Xu hướng kiến tạo không gian xanh trong nhà ở

Không gian đô thị thành phố Nam Định được quy hoạch với nhiều diện tích mặt nước, cây xanh tự nhiên.

Kiến trúc sư Đoàn Văn Nguyên của Công ty Cổ phần Xây dựng và Phát triển nhà Vạn Xuân (thành phố Nam Định) cho biết: “Trồng cây xanh trên khoảng trống sân thượng ở các tòa nhà, doanh nghiệp hay các hộ gia đình đem lại cả lợi ích kinh tế và lợi ích xã hội. Với các hộ dân cư, các khoảng không gian xanh trên mái nhà giúp chủ nhà có thể thoải mái chọn lựa, trang trí các loại cây xanh tự nhiên làm đẹp cho căn nhà, phù hợp với sở thích hoặc tự tay trồng và thưởng thức thành quả với các loại rau quả đảm bảo chất lượng an toàn; lại có thể chống nóng, làm tăng tuổi thọ của mái nhà. Bên cạnh đó, các khoảng không gian xanh trong nhà, trên mái nhà sẽ giúp điều hòa không khí, giảm phát thải khí CO2 ra môi trường, giúp hạ nhiệt bầu không khí vào mùa nóng, hỗ trợ một phần lớn cho hệ thống cống rãnh thoát nước mưa của thành phố, tạo vùng khí hậu ổn định và góp phần tạo nên một môi trường đô thị trong lành. Xu hướng này cũng giúp thúc đẩy nghề trồng hoa, cây cảnh, thiết kế nội thất xanh phát triển.

Hiện tại, nhiều ngôi nhà mới trong thành phố Nam Định được thiết kế theo xu hướng không gian xanh hiện đại lồng ghép khéo léo vào các khoảng trống của căn nhà tạo nên nhiều mảng xanh đô thị đẹp mắt. Phổ biến nhất là thiết kế giếng trời vừa tạo được luồng khí lưu điều hòa nhiệt độ giữa trong nhà và ngoài trời, vừa tận dụng được ánh sáng tự nhiên, tiết kiệm điện. Với diện tích không gian khá khiêm tốn, chủ những căn nhà phố có thể cân nhắc đặt tiểu cảnh, cây xanh dưới gầm hoặc bên cạnh cầu thang. Ngoài ra, thiết kế vườn treo tại các khoảng ban công có diện tích bé khá hiệu quả được nhiều người dân ưa thích bởi tối ưu được diện tích và phù hợp với thiết kế nhà ống ở đô thị hoặc các khu chung cư cao tầng. Tương tự, thiết kế vườn hoa ngang với kiểu vườn hoa ban công truyền thống, áp dụng với không gian có diện tích rộng rãi hơn. Theo đó, đặt các chậu hoa bám phía trên thanh song lan can; dưới chân lan can và trải dài trong khuôn viên ban công nếu muốn. Với lựa chọn này, chủ nhà cũng có thể thiết kế thành tiểu sinh cảnh, tích hợp thêm hồ nước nhỏ, rải sỏi để khu vườn thêm phần sinh động. Đặc biệt, trồng rau sau vườn hoặc thiết kế sân thượng thành vườn đang là một xu thế khá phổ biến dành cho những gia đình có nhu cầu ăn rau sạch tự mình trồng ra. Một vài chậu rau nho nhỏ là có thể cung cấp rau sạch cho cả tuần lễ. Lựa chọn này lại càng hoàn hảo cho những chủ nhà có thời gian thích công việc tỉ mẩn, chăm sóc và gặt hái thành quả. Không những vậy mà với sự sắp xếp và thiết kế hợp lý, một vườn rau hoàn toàn có thể tạo điểm nhấn xanh đầy thẩm mỹ cho ngôi nhà. Anh Nguyễn Văn Hữu trú tại ngõ 148 đường Tô Hiến Thành chia sẻ: “Trước khi xây nhà, tôi cũng tự tìm hiểu những mẫu nhà đẹp. Sau đó, tôi tham khảo các mẫu phù hợp để tạo không gian sống xanh. Đồng thời, với sự tư vấn của kiến trúc sư, căn nhà của tôi được bố trí nhiều cây xanh, ô cửa sổ to thoáng đón ánh sáng và gió từ bên ngoài. Ngoài ra, tôi còn tận dụng tối đa diện tích đất tạo khoảnh vườn nhỏ sau nhà để trồng rau xanh, hoa, cây cảnh. Tất cả tạo nên một không gian sống thân thiện với môi trường, nhẹ nhàng, trong lành”.

Anh Đỗ Mạnh Quân, xã Điền Xá (Nam Trực) có sạp hàng tại khu chợ cây cảnh ở thành phố Nam Định cho biết: “Những năm gần đây, chất lượng cuộc sống nâng lên, thú vui trồng cây tại gia của người dân được quan tâm hơn nên sạp hàng của tôi cũng tấp nập hơn rất nhiều”. Với sạp hàng rộng chừng 10m2, anh bày bán đủ các loại cây: thiên lý, lộc vừng, sam, xương rồng, vảy rồng, kim phát tài, đại phù gia, hoa giấy, bon sai. Cây ở sạp hàng anh thay đổi liên tục, mùa nào cây ấy. Giá cả cũng “bình dân”, một chậu cây hoa tùy thuộc vào kích cỡ và chủng loại có giá trung bình từ 40-50 nghìn đồng. Anh chia sẻ, thời gian đầu, nhiều hộ gia đình chỉ tận dụng những thùng xốp, xô, chậu hỏng để trồng. Tuy nhiên, đến nay các nhà sản xuất đã nghiên cứu cho ra nhiều loại chậu nhựa thông minh, khay trồng rau hay các giỏ nhựa treo phù hợp các nhu cầu đã dần thay thế các vật dụng trên để tiết kiệm diện tích, lại bảo đảm mỹ quan đô thị. Các chủ sạp hàng ở đây còn kiêm cả tư vấn khách hàng về thiết kế, lựa chọn các loại cây, đất, các loại phân bón cần thiết để chăm sóc cây theo từng giai đoạn sinh trưởng; đặc biệt hướng dẫn khách hàng thiết kế hệ thống dẫn và thoát nước hợp lý, vừa tiết kiệm nước, vừa thuận tiện sử dụng, không gây tắc nghẽn hệ thống thoát nước của ngôi nhà. Đây là một trong những điều kiện tiên quyết giúp duy trì vẻ đẹp và sự phát triển xanh tốt của khu vườn cũng như an toàn cho mái nhà. Giá khay nhựa tùy theo kích cỡ bình quân từ 60-100 nghìn đồng/khay. Bên cạnh đó, các chủ hộ nên lựa chọn các loại cây có chiều cao, thấp; đặc tính phát triển nhanh hay lan rộng dần; khả năng chịu hạn cao; rễ xơ, rễ chùm nhằm khai thác rễ cây giúp bảo vệ lớp đất màng; không đòi hỏi phải chăm tưới hoặc các yêu cầu dinh dưỡng đặc biệt; ít phải cắt tỉa, làm cỏ, cung cấp phân bón... Thông thường đối với cây cảnh, các khách hàng nên chọn chủ yếu các loại cây có lợi cho sức khỏe, lọc không khí như lan Ý, lan nhện, ngũ gia bì, vạn niên thanh, phát lộc, phát tài, thường xuân. Để tạo bóng mát hoặc giảm thiểu nhiệt từ mặt trời vào ngôi nhà, nên sử dụng các loài hoa dây leo phù hợp như hoa hồng leo, hoa tử đằng, hoa giấy, hoa ti-gôn, thiên lý, tầm xuân…

Xu hướng phát triển không gian xanh tại các hộ gia đình tại thành phố Nam Định đã ngày càng lan tỏa rộng rãi phổ biến hơn, góp phần gia tăng diện tích cây xanh và tạo nên những khoảng xanh thú vị trong kiến trúc đô thị hiện đại. Đây là một giải pháp hữu hiệu cần được ngành chuyên môn nghiên cứu, thiết kế nhiều kiểu mẫu phong phú, phù hợp với các đặc thù không gian kiến trúc và quy hoạch của thành phố để giới thiệu cho người dân lựa chọn, tạo thêm nhiều mảng không gian xanh, làm “mát” môi trường đô thị.

Bài và ảnh: Đức Toàn,