Xét xử vụ Ethanol Phú Thọ: Không có chuyên môn vẫn đấu thầu dự án 59 triệu USD

Sáng 9/3, TAND TP Hà Nội tiếp tục phiên tòa sơ thẩm xét xử 12 bị cáo trong vụ án “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” và "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ" xảy ra tại Công ty Cổ phần hóa dầu và nhiên liệu sinh học dầu khí (PVB), dự án Nhà máy nhiên liệu sinh học (Ethanol) Phú Thọ.

Trước khi tiếp tục phần thẩm vấn đối với các bị cáo còn lại, HĐXX yêu cầu lực lượng cảnh sát hỗ trợ tư pháp cách ly bị cáo Đinh La Thăng và Trịnh Xuân Thanh.

Tại phiên tòa, bị cáo Vũ Thanh Hà (nguyên Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Hóa dầu và nhiên liệu sinh học dầu khí - PVB) nói về thời gian cũng như nội dung của các văn bản bị cáo ký và các quyết sách liên quan. Dù là đại diện chủ đầu tư của dự án TK05 tổng trị giá hơn 59 triệu USD nhưng bị cáo nhiều lần khẳng định rằng bản thân không cố tình làm sai luật mà chỉ không có năng lực chuyên môn.

Bị cáo Vũ Thanh Hà. (Ảnh: TTXVN)

Theo bị cáo Vũ Thanh Hà, do bản thân chỉ có chuyên môn về công nghệ, không biết các thủ tục đấu thầu nên với vai trò Tổng giám đốc PVB, ông cho thành lập Tổ chuyên gia giúp việc đấu thầu, có nhiệm vụ lập hồ sơ yêu cầu và lựa chọn nhà thầu và trình lên để mình phê duyệt.

"Việc tự ý thay đổi hình thức đánh giá đạt, không đạt, sang chấm điểm là trách nhiệm của Tổ chuyên gia. Tôi tuyệt đối tin tưởng chuyên môn của họ, vì tôi không kiến thức gì về đấu thầu", ông Hà nói.

Sau khi nghe lời khai của bị cáo Hà, đại diện VKS trích dẫn các lời khai và biên bản hỏi cung của bị cáo này tại cơ quan CSĐT để đối chứng. Trong đó, ông Hà đều thừa nhận do biết rõ chủ trương của Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PVN) định hướng chỉ định thầu cho liên danh PVC nên bị cáo chỉ đạo các Phó tổng giám đốc của PVB, cùng Tổ giúp việc đấu thầu và Tổ thẩm định thầu "bằng mọi cách thực hiện chủ trương để chỉ định thầu cho liên danh PVC".

Tuy nhiên, bị cáo Hà lại bao biện cho rằng, bản thân không có chuyên môn cũng không tham dự xây dựng một tiêu chí nào nên đã ký quyết định phê duyệt hồ sơ yêu cầu mà không có các tiêu chí về năng lực nhân sự và kinh nghiệm của nhà thầu. Liên danh nhà thầu được chỉ định, PVC sau này không thể thực hiện dự án, gây thiệt hại 543 tỷ đồng, như truy tố của VKSND Tối cao.

Tiếp đó, bị cáo Hà khai, dù bản thân không có năng lực chuyên môn nhưng ngày 8/6/2009, ông bị HĐQT của PVB yêu cầu lập tờ trình chứng minh năng lực của liên danh nhà thầu PVC. Trong khi đó, ông Đinh La Thăng đồng thời có văn bản chỉ đạo rõ, ngày 10/6/2009 sẽ diễn ra lễ ký kết hợp đồng cho dự án TK05. Bị cáo Hà cho rằng làm như vậy là cốt đổ hết trách nhiệm lên đầu mình.

Sau phần thẩm vấn bị cáo Hà, một số thành viên của Tổ chuyên gia được gọi lên lấy lời khai nhưng cũng lấy lý do không có năng lực chuyên môn để bao biện cho các sai phạm khi lựa chọn nhà thầu không đủ năng lực.

Trịnh Xuân Thanh khai gì?

Ngày 9/3, HĐXX gọi nhiều bị cáo lên thẩm vấn để làm rõ hành vi của Trịnh Xuân Thanh (cựu Chủ tịch HĐQT công ty PVC) và Đỗ Văn Hồng (cựu Chủ tịch HĐQT công ty PVC Kinh Bắc) liên quan đến việc mua 3.400m2 đất ở thị trấn Tam Đảo (Vĩnh Phúc).

Theo bị cáo Trịnh Xuân Thanh, năm 2016, Thanh lên Tam Đảo chơi, biết việc công ty của Hồng gặp khó khăn chưa triển khai được dự án nên mới nói vợ mình huy động bạn bè mua giúp hoặc giới thiệu.

Cảnh sát dẫn giải bị cáo Trịnh Xuân Thanh tới phiên tòa. (Ảnh: TTXVN)

Bị cáo này khai những người góp tiền mua là vợ và em trai bị cáo, một người ở Tập đoàn Dầu khí Việt Nam và một Phó tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát. Họ thành lập Công ty Mai Phương, do ông Trịnh Xuân Giới (bố Trịnh Xuân Thanh) đứng tên, để triển khai lô đất thành dự án nghỉ dưỡng.

Đồng thời, Trịnh Xuân Thanh khẳng định việc mua bán, chuyển nhượng khu đất là giữa Đỗ Văn Hồng với công ty của vợ, không liên quan gì tới mình.

Ngoài ra, bị cáo cũng cho rằng với vị trí Chủ tịch HĐQT của PVC thì bản thân hoàn toàn có thể lấy tiền của Đỗ Văn Hồng mà không cần phải nợ.

Tại tòa, bị cáo Đỗ Văn Hồng thừa nhận việc mua 3.400m2 này sau đó chuyển nhượng lại cho gia đình Trịnh Xuân Thanh với số tiền 23,8 tỷ đồng. Tuy nhiên, gia đình Trịnh Xuân Thanh mới chuyển được 20,8 tỷ đồng, 3 tỷ đồng còn lại chưa lấy được. Bị cáo nhiều lần đòi tiền Trịnh Xuân giới nhưng không thành vì biết vị trí của mình khó đòi.

Về việc mua đất, bị cáo khai không nằm trong thỏa thuận với bị cáo Trịnh Xuân Thanh. "Bị cáo đã thiết kế chia nhỏ đất thành 8 ô đất, nhưng do kinh tế khó khăn nên khó bán, Thanh nhận mua hết đất nên bị cáo bán đất trên cho Thanh. Việc thỏa thuận chuyển nhượng đất bị cáo trực tiếp làm việc với Thanh, một vài lần ông Giới chuyển tiền, còn bị cáo không làm việc với ai khác", bị cáo Hồng nói.

Liên quan đến việc dùng tiền tạm ứng thi công để mang đi mua đất, cựu Chủ tịch HĐQT PVC Kinh Bắc lý giải rằng việc chi tiêu doanh nghiệp hoàn toàn không có quy định rõ “đồng nào mua cá, đồng nào mua rau”. Bị cáo thực hiện hợp đồng với PVC bằng nguồn lực khác của công ty.

Theo cáo trạng, năm 2007, quá trình triển khai thực hiện dự án xây dựng Nhà máy sản xuất Ethanol nhiên liệu khu vực phía Bắc (Dự án Ethanol Phú Thọ), mặc dù biết PVC chưa từng thực hiện dự án nào về lĩnh vực Ethanol, nhưng với vai trò là Chủ tịch HĐQT PVN, bị cáo Đinh La Thăng đã định hướng và chỉ đạo việc giao thầu cho PVC theo như đề nghị của bị cáo Trịnh Xuân Thanh.

Quá trình thực hiện, Liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T không đủ năng lực nên Dự án Ethanol Phú Thọ liên tục bị chậm tiến độ. PVC sau đó cũng có báo cáo thừa nhận Liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T không đủ năng lực để thực hiện dự án.

Tháng 3/2013, PVC đã đơn phương dừng thi công dự án và chưa có hạng mục nào hoàn thành. PVC đưa ra lý do việc dừng dự án vì đơn vị gặp nhiều khó khăn về tài chính, hoàn toàn chưa có kinh nghiệm quản lý và kết nối các giao diện về công nghệ...

Cáo trạng xác định, hậu quả từ hành vi làm trái các quy định của các bị cáo trong vụ án đã gây ra thiệt hại cho PVB tổng số tiền hơn 543 tỷ đồng.

Vụ án này có 12 bị cáo, trong đó 10 bị cáo bị truy tố tội “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” gồm: Đinh La Thăng (nguyên Chủ tịch Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), Vũ Thanh Hà (nguyên Tổng Giám đốc PVB), Trần Thị Bình (nguyên Phó tổng Giám đốc PVN), Phạm Xuân Diệu (nguyên Tổng Giám đốc PVC), Nguyễn Ngọc Dũng (nguyên Phó tổng Giám đốc PVC), Đỗ Văn Quang (nguyên Trưởng ban Kinh tế PVC), Nguyễn Xuân Thủy (nguyên Phó phòng Đầu tư PVB), Khương Anh Tuấn (nguyên Phó phòng Thương mại PVB), Lê Thành Thái (nguyên Trưởng phòng Kinh doanh PVB), Hoàng Đình Tâm (nguyên Kế toán trưởng PVB).

Bị cáo Đỗ Văn Hồng (nguyên Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Công ty CP Đầu tư và Xây lắp Dầu khí Kinh Bắc (PVC Kinh Bắc) bị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.

Bị cáo Trịnh Xuân Thanh (nguyên Chủ tịch PVC) bị truy tố về cả 2 tội danh trên.

Tùng Lâm