Xe tăng Ukraine: Từ 'vua chiến trường' đến gánh nặng hậu cần

Từ “vua chiến trường” đến gánh nặng hậu cần

Nga đang gây tổn thất nặng cho Ukraine và rộng hơn là cho cả các nước thành viên NATO ủng hộ Kiev. Các đơn vị xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT) từng được xem là lợi thế của Ukraine hiện giờ lại bộc lộ những điểm yếu chiến thuật đáng lo ngại.

Quân nhân Ukraine đứng bên những chiếc xe tăng ở khu vực Donetsk. Ảnh: Reuters.

Theo các chuyên gia, nhiều đơn vị xe tăng Ukraine hiện hoạt động dưới mức biên chế tiêu chuẩn. Thông thường, một tiểu đoàn tiêu chuẩn có từ 30 đến 40 xe tăng nhưng phần lớn các đơn vị xe tăng của Ukraine chỉ còn 5 hoặc 6 xe có khả năng chiến đấu, thậm chí có nơi chỉ còn lại hai chiếc.

Về cơ bản, hiện chỉ có 20% trong tổng số xe tăng của Ukraine ở trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu. Tình trạng thiếu hụt ngày càng trầm trọng hơn, bất chấp nỗ lực hỗ trợ thiết giáp từ quân đội phương Tây.

Xe tăng – dù là những mẫu cũ hay mẫu mới - vẫn luôn là khí tài đắt đỏ và phức tạp. Nhưng trên chiến trường hiện đại chúng lại trở thành mục tiêu dễ dàng của máy bay không người lái, tên lửa chống tăng có điều khiển (ATGM) và pháo binh hạng nặng.

Ukraine triển khai lực lượng xe tăng vốn đã hạn chế của mình trên nhiều hướng mặt trận, khiến nguy cơ tổn thất ngày càng gia tăng. Số liệu từ các nguồn độc lập cho thấy nhiều xe tăng Ukraine đã bị phá hủy, hư hỏng hoặc phải ngừng hoạt động để sửa chữa – phần lớn do cuộc chiến tiêu hao kéo dài.

Bên cạnh đó, các loại xe tăng do phương Tây viện trợ cũng đặt ra thách thức lớn về hậu cần và kỹ thuật. Chúng cần linh kiện thay thế chuyên dụng, quy trình bảo dưỡng phức tạp và đội ngũ vận hành được đào tạo đặc biệt. Nếu thiếu những yếu tố này, Ukraine sẽ khó duy trì một lực lượng xe tăng hiệu quả, ngay cả trong điều kiện bình thường.

Ngoài ra, còn có sự chênh lệch lớn giữa nguồn cung xe tăng hiện có và nhu cầu thực tế trên chiến trường. Mặc dù các đối tác phương Tây đang tăng cường viện trợ nhưng nhịp độ giao tranh dồn dập và tổn thất quá lớn khiến nguồn lực hiện nay không đủ đáp ứng yêu cầu của lực lượng thiết giáp Ukraine.

Một số loại xe tăng có thể được các quốc gia phương Tây chuyển giao nhanh chóng, song quá trình đưa vào chiến đấu lại mất nhiều thời gian. Việc huấn luyện kíp lái, bảo dưỡng và bảo trì các dòng xe tăng phương Tây tiếp tục là thách thức lớn đối với quân đội Ukraine - vốn đang chịu nhiều áp lực.

Trường hợp xe tăng Leopard 1 do Đức viện trợ là ví dụ điển hình. Berlin đã cam kết cung cấp178 chiếc, song sau hơn hai năm, phần lớn số xe tăng này vẫn chưa được biên chế đầy đủ cho quân đội Ukraine. Nguyên nhân là vì nhiều xe tăng được bàn giao chưa đủ điều kiện để sẵn sàng chiến đấu, dẫn đến quá trình triển khai bị chậm trễ đáng kể.

Xe tăng Ukraine đang tụt lại phía sau

Trước những yêu cầu ngày càng lớn tại tiền tuyến, cùng áp lực về nhân lực, hậu cần và sự phức tạp của trang thiết bị phương Tây, lực lượng xe tăng của Ukraine đang gặp nhiều khó khăn trong việc phát huy vai trò trên chiến trường.

Kiev đã nỗ lực khôi phục ngành công nghiệp quốc phòng, nhưng phần lớn cơ sở hạ tầng này đã bị tàn phá nặng nề do chiến sự. Trong bối cảnh các khu công nghiệp Ukraine thường xuyên trở thành mục tiêu tấn công, việc xây dựng một lực lượng xe tăng nội địa đủ mạnh để đối trọng với Nga là nhiệm vụ vô cùng thách thức.

Trên thực tế, sự xuất hiện dày đặc của máy bay không người lái đã làm thay đổi cục diện chiến trường, khiến xe tăng – biểu tượng sức mạnh truyền thống – nay trở nên mong manh trước các đòn tấn công chính xác. Các UAV tấn công của Nga hoạt động suốt ngày đêm buộc Ukraine phải giữ phần lớn xe tăng của họ tránh xa các điểm nóng giao tranh, làm giảm đáng kể khả năng tổ chức các đợt tấn công bọc thép quy mô lớn.

Trong khi đó, Nga đang tăng cường triển khai thêm lực lượng và khí tài ra mặt trận, đồng thời đẩy mạnh sản xuất xe tăng để phối hợp tác chiến với máy bay không người lái. Sự kết hợp đó khiến Kiev khó ngăn chặn các đợt tiến công mới của Nga trong bối cảnh lực lượng thiết giáp của nước này suy giảm đáng kể.

Việc thiếu hụt nghiêm trọng xe tăng buộc Ukraine phải thận trọng hơn khi triển khai. Điều này làm chậm nhịp độ tấn công và ảnh hưởng đến khả năng thực hiện các chiến dịch mang tính đột phá.

Kho dự trữ xe tăng của Ukraine bị tiêu hao ngay từ giai đoạn đầu của cuộc chiến, trong khi Nga vẫn duy trì phần lớn lực lượng thiết giáp – trong đó có cả dòng xe tăng chủ lực T-14 Armata hiện đại. Hiện giờ, Kiev phải phụ thuộc nhiều vào vũ khí chống tăng và máy bay không người lái để ngăn chặn các đợt tiến công bằng thiết giáp của Nga. Trong bối cảnh đó, các trận chiến “thiết giáp đối đầu thiết giáp” gần như không còn khả thi. Giới quan sát cho rằng Nga có thể đã chủ động giữ lại những dòng xe tăng mạnh nhất, như T-14, để sử dụng dự phòng cho các giai đoạn quyết định của cuộc xung đột trong thời gian tới.

Hồng Anh/VOV.VN (biên dịch) Theo National Interest