Xét tặng giải thưởng Môi trường không thuốc lá
Bộ Y tế vừa ban hành Thông tư số 11/2023 quy định về việc thực hiện địa điểm cấm hút thuốc lá và xét tặng giải thưởng Môi trường không thuốc lá với nhiều tiêu chuẩn.
Giải thưởng Môi trường không thuốc lá được trao tặng cho tổ chức, cá nhân có địa điểm cấm hút thuốc lá đạt tiêu chuẩn quy định và được Hội đồng xét tặng giải thưởng cấp sở y tế, cấp Bộ Y tế bình chọn. Giải thưởng được tổ chức và xét tặng 2 năm/lần và có giá trị trong kỳ xét tặng.
Tiêu chuẩn xét tặng giải thưởng là không có hành vi hút thuốc lá tại địa điểm cấm hút thuốc lá; không có hoạt động quảng cáo, khuyến mại, tiếp thị thuốc lá trực tiếp tới người tiêu dùng dưới mọi hình thức; không được tổ chức, cho phép hoặc bán thuốc lá tại cơ sở y tế, giáo dục, chăm sóc, nuôi dưỡng, vui chơi, giải trí dành riêng cho trẻ em, khu vực có nguy cơ cháy, nổ cao; không nhận nguồn kinh phí tài trợ của cơ sở sản xuất, kinh doanh thuốc lá theo quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá (PCTHCTL). Các tiêu chuẩn ưu tiên để xét tặng giải thưởng là cơ quan, tổ chức, cá nhân có sáng kiến về PCTHCTL đã được cấp có thẩm quyền công nhận, có bố trí kinh phí cho đơn vị hoặc vận động được nguồn kinh phí tài trợ cho việc thực hiện quy định môi trường không khói thuốc lá (trừ kinh phí từ Quỹ PCTHCTL); cơ quan có phòng tư vấn hoặc tổ chức thường xuyên hoạt động tư vấn, hỗ trợ cai nghiện thuốc lá, có tài liệu giáo dục thúc đẩy cai nghiện thuốc lá, treo pa nô, áp phích, dán tờ rơi về tác hại của thuốc lá ở vị trí dễ nhìn, khu vực có nhiều người qua lại của địa điểm cấm hút thuốc lá.
Đối với khách sạn, nhà nghỉ, nhà khách, khu nghỉ dưỡng và cơ sở lưu trú du lịch khác, cần có biển đặt tại sảnh, quầy lễ tân, khu vực chung, các phòng lưu trú. Nếu có nơi dành riêng cho người hút thuốc lá, không bố trí tại sảnh chung, không bố trí làm nơi lưu trú cho người không hút thuốc lá. Nơi dành riêng cho người hút thuốc lá cần có biển với nội dung khu vực được hút thuốc lá. Phòng dành riêng cho người hút thuốc lá bảo đảm riêng biệt, có thông khí riêng; không mở cửa, thoát, thải khí sang các phòng, khu vực không hút thuốc lá, hành lang dùng chung với phòng khác; có vật dụng để chứa đầu mẩu, tàn thuốc lá; có thiết bị phòng cháy, chữa cháy theo quy định của Luật PCTHCTL.
Theo thông tư, trách nhiệm của người đứng đầu địa điểm cấm hút thuốc lá là đưa quy định cấm hút thuốc lá vào nội quy, quy chế riêng hoặc lồng ghép trong nội quy, quy chế chung của đơn vị, trong đó có quy định về thi đua, khen thưởng, xử lý vi phạm pháp luật. Lãnh đạo đơn vị phân công cho cá nhân, bộ phận chịu trách nhiệm đôn đốc, kiểm tra và xử lý vi phạm pháp luật theo nội quy, quy chế của đơn vị đối với việc thực hiện địa điểm cấm hút thuốc lá; tổ chức phổ biến nội dung đến người lao động của đơn vị, nhắc nhở khách đến địa điểm về việc thực hiện quy định cấm hút thuốc lá; chỉ đạo việc đặt biển tại địa điểm thuộc quyền quản lý; định kỳ kiểm tra, thay thế biển hư hỏng; khuyến khích lắp đặt camera để phát hiện những hành vi vi phạm, áp dụng các chế tài nội bộ do việc hút thuốc lá gây ra phù hợp với quy định của pháp luật.
Hiện nay, trên thế giới có khoảng 1,3 tỷ người hút thuốc lá, trong đó 80% số người hút thuốc lá ở các nước có thu nhập trung bình và thấp. Mỗi năm, toàn cầu có hơn 8 triệu trường hợp tử vong có nguyên nhân từ việc sử dụng thuốc lá, trong đó hơn 7 triệu người tử vong do sử dụng thuốc lá trực tiếp và khoảng 1,2 triệu người tử vong do hút thuốc lá thụ động. Bên cạnh tác hại về sức khỏe, sử dụng thuốc lá còn gây tổn thất về kinh tế đối với cá nhân, gia đình và xã hội về các chi phí của việc hút thuốc lá, khám, điều trị bệnh liên quan đến hút thuốc lá; giảm sút hoặc mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm. Việt Nam là một trong 15 nước có tỷ lệ người hút thuốc lá cao trên thế giới, mỗi năm có khoảng 40.000 người tử vong do các bệnh từ thuốc lá gây ra.
Tổ chức Y tế thế giới dự báo, nếu không có những biện pháp mạnh mẽ can thiệp PCTHCTL, thế kỷ XXI, tổng số người trên toàn cầu tử vong do những căn bệnh thuốc lá gây ra sẽ lên tới 1 tỷ người.
NGUYỄN THỊ QUẾ LÂM (Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh)