Xử lý nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật, muộn còn hơn không
Dựa vào tên tuổi và sự nổi tiếng, nhiều nghệ sĩ vô tư nhận lời quảng cáo cho các nhãn hàng mà không cần kiểm chứng. Kết quả, nghệ sĩ được trả công, người dân 'tiền mất tật mang'.
Nghệ sĩ vô tư quảng cáo sản phẩm theo kiểu “sống chết mặc bay”
Trước đây, nếu các nghệ sĩ nổi tiếng thường cân nhắc khi được mời đóng quảng cáo. Các nghệ sĩ này thường rất chú trọng hình ảnh, họ chỉ nhận lời đại diện quảng cáo cho các nhãn hàng uy tín, đã xây dựng được thương hiệu trên thị trường như: trang sức, ô tô, các thương hiệu của Nhà nước…
Tuy nhiên, trong những năm gần đây, có thể nhận thấy nhiều nghệ sĩ đã không còn chú trọng đến thương hiệu cá nhân, họ vô tư nhận lời quảng cáo cho bất kỳ nhãn hàng nào miễn rằng các nhãn hàng trả thù lao xứng đáng.
Thật vậy, từ truyền hình, website cho đến mạng xã hội, các nghệ sĩ này “bán mặt” gần như trên tất cả các lĩnh vực. Từ nhận lời quảng cáo bổ thận tráng dương đến trĩ nội trĩ ngoại, từ tiểu đường cho đến đau xương khớp… cá biệt hơn là quảng cáo tiền ảo, website đánh bạc cho đến cả quảng cáo địa chỉ xem bói, tuyên truyền mê tín dị đoan…
Còn nhớ có thời gian, diễn viên Quyền Linh còn bị mỉa mai là “diễn viên mắc nhiều bệnh” nhất showbiz Việt. Khi mà lúc thì thấy diễn viên này bị tiểu đường, lúc bị xương khớp, khi khác lại bị gan, thận, hạ đường huyết… Trước sự phản ứng của khán giả, MC của chương trình “Vượt lên chính mình” đã phải lên tiếng thanh minh khi cho rằng mình bị mạo danh.
Tuy nhiên, vào năm 2021, Quyền Linh đã phải lên tiếng xin lỗi khán giả khi thừa nhận nói quá công dụng cho một thương hiệu thực phẩm chức năng. "Vụ việc quảng cáo vừa qua là bài học sâu sắc với tôi sau hơn 20 năm làm nghệ thuật. Tôi xin lỗi khán giả về sự thiếu tiết chế của mình", MC Quyền Linh nói.
Không chỉ Quyền Linh, một nghệ sĩ khác cũng xuất hiện với tần suất dày đặc trên các kênh truyền thông là diễn viên Cát Tường. Nữ diễn viên gốc Huế này gắn liền với việc quảng cáo cho các thực phẩm chức năng gây hiểu nhầm là thuốc. Sau quá nhiều lần bị phản ứng, thì vào ngày 24/9 vừa qua, nghệ sĩ Cát Tường thừa nhận nói lố công dụng khi cho rằng một sản phẩm sữa có thể thay thế thuốc trị bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, theo Cục An toàn Thực phẩm, sữa tiểu đường chỉ là thực phẩm bảo vệ sức khỏe, hoàn toàn không có tác dụng là thuốc.
Diễn viên thừa nhận chủ quan khi quảng cáo sản phẩm liên quan trực tiếp đến sức khỏe con người. "Tôi sai khi lấy uy tín bản thân ra đảm bảo cho chất lượng, công dụng của sản phẩm", Cát Tường nói.
Nghệ sĩ Hồng Vân vào tháng 6/2021 cũng đã phải lên tiếng xin lỗi khán giả vì quảng cáo thổi phồng công dụng về một viên sủi thảo dược. Khi đó, chị cho biết vừa gây ra lỗi vừa là nạn nhân vì cũng tin sản phẩm, mua sử dụng trong gia đình.
Hoa hậu Mai Phương Thúy trong tháng 7/2021 cũng xin lỗi khán giả vì quảng cáo một sản phẩm giảm cân đã bị thu hồi giấy phép. Trong bài đăng xin lỗi, Mai Phương Thúy viết: "Là người nổi tiếng, Thúy ý thức được trách nhiệm của mình đối với mỗi phát ngôn và hành động. Giờ nhìn lại, Thúy thực sự thấy mình đã sai! Thúy xin gửi lời xin lỗi chân thành và sẵn sàng phối hợp với cơ quan chức năng để giúp xử lý đúng mực những hành vi trái pháp luật gây ảnh hưởng đến người tiêu dùng".
Các nghệ sĩ như Nam Thư, Kiều Minh Tuấn, Ngọc Trinh, Lê Dương Bảo Lâm… cũng bị khán giả phản ứng dữ dội khi tiếp tay quảng cáo cho tiền ảo. Một vài nghệ sĩ khác cũng bị phản ứng khi tuyên truyền mê tín dị đoan…
Trong khi nhiều nghệ sĩ ý thức được cái sai của mình và lên tiếng xin lỗi thì một vài nghệ sĩ khác lại chọn cách trốn tránh trách nhiệm. Hẳn nhiều người chưa thể quên việc nghệ sĩ Vân Dung quảng cáo sản phẩm thuốc và sử dụng bệnh án giả. Dù cho biết sẽ lên tiếng phản hồi nhưng sau đó nghệ sĩ này lựa chọn cách im lặng.
Hay như Hoa hậu chuyển giới Hương Giang, cùng sai phạm như Hoa hậu Mai Phương Thúy nhưng thay vì nhận sai như đồng nghiệp thì Hương Giang lại chọn cách im lặng bất chấp các chỉ trích hướng về phía mình.
Cơ quan quản lý vào cuộc, muộn còn hơn không
Trước tình trạng quảng cáo bát nháo của người nổi tiếng cũng như tiến hành “dọn rác” không gian mạng thì vào chiều ngày 5/10 vừa qua, ông Nguyễn Thanh Hòa - Trưởng Phòng thông tin điện tử, Sở Thông tin và Truyền thông TP HCM - cho biết Bộ Thông tin và Truyền thông đang phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xây dựng danh sách trắng và danh sách đen.
Theo đó, các nghệ sĩ, người nổi tiếng quảng cáo sai phạm ngoài xử phạt tài chính thì có thể bị đưa vào “danh sách đen”, những nghệ sĩ này có thể bị khóa tài khoản mạng xã hội, hạn chế hình ảnh trên các phương tiện truyền thông. Cùng với đó, Luật Quảng cáo sửa đổi cũng đang được xây dựng với kỳ vọng lấp đầy các khoảng trống pháp lý, trong đó có nội dung liên quan đến người nổi tiếng.
Với tên tuổi và sức ảnh hưởng của mình, các nghệ sĩ cần ý thức được việc giữ hình ảnh và chịu trách nhiệm với những phát ngôn của mình. Đừng vì mục đích kinh tế, sự chủ quan… mà tiếp tay cho các sản phẩm không rõ nguồn gốc, qua đó gián tiếp mang lại hậu quả cho những khán giả đã tin tưởng, ủng hộ và yêu thương mình.
Thế nên, việc cơ quan chức năng tiến hành xây dựng các quy định nhằm chấn chỉnh lại các hoạt động quảng cáo sản phẩm, phát ngôn… của người nổi tiếng là một hành động dù muộn nhưng thật sự cần thiết trong thời điểm hiện nay. Việc các điều luật được quy định rõ ràng sẽ giúp ích cho cơ quan chức năng trong việc quản lý cũng như áp dụng các chế tài xử phạt một cách cụ thể, hiệu quả hơn trong việc chấn chỉnh lại quy định quảng cáo cũng như cách ứng xử văn hóa trên không gian mạng.