Xu hướng đầu tư mới hướng tới mục tiêu xanh

Để đạt mục tiêu cân bằng phát thải vào giữa thế kỷ này, thế giới đang cần nhiều khoản đầu tư hơn bao giờ hết. Nguồn vốn này, từ cả khu vực công lẫn khu vực tư, được sử dụng cho nhiều mục đích như đổi mới về công nghệ, thay đổi quy trình sản xuất theo hướng hiện đại hơn, đào tạo nhân sự để đáp ứng những yêu cầu mới…

Đó là lý do dẫn tới sự xuất hiện của tài chính xanh – dòng vốn hướng vào các công ty/dự án xanh và tránh xa các công ty/dự án “nâu” – phụ thuộc chủ yếu vào các loại nhiên liệu hóa thạch, gây ô nhiễm môi trường cao.

Điều này nhằm khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng các hoạt động xanh/bền vững, ngăn chặn vốn vào các ngành nâu để giảm thiểu tác động đến môi trường.

Tuy vậy, trong thời gian tới, xu hướng đầu tư vào các ngành chưa xanh sẽ nổi lên thông qua công cụ được gọi là tài chính chuyển đổi.

Thông tin này được GS. Hao Liang, thành viên Ban Chỉ đạo tài chính bền vững thuộc Ủy ban kỹ thuật về tài chính bền vững doanh nghiệp Singapore, đưa ra tại hội thảo “Đầu tư ESG đang định hình quá trình chuyển dịch năng lượng như thế nào?” do Đại học Quản lý Singapore và Công ty Đào tạo VIETSTAR cùng tổ chức.

Chuyển dịch năng lượng sẽ là một trong những khu vực cần nhiều tài chính chuyển đổi trong thời gian tới. Ảnh: Hoàng Anh

Tài chính chuyển đổi là các khoản đầu tư tài chính nhằm giúp các ngành phát thải cao giảm lượng khí thải carbon và dần chuyển sang các hoạt động bền vững hơn, ít carbon hơn.

Nguồn vốn này tạo điều kiện cho các ngành công nghiệp điều chỉnh phù hợp với các mục tiêu khí hậu toàn cầu thông qua các cải thiện bền vững dần dần, có thể đo lường được ngay cả khi các dự án không ngay lập tức trở nên xanh, đồng thời, vẫn duy trì sự ổn định kinh tế và xã hội.

Tài chính chuyển đổi sử dụng các công cụ tài chính như trái phiếu/khoản vay liên kết bền vững hay trái phiếu/khoản vay chuyển đổi.

“Thay vì tài trợ cho các doanh nghiệp xanh, chúng ta thực sự nên tài trợ cho các doanh nghiệp nâu, nhưng giúp họ sử dụng hiệu quả năng lượng hơn và khử carbon bằng cách đặt ra các mục tiêu chuyển đổi, đường hướng và lộ trình công nghệ”, ông Hao phân tích.

Nguyên nhân xu hướng tài chính chuyển đổi sẽ nổi lên trong thời gian tới, theo vị này, là bởi các ngành nâu – khó giảm phát thải khí nhà kính như công nghiệp nặng, vận tải, nông nghiệp, năng lượng – sẽ còn tồn tại rất lâu nữa.

Trong khi việc tăng vốn cho các công ty xanh thường sẽ mang lại thay đổi nhỏ và chậm trong mức độ phủ xanh thì tài chính chuyển đổi liên quan đến những mục tiêu rõ ràng, có thời hạn về giảm phát thải và các cơ chế giải trình.

“Trên thực tế, tài chính chuyển đổi đóng vai trò quan trọng trong việc đáp ứng các mục tiêu khử carbon toàn cầu, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp phát thải cao”, ông Hao cho hay.

Standard Chartered ước tính rằng, các thị trường mới nổi sẽ cần gần 95.000 tỷ USD tài chính chuyển đổi để đạt được mục tiêu không phát thải ròng vào năm 2060.

“Thị trường tài chính chuyển đổi toàn cầu vẫn còn nhỏ nhưng đang tăng trưởng theo cấp số nhân”, ông Hao nhận định.

Hiện nay, một số khuôn khổ quốc tế đang được xây dựng, như khung tài chính chuyển đổi G20, Sáng kiến chuyển đổi năng lượng châu Á, Nhóm nghiên cứu tài chính chuyển đổi hchâu Á hay Sổ tay chuyển đổi khí hậu.

Tuy nhiên, vị chuyên gia cũng lưu ý, rủi ro của tài chính chuyển đổi có khả năng cao hơn đáng kể so với tài chính xanh khi các ngành chuyển đổi và việc điều hướng của các quy định/chính sách theo từng thời kỳ.

Anh Mai