Xóa chợ tạm, 'chợ cóc' ở Hà Nội: Cần giải pháp đồng bộ

Từ lâu nay, quanh Khu đô thị Đặng Xá, xã Thuận An, TP Hà Nội tồn tại 2 khu chợ tự phát, hoạt động 2 buổi/ngày, nhộn nhịp và đầy đủ các mặt hàng. Mặc dù lực lượng chức năng địa phương thường xuyên tổ chức ra quân tuyên truyền, dẹp bỏ nhưng vì nhiều lý do, 2 chợ này vẫn tồn tại. Dừng xe mua bó rau ở chợ quanh khu vực đường ĐX10 trong Khu đô thị Đặng Xá sau khi đi làm về, chị Ngô Thị Thời, cư dân tòa D15 cho biết: “Quanh khu cũng có một số chợ nhưng ở xa và không tiện đường nên tôi không đi. Nếu không có 2 chợ này, hàng chục nghìn cư dân sẽ gặp nhiều khó khăn, bất tiện trong việc mua bán, chuẩn bị bữa ăn hằng ngày”.

Chợ Đặng Xá mới khánh thành nhưng không hoạt động, trong khi đó chợ tự phát tại Khu đô thị Đặng Xá lại luôn nhộn nhịp.

Nhà cách Khu đô thị Đặng Xá không xa nên bà Lê Thị Thơ, người dân thôn Kim Âu, xã Thuận An vẫn đều đặn ngày 2 buổi bán hàng ở chợ tự phát. Hằng ngày, bà hái rau, chuối cùng một số loại hoa quả sẵn có của nhà, đem theo tấm bạt dứa nhỏ rồi cho tất cả lên xe máy chở đi. Trung bình, mỗi ngày bà Thơ có thể thu về từ việc bán hàng từ 200.000 đến 300.000 đồng. “Cư dân trong khu đông nên lượng khách của tôi khá ổn định, dễ bán. Đầu năm nay, xã mới khánh thành chợ Đặng Xá ở khu lò gạch, thôn Kim Âu nhưng hiện tại không hoạt động”, bà Thơ cho biết.

Theo chỉ dẫn của bà Lê Thị Thơ, chúng tôi tìm đến chợ Đặng Xá ở thôn Kim Âu. Ngoài cổng, tấm biển “chợ Đặng Xá” rất to nhưng bên trong không có hoạt động kinh doanh, buôn bán gì. Toàn bộ diện tích chợ hiện làm nơi đỗ xe, tập kết gỗ, rửa xe. Trong khi đó, cách chợ khoảng 100m, người dân bán cá, thịt ngay trên vỉa hè. Chị Vũ Thị Huế, người dân tòa nhà D9, Khu đô thị Đặng Xá chia sẻ: “Chợ ngừng hoạt động từ mấy tháng nay rồi. Thời gian đầu cũng có một số tiểu thương vào bán hàng nhưng vì không có người mua nên họ bỏ đi hết. Tôi thấy chợ xây ở vị trí này không hợp lý vì không tiện cho việc mua bán của người dân”.

Ngày 1-8-2025, UBND TP Hà Nội ban hành Công văn số 4373/UBND-KT về việc triển khai thực hiện nghị quyết của HĐND thành phố về xử lý dứt điểm các chợ không phù hợp quy hoạch, các tụ điểm kinh doanh tự phát và hoạt động giết mổ gia súc, gia cầm nhỏ lẻ trên địa bàn. Theo đó, thành phố giao Sở Công Thương phối hợp với các sở, ngành liên quan và các địa phương xây dựng giải pháp xử lý dứt điểm các chợ tạm, "chợ cóc"; rà soát, phân loại, lập kế hoạch xử lý và duy trì trật tự sau giải tỏa; đề xuất cơ chế hỗ trợ, huy động nguồn lực xã hội hóa để cải tạo, phát triển hệ thống chợ... Các địa phương rà soát, thống kê, lập kế hoạch và tổ chức giải tỏa theo thẩm quyền quy định; tuyên truyền người dân không mua bán tại chợ tự phát, thay đổi thói quen tiêu dùng; có lộ trình, giải pháp cụ thể, hoàn thành trong năm 2025.

Việc dẹp bỏ chợ và các điểm giết mổ gia súc, gia cầm tự phát là cần thiết để xây dựng Thủ đô Hà Nội ngày một văn minh, sạch, đẹp, hiện đại. Tuy nhiên, qua thực tế từ 2 chợ tự phát trong Khu đô thị Đặng Xá và chợ Đặng Xá bị bỏ không sau khi khánh thành cho thấy nhiều vấn đề bất cập. Nguyên nhân để chợ tự phát tồn tại trước hết là vì nhu cầu mua bán tiện lợi của người dân chưa được các chợ chính thức đáp ứng đầy đủ, cùng với đó là ý thức tự giác của một bộ phận người dân chưa cao, có thói quen tùy tiện mua bán dọc đường, trên hè phố... bất chấp trật tự, an toàn giao thông, văn minh đô thị. Khi lực lượng chức năng dẹp chợ ở nơi này, người bán hàng sẽ di chuyển sang địa điểm khác dẫn đến tình trạng “chợ đuổi”. Vì vậy, xóa bỏ chợ tự phát cần các giải pháp đồng bộ như đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, quy hoạch hệ thống chợ hợp lý với các chính sách hỗ trợ phù hợp để vừa "tiếp sức" cho tiểu thương, vừa đáp ứng nhu cầu mua bán của người dân. Đồng thời, cần quyết liệt trong thực hiện, gắn trách nhiệm cụ thể cho từng tập thể, cá nhân...

Bài và ảnh: ĐỨC TUẤN