Xổ số hóa đơn: 'Khắc tinh' của hành vi trốn thuế, vì sao chưa thể thực hiện?!

Đây không phải lần đầu Bộ Tài chính đặt vấn đề triển khai xổ số với hóa đơn

Theo Thông tư số 78/2021/TT-BTC Bộ Tài chính ban hàng để hướng dẫn thực hiện một số điều của Luật Quản lý thuế ngày 13-6-2019 và Nghị định số 123/2020/NĐ-CP ngày 19-10-2020 của Chính phủ quy định về hóa đơn, chứng từ, từ ngày 1-7-2022, toàn bộ DN, tổ chức kinh tế, hộ và cá nhân kinh doanh khi bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ phải xuất hóa đơn điện tử. Chỉ trừ một số đối tượng là DN nhỏ và vừa, HTX, hộ và cá nhân kinh doanh không giao dịch với cơ quan thuế bằng phương thức điện tử...

Tổng cục Thuế có trách nhiệm hướng dẫn triển khai việc sử dụng những hóa đơn điện tử có mã số của cơ quan thuế được khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu với cơ quan thuế để quay số trúng thưởng.

Được biết, hiện nay một số DN, trung tâm thương mại, siêu thị, nhà hàng, khách sạn… đã được cơ quan thuế cấp mã số hóa đơn điện tử. Khi các đơn vị này xuất hóa đơn điện tử mọi thông tin của hóa đơn được chuyển trực tiếp đến cơ quan thuế và người mua hàng. Người mua hàng lưu giữ hóa đơn điện tử để dự thưởng xổ số. Còn cơ quan thuế sẽ căn cứ vào mã số hóa đơn điện tử để tổ chức các kỳ quay số trúng thưởng.

Việc này sẽ thúc đẩy người dân mua hàng hóa tại các điểm có cung cấp hóa đơn điện tử. Từ đó, họ có cơ hội tham gia các kỳ quay số trúng thưởng. Còn cơ quan thuế sẽ kiểm soát được tình hình phát hành hóa đơn, nghĩa vụ nộp thuế của người bán hàng hóa, dịch vụ.

Tuy nhiên, đại diện Tổng cục Thuế cho hay, quy định về quay số trúng thưởng là hướng dẫn khung sẽ được áp dụng khi triển khai rộng rãi hóa đơn điện tử. Cơ quan thuế sẽ có hướng dẫn cụ thể chi tiết hơn để thực hiện việc này, bảo đảm đến khi có các dữ liệu đồng bộ, đầy đủ sẽ thực quay số trúng thưởng nhằm khuyến khích người dân lưu giữ hóa đơn, chứng từ thanh toán.

Đại diện Tổng cục Thuế cho biết, quy định về quay số trúng thưởng tại Thông tư 78 là hướng dẫn khung khi áp dụng rộng rãi hóa đơn điện tử. Tổng cục Thuế sẽ có hướng dẫn chi tiết hơn, bảo đảm có chính sách quay số trúng thưởng khi có các dữ liệu đồng bộ, đầy đủ.

Nhóm áp dụng hóa đơn điện tử (được khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế) là trung tâm thương mại, siêu thị, bán lẻ hàng tiêu dùng, ăn uống, nhà hàng, khách sạn, bán lẻ thuốc tân dược, dịch vụ vui chơi, giải trí nộp thuế theo phương pháp kê khai. Do lượng hóa đơn xuất nhiều và liên tục nên các đơn vị này được dùng cả hóa đơn điện tử không có mã của cơ quan thuế.

Khoảng gần 10 năm nay, DN được tự in hóa đơn hoặc sử dụng hóa đơn điện tử nếu có điều kiện, thay vì phải đến cơ quan thuế để mua như trước. Tuy nhiên, Tổng cục Thuế cho biết, một số đối tượng đã lợi dụng chính sách này và xuất hóa đơn khống, sử dụng hóa đơn lòng vòng để khấu trừ, hoàn khống thuế giá trị gia tăng hoặc rút tiền thanh toán từ ngân sách Nhà nước... Chính sách về hóa đơn điện tử và quay thưởng hóa đơn cũng góp phần hạn chế tình trạng này.

Điều 8 Thông tư 78 chỉ rõ, đối tượng áp dụng hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền là các DN, hộ, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai và có hoạt động cung cấp hàng hóa, dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng theo mô hình kinh doanh như: trung tâm thương mại, siêu thị, bán lẻ hàng tiêu dùng, ăn uống, nhà hàng, khách sạn, bán lẻ thuốc tân dược, dịch vụ vui chơi, giải trí và các dịch vụ khác.

Đối với Việt Nam, giải pháp xổ số hóa đơn sẽ thúc đẩy việc báo cáo thuế và đóng thuế hợp pháp bằng cách khuyến khích người dân mua hàng ở những nơi có đóng thuế hợp pháp. Khi người dân biết hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu với cơ quan thuế, sẽ được giữ lại để trúng thưởng thì họ sẽ luôn muốn nhận hóa đơn khi bỏ tiền ra ăn, uống, hay mua đồ và sẽ tới ủng hộ những nơi sử dụng hóa đơn từ máy tính tiền. Trường hợp, nếu một cửa hàng, Cty không in ra hóa đơn cho người dân, có nghĩa là nơi này có thể không đóng thuế cho Nhà nước và người dân cũng không thích quay lại vì người dân sẽ mất một cơ hội xác suất trúng thưởng.

Một số chuyên gia cho rằng, khi xây dựng phương thức quay thưởng xổ số hóa đơn, cơ quan thuế nên rút kinh nghiệm từ những loại hình quay số trúng thưởng khác để tránh trường hợp người dân chán nhanh, sẽ khó đạt được hiệu ứng. Nếu dự thưởng hấp dẫn, người dân sẽ đòi hóa đơn khi đi mua hàng, thậm chí "tố" với cơ quan thuế nếu không nhận được hóa đơn. Việt Nam hiện có đến 5 triệu hộ kinh doanh, trong đó chỉ cần 1 triệu hộ bộc lộ doanh thu thật và áp dụng nộp thuế theo kê khai thì ngân sách sẽ thu được số tiền thuế lớn vì nhiều trường hợp dù chỉ hoạt động trong mô hình hộ kinh doanh nhưng doanh thu rất lớn. Không chỉ lợi cho ngân sách, việc này cũng sẽ góp phần xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, loại bỏ cạnh tranh không lành mạnh tồn tại suốt thời gian qua.

Đây không phải lần đầu Bộ Tài chính đặt vấn đề triển khai xổ số với hóa đơn. Trước đó, năm 2018, trong dự thảo Luật Quản lý thuế sửa đổi, Bộ Tài chính cũng đã đề xuất xây dựng giải pháp này. Nhưng tới nay, các bước đi cụ thể hơn cho việc xổ số hóa đơn vẫn chưa được triển khai. Mọi việc vẫn ở thì tương lai chờ cơ quan thuế sẽ có hướng dẫn cụ thể chi tiết hơn để thực hiện việc này, bảo đảm đến khi có các dữ liệu đồng bộ…

Ngô Sơn