Xóa 'nhà siêu mỏng, siêu méo' cần giải pháp đồng bộ

Hà Nội phát triển mạnh mẽ về hạ tầng giao thông, tạo nên diện mạo đô thị khang trang, hiện đại trong khoảng 20 năm trở lại đây. Tuy vậy, cứ mỗi con đường được mở rộng lại xuất hiện hàng loạt nhà “siêu mỏng, siêu méo”, làm xấu cảnh quan, kiến trúc đô thị. Điều đó cho thấy rất cần những giải pháp mang tính đột phá trong quy hoạch và giải phóng mặt bằng.

Những ngôi nhà mỏng, méo vẫn liên tục xuất hiện khi đường phố được mở rộng. Với diện tích sau cắt xén giải phóng mặt bằng, nhiều ngôi nhà chỉ còn lại khoảng 4–5 m², thậm chí có căn chỉ rộng hoặc sâu hơn 1 m nhưng vẫn được sửa chữa, cải tạo thành nhà 2–3 tầng. Thực trạng này diễn ra ở hầu hết các tuyến đường như vành đai 1, vành đai 2 và nhiều tuyến phố nội đô, làm xấu cảnh quan, kiến trúc trên những con đường mới.

Tại phường Kim Liên, ông Văn Thành chia sẻ: “Mỗi lần giải phóng mặt bằng xong là lại nhếch nhác thế này. Không ai chịu trách nhiệm, làm xong là bỏ mặc xã hội.”

Hàng chục năm qua, Thành phố đã ban hành nhiều quy định nhằm ngăn chặn tình trạng nhà mỏng, méo nhưng hiệu quả chưa như kỳ vọng. Theo các chuyên gia, nguyên nhân bắt nguồn từ việc giải phóng mặt bằng theo chỉ giới mở đường. Nhà nước phải bỏ nguồn kinh phí rất lớn để làm đường, song giá trị gia tăng về đất đai hai bên lại rơi vào lớp nhà trong ngõ bỗng ra mặt đường. Trong khi đó, những diện tích nhà đất méo mó, nhỏ hẹp còn lại sau cắt xén, người dân vẫn tiếp tục sửa chữa, xây dựng để ở hoặc kinh doanh, tạo nên những ngôi nhà “siêu mỏng, siêu méo”. Điều đó cho thấy bất cập trong công tác giải phóng mặt bằng, đòi hỏi những giải pháp mang tính đột phá.

Kiến trúc sư Trần Huy Ánh, Hội Kiến trúc sư Hà Nội, cho biết: “Nhà siêu mỏng, siêu méo không phải vấn đề mới. Ngay cả trong nghiên cứu, khi mở rộng đường cần có biện pháp thu hồi đất hai bên, sau đó tái cấu trúc để đem lại bộ mặt đường phố đẹp hơn, giá trị hơn.”

Từ phân tích của chuyên gia và kinh nghiệm các nước phát triển, có thể thấy giải pháp tối ưu là phải đồng bộ ngay từ khâu quy hoạch. Với Thủ đô Hà Nội, cần giải pháp đột phá từ quy hoạch mở đường, kiến trúc cảnh quan hai bên đến đổi mới phương thức giải phóng mặt bằng. Có như vậy mới triệt tiêu “nhà mỏng, nhà méo”, phát triển hạ tầng giao thông đô thị đồng bộ.

Nguyễn Thoa