Xử lý nghiêm những tiêu cực trong giao dịch nhà ở xã hội

Ảnh minh họa

Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 10/2025 (ngày 8/11 vừa qua), Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết Bộ Xây dựng đã trực tiếp đi kiểm tra và ghi nhận có tình trạng xếp chỗ mua nhà ở xã hội rồi bán chỗ, chênh từ 200 - 500 triệu đồng. Lãnh đạo Bộ Xây dựng đề nghị các địa phương nắm bắt hiện tượng này để chấn chỉnh, minh bạch trong việc xét duyệt hồ sơ mua nhà ở xã hội.

KHÔNG ĐỂ LÀM MÉO MÓ MỘT CHÍNH SÁCH RẤT NHÂN VĂN

Nhấn mạnh về tình trạng tiêu cực nêu trên, phát biểu tại Phiên họp thứ 3 của Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản (ngày 11/11/2025), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính lưu ý tất cả hoạt động xét duyệt, mua bán, cho thuê nhà ở xã hội phải công khai, minh bạch.

“Các bộ, các ngành có liên quan và đặc biệt là các địa phương phải kiểm soát chặt chẽ vấn đề này, đặc biệt là Bộ Công an phải chỉ đạo các lực lượng nắm thêm tình hình, vào cuộc xử lý ngay các đối tượng vi phạm pháp luật, phòng chống tiêu cực, không để làm méo mó một chính sách rất nhân văn của Đảng, Nhà nước”, Thủ tướng yêu cầu.

Thủ tướng nêu rõ: phát triển nhà ở là một trụ cột quan trọng của chính sách an sinh xã hội và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Thời gian qua, Đảng, Nhà nước, nhất là Quốc hội, Chính phủ đã và đang từng bước tháo gỡ khó khăn về thể chế, pháp lý, nguồn vốn, quỹ đất, thủ tục hành chính cho các dự án; cải thiện nguồn cung nhà ở xã hội, nhất là cho đối tượng có thu nhập thấp, công nhân, người lao động… Chúng ta coi "đầu tư cho nhà ở xã hội là đầu tư cho sự phát triển của xã hội, của đất nước", là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của giai đoạn 2025-2030, là "đòn bẩy kép" vừa giải quyết chỗ ở cho người dân, bảo đảm an sinh xã hội, vừa thúc đẩy tăng trưởng, tạo công ăn việc làm cho người dân.

“Tuy nhiên, tiến độ triển khai một số dự án nhà ở xã hội còn chậm, mặc dù Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 201/2025/QH15, Chính phủ đã có Nghị định số 192/2025/NĐ-CP. Việc bố trí quỹ đất 20% cho nhà ở xã hội tại các dự án nhà ở thương mại chưa thực hiện nghiêm túc”, Thủ tướng đánh giá.

Với vấn đề này, Thủ tướng đề nghị Bộ Xây dựng báo cáo rõ về trình tự, thủ tục đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội hiện còn chậm, làm rõ nguyên nhân, vướng mắc do đâu. Có xây dựng được một quy trình, trình tự thủ tục đầu tư xây dựng chung thống nhất trên cả nước (từ quy hoạch, giải phóng mặt bằng, trình tự, thủ tục đầu tư xây dựng) để rút ngắn thời gian chuẩn bị đầu tư xây dựng nhà ở xã hội từ 3-6 tháng được không? Cùng với đó là việc bố trí quỹ đất sạch.

Theo Thủ tướng, các địa phương đã rất chủ động việc này, tuy nhiên, chưa có nhiều doanh nghiệp lớn chủ động đề xuất sử dụng quỹ đất sạch của mình để đầu tư các dự án nhà ở xã hội. Thủ tướng đặt vấn đề: cần chính sách gì để huy động khuyến khích doanh nghiệp tham gia; đồng thời, các doanh nghiệp cũng phải phát huy tình dân tộc, nghĩa đồng bào, trách nhiệm đối với đất nước, đối với nhân dân, trách nhiệm với người nghèo, người khó khăn.

Thủ tướng yêu cầu toàn hệ thống chính trị, các cấp, ngành, doanh nghiệp và người dân cùng hành động, bảo đảm chính sách nhà ở xã hội thực sự đến đúng đối tượng, mang lại hiệu quả an sinh, góp phần phát triển đất nước nhanh, bền vững.

Về việc tăng cường minh bạch, phòng ngừa tiêu cực, "găm hàng", thổi giá, đầu cơ, trục lợi trong việc xét duyệt, mua bán, cho thuê nhà ở xã hội, lãnh đạo Bộ Xây dựng cho biết cơ quan này đã dự thảo, trình Chính phủ Chỉ thị về việc chấn chỉnh, tăng cường minh bạch, phòng ngừa tiêu cực trong xét duyệt mua, bán, cho thuê nhà ở xã hội.

PHẠT TIỀN CÁC HÀNH VI VI PHẠM VỀ QUẢN LÝ, SỬ DỤNG NHÀ XÃ HỘI

Bộ Xây cũng đang dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng, trong đó có quy định xử lý vi phạm về quản lý, sử dụng nhà ở xã hội. Dự thảo Chỉ thị đã đề xuất:

Một là, phạt tiền từ 80 – 120 triệu đồng đối với một trong các hành vi: bên thuê, thuê mua nhà ở xã hội không sử dụng nhà ở phục vụ vào mục đích ở cho bản thân và thành viên trong gia đình trong thời gian thuê, thuê mua; bên mua, thuê mua nhà ở xã hội bán lại nhà ở không đúng theo quy định; thu tiền ứng trước của người mua nhà ở xã hội không đúng theo quy định.

Hai là, phạt tiền từ 120 – 160 triệu đồng đối với một trong các hành vi: bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở xã hội không đúng đối tượng theo quy định; bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở xã hội không tuân thủ các điều kiện theo quy định.

Ba là, phạt tiền từ 200 – 260 triệu đồng đối với chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội có hành vi chuyển nhượng quyền sử dụng đất để cá nhân tự xây dựng nhà ở.

Bốn là, phạt tiền từ 260 – 280 triệu đồng đối với chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội có một trong các hành vi...

Nội dung đầy đủ bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 46-2025 phát hành ngày 17/11/2025. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:

https://premium.vneconomy.vn/dat-mua/an-pham/tap-chi-kinh-te-viet-nam-so-46-2025.html

Nam Huyền