Xu hướng làm nước mắm tại nhà

Mùa muối mắm

Hằng năm, cứ vào khoảng tháng Giêng đến tháng 2 âm lịch là mùa khai thác cá cơm của ngư dân ven biển Quảng Ngãi. Tàu đánh bắt cá cơm thường xuất bến chiều hôm trước, ra vùng biển cách bờ tầm 15 - 20 hải lý buông lưới đón luồng cá cơm. Đánh bắt xuyên đêm, sáng hôm sau ngư dân đưa tàu về cảng bán cá. Vì được đánh bắt gần bờ nên cá vẫn giữ được độ tươi ngon. Nhiều cơ sở, hộ gia đình chuyên muối mắm truyền thống có mặt tại cảng từ mờ sáng để thu mua những mẻ cá ngon. Sau đó, muối cá tại chỗ hoặc đưa cá lên xe, chở đi khắp nơi muối cho khách theo đơn đặt hàng.

Người dân ven biển chuẩn bị chở cá cơm đến nhà muối cho khách. Ảnh: HỒNG HOA

Gắn bó với nghề muối cá cơm đã hơn 20 năm, chị Phan Thị Vĩnh, ở thôn An Vĩnh, xã Tịnh Kỳ (TP.Quảng Ngãi), được hàng trăm gia đình trên địa bàn tỉnh tin cậy đặt hàng. Bất kể là khách hàng ở TP.Quảng Ngãi hay các huyện miền núi như Ba Tơ, Sơn Hà, Trà Bồng... chỉ cần gọi điện đặt hàng là chị Vĩnh phục vụ tận nơi. Chị Vĩnh chia sẻ, từ sau Tết, vào mùa cá cơm, trung bình mỗi ngày tôi muối 3 tạ cá cho khách hàng. Đối với khách hàng ở gần, tôi chở cá đến tận nơi muối, còn khách ở các huyện xa thì tôi muối cá rồi gửi xe buýt vận chuyển đến nơi giao cho khách.

Cũng làm nghề muối mắm truyền thống, bà Nguyễn Thị Hoa, ở xã Bình Thạnh (Bình Sơn) cho biết, cách đây hơn 5 năm tôi và nhiều người thường muối mắm rồi lọc ra canh, gánh đi khắp nơi để bán. Bây giờ, đời sống phát triển, tôi không còn đi bán mắm dạo mà muối theo đơn đặt hàng. Khách chỉ cần gọi điện đặt hàng là mình chở cá, muối đến tận nhà rồi muối cá cho khách. Cá cơm ngon nhất là thời điểm tháng 8 âm lịch năm trước đến tháng 2 âm lịch năm sau.

Quay về với nước mắm truyền thống

Lâu nay, bà Võ Thị Lan, ở xã Bình Trung (Bình Sơn), thường tự ra chợ mua cá về muối rồi lọc lấy mắm. Thế nhưng, kể từ khi có dịch vụ muối mắm tại nhà, bà Lan chỉ cần điện thoại là có người chở cá đến tận nhà để muối. Bà Lan chia sẻ, tôi vừa gọi điện chỗ mối quen đặt họ chở 35kg cá cơm lên nhà để muối. Bây giờ muối thì đến Tết tới là lọc ăn được. Làm nước mắm để dùng trong gia đình và làm quà biếu người thân, tôi rất thích hương vị nước mắm truyền thống nhà làm.

Ngày càng có nhiều người muối cá để làm nước mắm tại nhà. Ảnh: HỒNG HOA

Đối với những gia đình ở thành phố, không có không gian để muối mắm vẫn có thể đặt người dân miền biển muối, lọc mắm mang lên tận nhà. “Gần 4 năm nay, gia đình tôi chỉ ăn nước mắm truyền thống. Lúc đầu, tôi cũng mua một cái ghè muối mắm bằng sứ, có van lọc và đặt họ chở cá lên muối. Tuy nhiên, đến mùa mưa, chỗ để thường bị tạt nước nên giờ đặt họ muối xong lọc rồi mang lên. Nhà tôi chỉ cần bỏ ra 500 nghìn đồng mua cá muối là có mắm ăn cả năm”, chị Lê Thị Tố Nga, ở phường Nghĩa Lộ (TP.Quảng Ngãi) cho hay.

Theo người dân miền biển, việc muối mắm tại nhà khá đơn giản. Trước tiên, cho cá vào chậu lớn, đổ muối trắng vào chậu theo tỷ lệ 3,5kg cá tương ứng với 1kg muối rồi đảo đều. Sau đó, cho cá cơm vào hũ, ghè sành đậy kín. Trong khoảng 2 tuần đầu cần thường xuyên đảo cá. Thời gian tiếp theo, mỗi tháng đảo một lần để tránh hôi khản. Sau khoảng 9 - 10 tháng là có thể lọc nước mắm ra dùng. Nước mắm nguyên chất sẽ có độ đạm tự nhiên cao, từ 30 - 40 độ. Tùy theo sở thích của mỗi người mà có thể pha thêm đường, bột ngọt để dùng. Tính ra chi phí cho mỗi lít mắm nhà làm chỉ tầm khoảng 30 - 35 nghìn đồng. Với sự tiện lợi này, ngày càng có nhiều gia đình chọn dịch vụ muối mắm truyền thống tại nhà.

HỒNG HOA