu súng gần Avdiivka.

Tổn thất này đã khiến NATO, đặc biệt là Ba Lan – nước dự kiến mua 366 chiếc Abrams – lo ngại sâu sắc. Một quan chức quốc phòng giấu tên nói với Đài ABC (Australia) hồi tháng 5 rằng: “Chúng tôi bắt đầu nghi ngờ việc Ukraine có thực sự muốn những xe tăng này nữa không – phần nóc là điểm yếu chí mạng của Abrams, mà đây lại là một cuộc chiến bằng UAV”.

Đến tháng 12/2024, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan khi đó thừa nhận rằng các xe Abrams không mang lại hiệu quả như kỳ vọng. “Chúng tôi đã gửi Abrams cho Ukraine…nhưng các đơn vị sử dụng chúng đang thiếu nhân lực và đây không phải loại khí tài hữu dụng nhất cho họ trong cuộc chiến này”, ông nói.

Huyền Chi