Xét xử phúc thẩm Phan Quốc Việt và nhóm cựu cán bộ Học viện Quân y

Trước đó, năm 2023, Tòa án Quân sự Thủ đô đã tuyên phạt Phan Quốc Việt án 15 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” và 10 năm tù về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”, tổng hợp hình phạt là 25 năm tù.

Liên quan, 2 bị cáo bị tuyên phạm tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” với mức án cụ thể là Trịnh Thanh Hùng (cựu Phó vụ trưởng Vụ Các ngành Kinh tế - kỹ thuật, Bộ Khoa học và Công nghệ) 15 năm tù; Hồ Anh Sơn (Thượng tá, cựu Phó giám đốc Viện nghiên cứu Y dược học quân sự, Học viện Quân y) 12 năm tù.

Các bị cáo trong vụ án.

Các bị cáo còn lại bị tòa xác định phạm tội “Vi phạm quy định đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”, gồm Nguyễn Văn Hiệu (Đại tá, cựu Trưởng phòng Trang bị Vật tư) và bị tuyên phạt 7 năm tù; Ngô Anh Tuấn (Thiếu tá, Trưởng phòng Tài chính) bị tuyên phạt 4 năm tù; Lê Trường Minh (Thiếu tá, cựu Trưởng ban Hóa dược) bị áp dụng 6 năm tù và Vũ Đình Hiệp (Phó tổng giám đốc Công ty Việt Á) cũng bị tuyên phạt 6 năm tù.

Về dân sự, tòa cho rằng Học viện Quân y (nguyên đơn dân sự) bị thiệt hại hơn 46 tỷ đồng, đã được bồi thường hơn 10 tỷ. Còn lại, Công ty Việt Á (bị đơn dân sự) phải bồi hoàn hơn 31 tỷ đồng và bị cáo Hồ Anh Sơn phải bồi thường hơn 1,6 tỷ đồng.

Sau đó, các bị cáo trong vụ kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt; bị đơn dân sự là Công ty Việt Á kháng cáo xin xem xét lại phần trách nhiệm dân sự. Tòa án cũng triệu tập bà Hồ Thị Thanh Thủy (vợ bị cáo Việt) đến tham dự phiên tòa với vai trò người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Theo bản án sơ thẩm, năm 2020, Học viện Quân y cùng Công ty Việt Á nghiên cứu kit test Covid với kinh phí gần 19 tỷ đồng từ nguồn ngân sách Nhà nước. Kết quả nghiên cứu là tài sản do Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ quản lý nhưng Học viện Quân y lại đồng ý để Công ty Việt Á toàn quyền sử dụng.

Cụ thể, bị cáo Hồ Anh Sơn được giao là chủ nhiệm đề tài đã đề nghị Phó giám đốc Học viện Quân y ký công văn gửi Bộ Khoa học và Công nghệ, đề nghị phát triển kit test. Biết việc này, Trịnh Thanh Hùng yêu cầu Sơn đưa Công ty Việt Á vào cùng nghiên cứu vì Hùng quen biết Phan Quốc Việt.

Hồ Anh Sơn đồng ý, làm lại công văn mới thể hiện Học viện Quân y cùng Công ty Việt Á nghiên cứu, rồi trình lãnh đạo Học viện Quân y ký. Bộ Khoa học và Công nghệ sau đó chấp nhận công văn này.

Kết quả, kit test của Việt Á uydo bà Hồ Thị Thanh Thủy (vợ Phan Quốc Việt) nghiên cứu ra có chất lượng tốt hơn sản phẩm của Học viện Quân y nên được đem đi thử nghiệm và được Bộ Y tế cấp số lưu hành tạm thời vào tháng 3-2020.

Để được cấp lưu hành chính thức, Việt sau đó chỉ đạo cấp dưới soạn biên bản thể hiện Học viện Quân y đồng ý cho Công ty Việt Á được “toàn quyền sử dụng kết quả nghiên cứu” và được in logo Học viện Quân y lên sản phẩm.

Bộ Y tế cũng chấp thuận cho Công ty Việt Á được lưu hành sản phẩm kit test chính thức. Từ đó, sản phẩm nghiên cứu bằng tiền nhà nước, do Bộ Khoa học và Công nghệ làm chủ sở hữu bị chuyển thành sản phẩm của Công ty Việt Á và để doanh nghiệp này bán thương mại.

Sau khi được Bộ Y tế cấp phép, Phan Quốc Việt cảm ơn Trịnh Thanh Hùng bằng 350 nghìn USD (khoảng 8 tỷ đồng) và cho Hồ Anh Sơn 2,5 tỷ đồng tiền “hoa hồng”.

Sai phạm tiếp theocũng xảy ra trong năm 2020, khi Phan Quốc Việt đề nghị Hồ Anh Sơn đi mua tăm bông và các ống môi trường về bán cho Công ty Việt Á để doanh nghiệp này bán lại. Sơn sẽ được hưởng “toàn bộ lợi nhuận” từ việc này.

Sơn đồng ý và chỉ đạo cấp dưới đi tìm mua các ống falcon, tăm bông trên địa bàn Hà Nội rồi đóng gói, chuyển cho Công ty Việt Á. Trên nhiều sản phẩm, Hồ Anh Sơn còn cho đóng logo của Viện nghiên cứu y dược học quân sự, Học viện Quân y.

Khi nhận hàng từ Sơn, Công ty Việt Á bán lại cho một số cơ sở y tế nhà nước hoặc bệnh viện tư nhân, thu tổng số tiền hơn 3,6 tỷ đồng. Trừ các khoản thuế, số tiền còn lại là hơn 3,1 tỷ đồng được Việt Á chuyển lại cho bị cáo Sơn. Cơ quan tố tụng xác định, trừ các chi phí hợp lý, bị cáo Sơn hưởng lợi hơn 2,1 tỷ đồng qua việc làm ăn với Việt Á.

Và sai phạm thứ 3 được cơ quan tố tụng quân sự xác định là Học viện Quân y mua kit xét nghiệm của Công ty Việt Á với giá cao trong quá trình chống dịch tại Bắc Ninh, Bắc Giang và TP.HCM.

Phiên tòa phúc thẩm xét đơn kháng cáo của Phan Quốc Việt cùng các bị cáo liên quan dự kiến diễn ra trong 2 ngày.